التَّمكينُ للأمَّةِ الإسلاميَّةِ في ضوءِ القرآنِ الكريمِ so lalan ko kapakandato o pagtaw a islam sii ko Sindaw o Qur’an a Sasakawn Mohd as Sayed Mohd. Yusuf

So Kazarakan ko Allāh  ago so Kakowaa ko Manga Sabap:
So kazarakan ko Allāh  na di niyan khasaparan so kakowaa ko manga sabap, so mu’min na pkhowaan iyan so manga sabap a pd ko pinto o paratiaya ago so kaonoti ron sii ko ipzogo iyan a kakowaa on, ogaid na di niyan mbalowin so manga sabap a skaniyan i phagadn ko onga o galbk sa zanaan skaniyan.
Aya phagadn ko onga o galbk - sa datar o kaphagadna niyan ko manga sabap - na so okoran o Allāh  sa daa kathotompokan o sabap ago so onga o galbk sii ko kagdam o mu’min.. so kakowaa ko manga sabap na simba sa pnggolalan sa kapangongonotan, na so kakhamataani ko onga o galbk na okoran a phoon ko Allāh  a makambibisa phoon ko sabap a daa phakagaga on a rowar ko Allāh , misabap roo na phakamaradika so kagdam o mu’min o ba niyan masimba so manga sabap ago so kitaalok on, na sii ko lawas o masa na ptharotopn iyan sii ko dianka o gaga niyan ka an iyan maparoli so balas o kaonoti ko Allāh  sii ko kiatomana niyan on.
Sabnar a tiankd o Nabi  sa manga hadith a madakl so kipapatoray o kakowaa ko manga sabap a rakhs o kazarakan ko Allāh . Sa datar oto a piakitanodan o Rasūlullāh  so di ran kapakazosopaka.
Pianothol o Anas bin Malik a adn a mama a inibagak iyan so onta niyan ko pinto o masjid sa khabaya somold, na pitharo iyan a hay Rasūlullāh  mbokaan akn so onta ko sa pzarakan ako?.. sa datar o aya kasasabota niyan on na so kakowaa ko manga sabap na makasosopak ko kazarakan sii ko Allāh . Na pinggonanao skaniyan o Nabi  a so kakowaa ko manga sabap na btad a pphangnin a di niyan masosopak – ko apiya antonaa btad – so kazarakan sii ko Allāh , ko tnday o kabbnar o niyat sii ko kakhowaa ko manga sabap.. sa pitharoon o Nabi  a ogaid na iktn ka, na go ka bo zarakan.
Giankanan a hadith na pd ko manga hadith a pphayagn iyan a daa kapakazosopaka o kazarakan ago so kakowaa ko manga sabap, sa aya sarat iyan na so kaada o paratiaya sii ko manga sabap ago so kasarigi ron ago so kalipati ko kasarigi ko Allāh .
Pianothol o Umar bin al Khattab a phoon ko Rasūlullāh  a: Opama o mizarakan kano ko Allāh  sa thito a kazarakan, na disomala a rizkhiyan kano niyan sa datar o kaphrizkii niyan ko papanok a pphangabalaga a khikips a tinokaan iyan, na mbaling ko kagabigabi a mappno a tiyan iyan. (piakambowat o Imam Ahmad).
Sii sankoto a hadith a maporo na adn a kinisogoon on sii ko kazarakan a rakhs a inipaginsarat on so kipapatoray o kakowaa ko manga sabap, ka tiankd iyan so kapangabalaga ago so kapanigabi sii ko papanok a rakhs a aakon o Allāh  so kaprizkhii niyan on.
Sa datar oto a pianothol o at Tabarani a phoon ko Ka’b bin Ajrah ago so Ibn Abi ad Dunya a phoo ko Muawiyyah a: Miabalak o Umar a manga taw a phoon sa Yaman, sa pitharo iyan a antawaa kano? Na pitharo iran a: Zasarakan kami ko Allāh . Na pitharo iyan a: Miamokhag kano kna o ba kano zasarakan.. aya zasarakan na so taw a minizok sa od sii ko lopa na mizarakan ko Allāh .
Khaparo so katinsa ko Pamikiran o Islam sankai a Tindg sii ko manga titik a Phakatalingoma:

1. 
   Pthankdn o Islam so onayan a kakowaa ko manga sabap.. gioto, na kagiya so kabinasaa ko kakowaa ko manga sabap na kabinasaa ko kitab, ago so manga kamapiyaan ko doniya.
   

2. 
   So kasanai ko kakowaa ko manga sabap sa gioto bo a rakhs a ibagak so kasarigi ko Allāh  na kapanakoto.
   

3. 
   Itotompok o Islam so kakowaa ko manga sabap sii ko
   

kapakaisaisaa on (tawhid) a rakhs a paratiayaan a so btad o manga sabap na langon dn oto na sii sa tangan o Allāh  a skaniyan bo.

