التَّمكينُ للأمَّةِ الإسلاميَّةِ في ضوءِ القرآنِ الكريمِ so lalan ko kapakandato o pagtaw a islam sii ko Sindaw o Qur’an a Sasakawn Mohd as Sayed Mohd. Yusuf

So Khoyaptaan o Yahudi ago so Salakaw kiran:
Makatitindg so khoyaptaan o Yahudi ko manga taw a salakaw kiran sii ko kapamrak ago kapangakal ago kapmonafiq ago kapamankhaw ago kapamono ago kazina ko manga babay a kna o ba yahudi.. sa timpowan iran so Allãh  sa kabokhag, sa pitharo iran a: So Israel na piangni niyan ko tohan iyan a ino ka pagadn sa kaadn a salakaw ko pagtaw nka a miapili “so manga yahudi”? na pitharo iyan a: Kagiya an iyo kakhodai so manga likod iran, ago masosop iyo so manga rogo iran, ago matotong iyo so manga pangomaan iran ago masalapot iyo so manga sosotin iran ago mabinasa niyo so manga taragombalay ran.
Pitharoo isa ko manga mama o agama ko Yahudi a: Mataan a so Allãh  na piakipangondatoan iyan ko manga Yahudi so manga tamok o manga pagtaw a salakaw ago so manga rogo iran, sa rk o Yahudi so kabnar ko kagasaba ko manga babay a kna o ba miamaratiaya (kna a yahudiyah).
Sa datar anan a pipikirn iran a siran i miangapipili a tindos a pagtaw ago kakasi o Allãh  ko manga kaadn iyan, sa gii siran makindolona ko salakaw a manosiya sii sankanan a onayan.

So Manga Okit o Yahudi ko Kisampay niyan ko Manga Antap iyan:

So manga Yahudi na pagtaw a mapasanag ko kabtad sa manga plano sa patag sa kisampay ran ko manga antap iran, sa di siran pkhaokhaog inonta a nggolalan sa plano a mabagr a mibbtd iran, sa sii sankoto a masa na di ran phananggilaan so kakdga ko manga lalan a marata ago marzik sa pantag sa kisampay ran ko bantak iran, sa so antap sii kiran na ppharon iyan so okit a izong iran on.

Katii so pd ko manga okit o Yahudi ko kisampay ran ko manga antap iran:

1. 
   So kipaarn iran ko kakhaoyagan sii sa doniya.
   

2. 
   So kapanginsop iran ko okit a kandato sii sa doniya.
   

3. 
   So kabinasaa ko manga agama ago so kapakalankapa ko manga pamikiran (theories) a kasopak sa kapangintohan ago so manga onayan a phakabinasa a paparangayan ago so manga arga (values).
   

4. 
   So kipaarn ko langowan a payagan a panoratan ago so kapammbar sa manga kitab ago so kalankapan a kapamakatokaw a lankap (mass media) sii sa doniya.
   

5. 
   So kasanai ko manga atoran a pagns a di mapayag.
   

6. 
   So kapakanlapa ko kaoparik ago so kaphagadna ko kathitidawa o manga pagtaw a salakaw kiran.
   

7. 
   So kapangadn sa manga tanda a masindaw sa pnggalbkn so katimo on o manga manosiya sa aya iran maparatiaya.
   

8. 
   So kipaarn ko manga pompongan a paganadan (universities) sii sa doniya.
   

9. 
   So kipaarn ko manga kangodaan a mama ago babay sa nggolalan sa manga opakat a kaphapagariya sii sa doniya sa pantag sa kabinasaa ko paparangayan iran.
   

Go so salakaw san a tanto a madakl a pd sa manga okit a marzik a so phagozor ago giimagalin sa kapkhaalin o manga masa ago so manga darpa.