4. 
   Aya piangni ko Muslim na so kakowaa ko manga sabap a rakhs o kapanarig ago kazarakan sii ko Allāh .
   

So Kitotompok o Manga Sabap ko Manga Onga o Galbk:
So paratiaya a Islam na mapayag ago tharimaan a akal sii sankai a blangan. Skaniyan na pphakandodn iyan so langowan a batd sii ko Allāh , ogaid na di niyan phokasan so manosiya ko kakowaa ko manga sabap a waraan a so pd sa btad iyan so kakhapayaga niyan ko manga onga o galbk sii ko doniya o kamamasaan ago so btad a mitatana. So paman so kapmataani sankoto a manga onga odi na so di ron kakhamataani na di makasosold sii ko paliogat, ka kagiya aya pagndodan oto sii sa kaposan na sii ko kabaya o Allāh  a Kadnan o manga kaadn.
So Muslim na pkhowaan iyan so manga sabap a simba sii ko Allāh  ago kalontana a pd o sosonan iyan, ago khagdam iyan sii dn sankoto a masa a so onga o galbk a so miasampay niyan na skaniyan na okoran a inokor skaniyan o Allāh , sa kna oro o ba paroli o manga sabap iyan a so kinowa niyan, go so manga sabap na si phakatonay sa misabap ko lawas iyan sa kapakatonay a tankd sii ko kaphakambowat o onga. Aya mataan na aya kapakatonay niyan sa onga na sabap ko okoran o Allāh , sa o kiabayai o Allāh  a d makasampay so sabap ko onga niyan, ka kagiya aya pnggolalan na skaniyan so kabaya o Allāh  kna o ba so katatankd o manga sabap.
Go kna pn o ba so manga sabap sa ba skaniyan bo na ba niyan khaadn so misasabap on, go di pn so kindaraynonn on a ba khapakay sa nggolalan sa akal, ogaid na aya pphakata-wag on na so akal, ago ipzogo sakaniyan o kitab a skaniyan so kakowaa o taw ko manga sabap langon oriyan iyan na ibagak iyan so kalobay niyan sii ko Kadnan iyan, sa phamangnin iyan on so katankda niyan ko manga onga niyan.
So Muslim na pkhowaan iyan so manga sabap ka kagiya sosogoon sa kakowa niyan on, ago giinggalbk sa ayon ko manga sosonan o Allāh , ka kagiya isosogoon so kasiyapa on, kna o ba kagiya paparatiayaan iyan a so manga sabap ago so manga okit na skaniyan i phagadn ko manga misasabap ko sabap ago so manga onga. Sa skaniyan oto na pphakandodn iyan so btad langon sii ko miaadn ko manga sabap, sa khikoyapt skaniyan ko talikhodan o manga sabap ko oriyan o kiatonaya niyan ko wajib iyan sii ko kakhaokaog ago so kanggalbk ago so kapanizakay ago so kakowaa ko manga sabap na kaonoti oto ko Allāh  a Kadnan o manga kaadn. (Sayed Qutb).
Di dn dowadowa ko ummah a Islam a kasabota niyan sa so kakowaa ko manga sabap sa pantag sa kisampay ko kapakandato na btad a daa phalagoyan on, sa gioto na sabap ko kiatankda on o Allāh  ko dianka o sosonan iyan a so di dn phliwag.
Go pd sa limo o Allāh  a da niyan mapangni ko manga Muslim so sobra ko khagaga iran a pd ko manga sabap, go da niyan kiran mapangni a kapagiyasa iran sa bagr a so phakatinki ko iyasa o ridoay. Ogaid na skaniyan a Allāh  na pitharo iyan a: Go pagiyasai niyo siran sa miagaga niyo a pd sa bagr…(al Anfal 60). Sa datar skaniyan o ba niyan giitharoa a: Nggalbka niyo so pithamaan a khagaga niyo, timoa niyo so sindadan o khaparo kano ron apiya pn si makatitinki ko bagr o ridoay.. sa so khagaga na skaniyan i dianka a maporo a piangni, na so miakalawan roo na zanganan o Allāh  sabap ko bagr iyan a daa tamana iyan, gioto a kagiya so kanggalbka ko pithamaan a khagaga na skaniyan i tanda o kapagiikhlas, ago skaniyan i sarat a pphangnin ka an makatoron so tabang o Allāh  ago so ogop iyan. (Mustafah Mahmud).