So Protocol o Manga Rarata a Yahudi a Pmbthowan sa Zionism (Sahyuniyyah):
Aya maana o Protocol sii ko basa: Na so tiankd a kiaopakatan odi na so miatankd ko kiapamagodasa odi na bandingan odi na sorat a pantag sa antap a mala a galbk a pnggalbkn, sii pman ko mana aniyan ko kitab na skaniyan so pamikiran a midadakat a pantag sa kapndatoi sa doniya sa nggolalan sa manga atoran a Yahudi a pagns sa makaoit sa pithbarang a lalan a mizoson.
Sa aya kiatinsan ko thotolan ko Protocol na so manga Yahudi na miadn siran sa kiathimotimo a pagns sii sa bandaran a Bal sa Switzerland ko ragon a 1897 C.E. a pamikiran o yahudi a si Theodor Herzl, sa mianinggaposan siran ko kiatankda ko pamikiran a pagns, sa miagaga a sakataw a babay a taw sa Swiss a kapakakowa niyan ko sabaad a manga panoratan ankai a kiaplimod sa miakowa ankoto a manga kasoratan o sakataw a mamponay sa katao (scientist) a taw sa Russia a si Syrgy Nylus a so inikabngang iyan so kapipiligro ankoto a kapasadan sa piangadian iyan ago inosay niyan oriyan iya na piakalankap iyan sii ko kazold ankai a qarn a ika saplo ago siyaw.
Aya antap a onayan o manga Yahudi a so miapgang iran sankoto a kiathimotimo ko Protocol na so kapnggalbka iran ko kandatoi ran sa doniya langon, sa aya kokoman iyan na kokoman a masoln odi na sii sa kapayagan sa nggolalan sa lima a potaw (bagr a sandiyata), sa da dn a makalidas a parinta sii sa doniya sa ba mapokas sa khkhm iran.
Pitharo iran ko pgangan a paganay ko Protocol a: Wajib a kabaloy o tanda tano a so kaosara ko langowan a okit a bagr, sa aya onayan a pangitaban tano na so katgas sa paganay, oriyan iyan na di tano thangn sa kapamasaa tano ko manga ako a btad, ago so kandorat ko kapasadan amay ka gioto na khasakodowan iyan so antap tano ago so galbk tano a onayan.
Sa pitharoo o manga Yahudi a kinipagawaan iran sa nkoto a Protocol, ogaid na so kamamataanan ago so pphamangitkaw a btad na pthankdn iyan so kiapagakal iran sa datar o kiatankd o kinitana ankai a Protocol ago so gii ran on kanggalbka, sa pkhailay tano imanto so rinayagan o kanggogolalan iyan sii ko kadaklan ko manga ingd balabaw sii ko manga ingd a Islam a so ibbtad iran so plano sa kisampay ran ko mala a taginpn iran a so kapakatindg o parinta a Israel a mala a ipoon sa lawas a ig a Nayl sa Misir na taman sa lawas a ig al Furat sa Iraq.
“Go knala o kalankapan a so manga Yahudi na pagtaw a pmbtad sa manga pamikiran a galbk (plano) sa pantag sa kisampay ran ko manga antap iran sa di siran magisg inonta o makaayon ko ibbtad iran a pamikiran odi na sosonan, na ipoon sii na mataan a paliogat ko manga Muslim a kabalaka iran ko pamikiran sa datar iyan a pamikiran ago so atoran na sangbaan a atoran a lagid iyan ago so katao na balakn a katao, ka kagiya so atoran a yahudi na di khaparo o ba balaka sa nggolalan sa galbk a di maaator a so pphagintawan imanto o doniya a Islam”.
Go so paratiaya a soti a so paparatiayaan skaniyan o manga yahudi na di khaparo o ba balaka sa nggolalan ko kaawai o Muslim ko paratiaya niyan a gianan i misosogat imanto ko manga Muslim.
Go so galbk a matordo a phoon ko manga Yahudi sii ko langowan a katampar o doniya na di khabalak a btad a kazanasana ago kambokbokl a gianan i btad o manga Muslim imanto.
Go so giikathatabanga a so giinggalbkn o manga Yahudi ko oman i isa kiran ko langowan a ingd sa doniya na di khaparo o ba balaka a btad apd sa kasagomparak ago kathitidawa a so ron pphangongoyagan so Islam ago so manga Muslim sa doniya imanto.
Go aya arap tano ko manga olowan o manga Muslim na so kadiankaa iran ko kala ankai a piligro a yahudi a babantakn iyan so Ummah Islamiyyah ago so pagtaw a Arab.. na sii ko along ankai a dianka na khaadn so kaokhaog a zopak ko pamikiran a yahudi ko da pn kaipos o masa.
Ago sii ko da tano pn kapakaotantang sa kagoraok a babay sa sakataw a dato a so da mabatak sa datar o kiabataka ko manga batalo…!

Ika Dowa:

So Manga Gasta o Nasrani a Crusade

a Lankap sii sa Doniya
So Pmbthowan sa salibiyyahصليبية (crusade) na kaokhaog a gobat a miakatindg sa Sdpan a Aurupa ko masa a lmbak. Na inisampay ko pondiong iyan ko manga kaposan o qarn a ika sapolo ago isa (11^th Century C.E.) a ika lima gatos ragon ko Hijrah, a biantak ankai a kaokhaog a gobat a Aurupa a nasrani so Sbangan a ingd o Islam, sa inosar iyan so kagdam ago tanda a agama a nasrani, sa aya okit iyan na so bagr a sondaro sa pantag sa kisampay ran ko antap iran, sa bialoy ran so kross a aya iran tanda ko manga nditarn iran.
Sa sipik so katharo a Salibiyyah sii ko kross a sii ko maana niyan ko nasrani na so kayo a ron siola so Masih ko paratiaya iran on, sa inibangnsa ankai a kaokhaog sii ko kross ka kagiya langowan a miangpd sankoto a gobat na pialiogatan sa kapamanaiya niyan ko bankala iyan sa kross a warna mariga.

Sa mititndg ankoto a salibiyyah so Sdpan a nasrani ago so langowan a simbaan a mipapayapat sii ko langowan o katampar ko doniya sii ko kiazosonan o manga kpit iran.