Sopman so pamikiran o manga taw a domadarkt a gii ran tharoon a: So Kadnan tano na tankd a thabangan tano niyan sabap ko niyat tano a mapiya, na pamikiran oto a karorompakan iyan so maga sosonan o Allah, go so pamikira o siran oto a aya iinamn iran a so manga ridoay o Allāh  na thotongn siran o manga dalndg ago zayakhotn siran o manga papanok sa so maga Muslim na giimbantay sa daa pnggalbkn iran ago daa phagiyasaan iran a sandiyata, na pamikiran oto a masosopak iyan so maga sosonan o Allah.
Go daa marata ko limo o Allāh  amay ka kabyaan iyan a kaosara niyan ko manga sosonan iya a somosopak ko sabap sa pantag sa kathabangi niyan ko manga oripn iyan ago so kapakapndatoa niyan kiran, ka kagiya skaniyan na khapakay a nggolawlaan iyan oto o kabayai niyan, ogaid na ski tano na sosogoon a kaonoti tano ko manga sosonan a nggogolalan a so tiankd skaniyan o Kadnan o manga kaadn ka an tano ron mapakaonot so kaoyagoyag tano ago miimpit tano skaniyan ko manga btad tano. (Mohmd. Qutb).
So tawathawag imanto na pakasasangorn ko pagtaw o ummah Islamiyyah sa karipaga iran ko pankat a kalobay ago so kababaloy ran a koyapr sa makasapag siran ko pankat a bagr ago katharagombalay ago itaplk iran so kathataginp ago so manga dingandingan sa tomikharas siran sa kakhowaa iran ko manga sabap a so khisampay niyan siran ko kapakandato ago khabaloy niyan siran on a taw iyan.
Sii ko Kaposan Ankai a Gintas:
Mataan a patoray ko Ummah Islamiyyah a kasiyapa niyan ko manga sosonan o Allāh  a mipapayapat ko doniya iyan, ago mapapayag ko Qur’an iyan a mala, gioto na an makaokit ko lalan a kapakandato sa misabap sa sindaw a phoon ko Kadnan o manga kaadn.
Di dn dowadowa so kanggalbk iyan sii ko kaalin o btad iyan a marata sa makatogalin sa btad a mapiya a khisoat iyan ko Allāh  ago so sogo iyan a siyap ko sosonan o Allāh  … mataan a so Allāh  na di niyan pagalinn so nganin a matatago ko pagtaw (a limo) taman sa di ran alinn so matatago kiran (sa di siran manalamat …(ar Ra’d 11).
Patoray dn a katankda tano sa giankai a kapakandato na patoray a kamataanan sa pnggolalan sa panagontaman a manosiya, sa giaan i katharoo o sosonan o Allāh  a so pitharo iyan a: Oda so kinirnn o Allah ko manga taw ko sabagi kiran ko sabaad na disomala a mabinasa so lopa… (al Baqarah 251).
Sii ko lalan ko kapakandato na di dn dowadowa so kaplala-kaw o manga btad a makaayon ko sosonan a kazapankat ka an di kapnggagaani so onga ago di panorayagn so manga lakadan.
Sii ko lalan o kapakandato na di dn dowadowa so kakhitana o tioba ka kagiya iznggay o Allāh  so marata phoon ko mapiya, ago kagiya an malompiyo so saaf o Muslim sa taman sa mabaloy a khapakay so pakayan iyan ko kapakandato sa ayon o Allāh .
Di dn khaparoli o ummah ankai a kapakandato inonta ko oriyan o kaantona niyan ko pithamanan a panamar iyan sii ko kakowaa ko manga sabap a so khitowak iyan ko kapakandato iyan, oriya iyan na izarakan iyan so manga btad sii ko Allāh  a Kadnan o manga kaadn.
Go paliogat ko Ummah Islamiyyah a kasabota niyan sa amay ka maadn so kandaraynon sii ko kasiyapa ko manga sosonan na wajib on a katarimaa niyan ko onga o kiandaraynon iyan. Ka kagiya so kababaloy ran a manga Muslim na di niyan khikokom so kasopaka ko manga sosonan odi na ba mabatal so waraan, mataan a siran na manga Muslim ka kagiya pphakaayonn iran so kaoyagoyag iran langon sii ko manga sosonan ago pphakaayonn iran so tabiat iran sii sankoto a waraan. (Sayed Qutb).
Sii ko masa a masabot o ummah Islamiyyah so manga sosonan o Allāh  ago mindolona iyan sa mokit sa sabot ago toroan ago sii ko masa a mabaloy skaniyan a taw o kapakandato – ko oriyan o kiatonaya ko manga sarat iyan - na mataan a so talad o Allāh  sii rkaniyan ko kapakndato na di dn phliwag… na sa alongan oto na khababaya so miamaratiaya sabap ko tabang o Allāh ..