Amay ka so btad o kamamasaan ko thotol na siniyap iyan a rk o Yahudi so tindg iran a marata ko kiphapantagn iran ko Islam ipoon dn ko paganay a gawii a so miakasold on so Islam sii sa Madinah, sa ropaan a manga gasta a da dn mapos so lagaday niyan sa taman dn sankai a masa a kapapantagan.. na mataan a giankai a btad na miasiyap iyan ko manga nasrani a khithatanda sa kros (crusade) a mataan a kominowa siran sa tindg a kariridoa iran ko Islam ipoon dn ko kiathidawa sa al Yarmuk (a minitana ko gawii a Ithnin a ika lima ko Rajab a ragon a 15 ko hijrah ko kapagoolowan i Khalid Bin al Walid) a giankoto a katidawa na aya minizogata o manga Muslim na so sondaro a Roman a nasrani sa diaag siran o manga Muslim.
Sa miapayag so dnki o manga nasrani sii ko Islam ago so pagtaw niyan sii ko manga kathidawa a bithowan sa hurub salibiyyah (crusade wars) a lomiagaday sa miakadowa gatos ragon so masa niyan, go miapayag pn sii ko manga kathidawa a kappholanga iran ko manga Muslim a piakanggolalan o manga nasrani ko kiabogawa iran ko manga Muslim sii sa Andalus (Spain), oriyan iyan na so manga gobat a kapangagaw sa ingd (impelialism) ago so kipphanolonn ko agama a nasrani (christian missionary) ko manga ingd a Islam sii sa Africa, sa paganay ago sii dn sa doniya sii sa kaposan.
Sa inosar o manga taw o kros (salibiyyun) a langowan a manga okit sii ko kamataani ran ko manga antap iran sii ko kabinasaa iran ko Islam. Ago so manga Muslim, a pd sa kathidawa a sondaro, ago okit a kipphanolonn ko agama a nasrani, sa da pn paninggaposan so qarn a ika sapolo ago siyaw (19^th Century) na miaadn siran a kiaganggaman iran ago miaagaw iran so langowan a lopa o Islam, sa aya bo a liyo ron na giya Turkey ago so sabaad ko manga ingd sa bibir a polo a Arabia.
Sabnar a piamakay o gobat a salibiyyah a langowan a shayi sii ko lalan iyan, sa pingg’gba iran so manga masjid odi na biankiring iran sa manga simbaan iran, ago pianotong iran so manga kitab o manga Muslim oriyan iyan na aya dn a tiotong iran na so pagtaw o Islam.
Sa aya dn a pphakasonggod kiran a onayan ago paganay ko gii ran kanggogobat na so dnki ran ago so siig iran ko Islam ago so manga Muslim, sa piakarinayag o Allāh  ankai a pphakasonggod kiran sa madakl a manga ayat ko Qur’an a pd on so: Pizimalaw o kadaklan ko manga taw a pd ko tioronan sa kitab a oba kano iran bo maphakandod ko oriyan o paratiaya niyo sa mabaloy kano a manga kafir sa dnki a phoon ko manga ginawa iran.. (al Baqarah 109). Go pitharo iyan a: Di rka dn masoat so manga yahudi go di pn so manga nasrani sa taman sa di nka onotan so agama iran.. (al Baqarah 120). Go pitharoo Allāh  a: …Go tatap siran dn a gii siran rkano makithidawa sa taman sa mapakandod kano iran (sa awaan iyo so Islam) amay ka magaga iran... (al Baqarah 217).
Sabnar a tiarima o manga olowan ko salibiyyah ago so manga taw a pphamimikiran a pd iran ago so manga panonorat iran a mataan a aya kariridoa iran ko manga Muslim na matitins sii ko tindg a paganay sii ko katampar a paratiaya, apiya pn pkhowa so manga kathidawa sa manga rinayagan a salakaw ago manga bontal a pimbarang:
Mgay tano sa iabarat a satiman a saksi sankan a katharo:
“Oriyan o kiapakasibay a al Jaza’ir (Algeria) na mitharo so isa ko manga ala a Orientalist sii ko kalilimod sa Mdrid a aya bandingan iyan na so: Ino tano giinggalbka a katatap tano sa Algeria? Na simbag iyan ankanan a pakaiza sa osayan a mablang a:
“Mataan a da tano maadn a inosar tano so saopak sa miliyon a sondaro ko kiagobata tano sa Algeria sa ba pantag bo ko arak (tmk a anggor a giimbaloy a arak (pakabrg) a Algeria ago so manga lopa iyan a kabagabagas (desert) odi na so manga zayton iyan a lana,, ogaid na aya mataan na kagiya babalowin tano a ginawa tano a pagalad a klb a Aurupa a so phagrnn iyan so bagl o Islam a pndansal sankai a manga ingd sa Sdpan a giinggalbkn o manga taw sa Algeria, ago so manga pagari ran a manga Muslim a matatago sankai a tpik a ragat a kalodan a lmbak (bahr mutawassit - mediterranean sea), a so aya bantak iyan na so kaphakandoda iran sa Andalus a so miapkada iran, ago so kazold iran sii sa Fransa sa rompakan iran a Aurupa a malobay, sa kamataanan iran so bantak iran ko kandadato o manga Umawin sa kabankiringa iran sa ragat a Mediterranean sa ragat a Islam a linang.. na pantag san na miaadn tano a gii tano makithidawa sa sold a Algeria”.
Sa so Sdpan a nasrani na pmbalowin iyan so manga koyapta iyan sii rki tano sa onayan a so garobat o kross na tatap dn a tomataros ko lt tano ago so lt iran, sa aya phakatoro roo na so phakatalingoma:
Gowani a makasold si General Lumvy a olowan o crusade war a ika pito sii sa al Quds na piakalankap iyan so kiatharoa niyan sa: “Imanto a alongan na miapos so manga kathidawa sa Kros”.
Go gowani a makasold so olowan a sondaro (General) a si Guro a taw sa Fransa sa Dimashq (Damascus) na somiong mamantk ko koba o Salahuddin al Ayyubi a inikalimo o Allāh  sii ko obay o mala a masjid al Jami’ al Umawi na sinipa iyan so kobor sa pitharo iyan a: “Katii a komiasoy kami hay Salahuddin”.
Go sii ko da pn so kiathidawa ko June 1967 sii Misir na lominiyo so manga tabanga o Israel sii sa Paris sa bontal a kaprinayaga sa maawid siran sa manga pandi a sosoratan ago manga kaban a pthimoan sa manga panabang a pantag sa Israel a katharo a dowa a kalimah a: “Pakithidawa kano ko manga Muslim” na somiorazab so panamar o manga nasrani sa Sdpan sa tomiabang so manga taw sa Fransa sa magatos ka million a Frank ko sold a pat gawii. Ago tiombok iran a sorat a idadakat on a: “Tiaban so olan” (so olan na toos ago tanda o Islam) sa piphapasa sa taman sa inisampay so arga iyan sa phipira ka million a pirak sa pantag sa kambagra ko panamar o manga yahudi a Zionist a so itataros iran so galbk o manga crusade sa Sdpan a skaniyan so kapnggarobata ko Islam ago so kapholanga ko manga Muslim.
Sa datar anan, a pphayagn o manga taw o zionism so gii niyan kapakithabanga ko manga nasrani sa pantag sa kapadnga iran ko Islam ago so manga Muslim, a gianan so piayag skaniya o Cardinal Baur ko payagan a English a katoliko ko gawii a kaolog a Bayt al Maqdis ko ragon a 1967, ko oriyan o kinitindgn ko samabayang a nasrani ago so manga yahudi sii ko simbaan a yahudi – a pagampaganay a maggolawla sii ko iringa o nasrani – a pitharo iyan a: So manga nasrani na paliogat kiran so kapakithabanga iran ko manga Yahudi sa pantag sa kaphonasa ko Islam ago so kazabta ko lopa a sosotin (a giya Palestine).
So manga Plano a Crusade sa Pantag sa Kambinasaa ko Islam ago so manga Muslim:
Siabot o manga crusade ko okit a kiapakithidawa iran ko pagtaw a Islam a mataan a siran na da iran makowa ago da iran kamataani so manga antap iran – a so matitins sii ko kambinasaa ko Islam ago so manga Muslim – sa mokit sa kaprompaka a askar (sondaro), sa miaadn a patoray so kasalosawa iran ko manga isipan iran ago alinn iran so manga plano iran.
Sa pitharo i Luis a ika siyaw a dato (king) sa Fransa a olowan ko gobat a crusade a ika siyaw a so miabiyag skaniyan on o manga Muslim ko walay i Luqman sii sa al Mansurah sa Misir, sa kapasadan a misosorat sii ko panoratan o pagtaw a Fransa sa Paris a: Mataan a di khaparo so kadaaga ko manga Muslim sa nggolalan sa kathidawa, ogaid na khaparo so katabana kiran sa ngggolalan sa kandato sa onotan so phakatalingoma:

1. 
   Pakalankapn so kaoparik o manga olowan o manga Muslim, sa o maolawla a mitana na pakablangn so goang iyan sa kakhaparo niyan sa taman sa mabaloy ankoto a kaoparik a okit a pnggalbk sa kadai sa bagr ko manga Muslim.
   

2. 
   So di kaparo o ba mabaloy so manga ingd a Islam ago so Arab oba adn a matago on a parinta a mapiya.
   

3. 
   Binasaan so manga atoran a kandato sii ko manga ingd a Islam sa nggolalan sa kapanndan (rashwah) ago kabinasa ago so manga babay sa taman sa mablag so itado san ko pondiyong iyan.
   

4. 
   So kaalangi ko kaadn o sondaro a mapaparatiaya ko kabnar o ingd iyan a so khakorban iyan on so ginawa iyan sa pantag ko kamapiyaan iyan.
   

5. 
   So kapnggalbka sa kaalangi ko kaisaisa o kapakatindg o kapagolowan a mabagr a arab sii ko ingd iran.
   

6. 
   So kapakatindg o parinta a mananagga sii ko ingd o manga Arab a phamts ko pagltan a Gazza sa pagorataan ago so Antakiya sa pagabagatan, sa zangor sa sbangan sa phamts sa taman sa sdpan (aya bantak roo na so parintaa Israel).
   

Gianan a miatatap so Zinonism sa doniya ago so Salibiyyah (crusade) sa doniya a dowa a giithabanga sii ko kapng-garobata ko Islam – minsn pn adn a matatago kiran dnki ko pd iran – ogaid na miaadn siran ko kariridoa ko Islam sa datar o kiaaloya kiran o Allāh  sii sa Qur’an a: …so sabagi kiran na salinggogopa o sabaad… (al Anfal 73).

Sa daa mbidaan so yahudi ago so nasrani sii ko kapngastaa ko Islam ago so kaddnkiya on a so gasta iran na di dn tharg ko kalalagaday o manga masa.
Sa siran imanto na gii ran nggalbkn so kitaros o manga plano iran a miaona a so adn a mapayag on na adn pman a masoln on, sa nggolalan sa kaosara ko langowan a okit a khaparo ago so manga gomaan a phakasokar a aya olowan iyan na so gomaan a kathidawa sa pamikiran.

Ika Tlo:

So Kathidawa sa Pamikiran

(al Gazwu al Fikri الغزو الفكري)

Aya bantak tano ko kathidawa sa pamikiran na so manga okit a kna o ba bagr a sondaro a so pkhowaan o manga ridoay o Islam a kasankapan ko kapphonasa iran ko rinayagan o kaoyagoyag a Islam ago so kabankiring o manga Muslim sa kabokaan iran so kakkpiti ran ko kaiislami kiran.

SoKapipiligro o Kathidawa sa Pamikiran:
Sabnar a adn a piayag o Allāh  sii ko Qur’an a onayan a di mipndaraynon a tiamanan iyan so giikaplotng a tatap sa dayon sa dayon o bnar ago so batal, so mapiya ago so marata sa taman dn sa kapakatindg o bankit, pitharoo Allāh  a: Go tatap siran dn a gii siran rkano makithidawa sa taman sa mapakakasoy kano iran sa ibagak iyo so agama niyo amay ka magaga iran… (al Baqarah 217).
So kathidawa sa pamikiran na gomaan a pd o manga gomaan a piakalklk a so ipnggobat skaniyan o manga ridoay o Islam ko pagtaw a Islam sa pantag sa kaponas o paratobowan iyan ago so kaarat iyan ko itado niyan ago so kiawatn on ko agama niyan, sa piayag o Allāh  a so kathidawa sa pamikiran na lbi a kaphakapatay niyan a di so pdang, pitharoo Allāh  a: Go so kapamitna na lbi a mabasng a di so kapamono… (al Baqarah 217).
Pitharo o mala a Goro a si ustad Anwar al Jundi a: Matatankd a aya lbi a piakalklk a so babantakn iyan so pagtaw tano na skaniyan so kathidawa sa pamikiran a so gii niyan nggalbkn sa mabagr so kaponasa niyan ko paratobowan ankai a pagtaw, sa thonagn iyan sii ko towanga a pamikiran a kaisaisa o kilala o pagtaw sii sa doniya (global idintity - al umamiyyah al alamiyyah) ka an iyan mapakada so waraan iyan a Islam a so makatitindg ko katitimoa niyan ko pagltan o rahasiyan ago so barandiya, so poso ago so pamikiran, so katao ago so agama, so doniya ago so akhirah”.
So okit o kathidawa sa pamikiran sii ko kaprompaki niyan ko Islam na kaoombawan iyan so okit a kathidawa a sondaro, sabap ko kissnggay sankai a phakatalingoma:

1. 
   So Kapagakal, sa pphakaoma sa ropaan a kitab a mapiya i paras odi na film a phakabonkat sa darm, ago aya basa niyan na so isa ko basa o manga Muslim.
   

2. 
   So Kababaloy niyan a piakalklk, sa pkhababayaan sii ko manga ginawa, ago domdkt ko manga poso, matas i omor, a madalm i rarad.
   

3. 
   So Kababaloy niyan a malbod, a daa margn on a di so kathidawa a sondaro a maphakatoga iran so manga bagr ago so rogo.
   

Phoon ko Kathidawa a Sondaro sii ko Kathidawa a Pamikiran:
Sii ko kiasbang o sindaw o Islam na minisarta on dn so gii kaprompaka a sondaro ko lt iyan ago so lt o pagtaw a ridoay niyan, sa andai kapadng o kadg iyan na kaoto dn a somorazab pman sa babago. Na sii ko oman dn i kathidawa na gii roon mapagintos o ridoay so baso o katatabana on a mapait, sabap roo na miaadn siran a pindirogod iran sa matolangd o antonaa i sabap a kabagr o manga Muslim ago anda matotonkop? Na miatoon iran a so paratiaya a Islam na skaniyan i pagns o bagr o manga Muslim, ago di siran phakataban inonta bo sii ko masa a kakkpiti ran ko paratiaya iran, ago aya kapthabana kiran na sii ko masa a kabokai ran sankai a paratiaya. Go miatankd iran ko manga poso iran a so karompaki ko Muslim sa nggolalan sa bagr na daa gona niyan sa kiatpngan iran sa madakl na da dn makaapas, sa siran dn i lalayon pkhalapis, na daa patoray kiran a rowar sa kaploba iran sa gomaan a salakaw a aya iran igobat ko manga Muslim, na miatoon iran a aya magarang a gomaan a khaparo a mitindg iyan ankanan a sangan a piakalklk na skaniyan so gomaan a kathidawa sa pamikiran.
Sabap san na miabankiring siran phoon ko kathidawa a sondaro sa kathidawa a pamikiran sa siambian iran so lotang sa pansom, na so manga sondaro a manibolos sa manga panonolon a manga mama o agama iran (missionaries) ago manga taw a miamanginsbangan i katao (orientalists) sa aya gomaan iran sankai a kathidawa na so: Pamikiran, ago so katharo, so tindg, ago so akal a ikmat, ago so manga panarima ago so manga sankaan, ago so kapiya o katharo, ago so kaliwanag o payagan, ago so kabasng o kapakindngga sa tindg, ago so kapangalina ko manga katharo ko manga darpa iyan, ka an makakowa so kathidawa sa antap a salakaw a kna o ba so antap a sondaro, ago an matarotop so kaphonasa ko Islam sa malanat a daa bogmbog iyan.
So Manga Antap o Kathidawa sa Pamikiran:
Matitins so manga antap o kathidawa sa pamikiran sii ko manga onayan a phakatalingoma:

1. 
   So kaponas o Islam sa timbl ago mazagintas.
   

2. 
   So kalamanga ko bontal o Islam sii ko kailay o manga Muslim.
   

3. 
   So kapokas o Muslim a kapapantagan imanto sankai a agama, sa taman sa di makandod ko manga Muslim so pankatan iran a miaadn kiran sa miaona a so khaparo a maadn on sankai a kapapantagan ago sa phakata-lingoma.
   

4. 
   So kakowaa o manga Muslim ko okit a Sdpan sa tarotop ko kaaadn iyan, sa ibagak iran so lalan iran a kapangintohan a pakaasal.
   

5. 
   So katatap iran a phagonot siran sa Sdpan sa kaonot a tarotop, sa di ran mapakatindg so kaphagingd iran ago oba iran mitaros so bandaran iran a Islam.
   

6. 
   So kapnggalbka ko kaori o kapakaozor o Islam ago so karapasa on, odi na pakasilayin so lalan iyan ago so antap iyan.
   

So Manga Rinayagan o Kathidawa sa Pamikiran:
So Manga Rinayagan o Kathidawa sa Pamikiran na madakl a katii siran:

1. 
   So manga galbk a kalamang ago kaponas a pakasasangorn iran ko Islam a mararankom iyan so:
   

1. 
   So galbk sa kaphlamanga ago kapmbinasaa ko Quran.
   

2. 
   So galbk sa kaphlamanga ago kapmbinasaa ko Hadith.
   

3. 
   So galbk sa kaphlamanga ago kapmbinasaa ko kaatawi ko Nabi .
   

4. 
   So galbk sa kaphlamanga ago kapmbinasaa ko thotolan ko Islam.
   

5. 
   So galbk sa kaphlamanga ago kapmbinasaa ko atoran o kaoyagoyag a Islam.
   
6. 
   So galbk sa kaphlamanga ago kapmbinasaa ko paninggalan o Islam.
   

2.