الأصل المعهود: اليقين لا يزول بالشك ‘Meşhur kaide: Şek ile yakîn zâil olmaz’

Bedâyi‘, II, 14/ I, 196.

555 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 15/ I, 196.

556 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 159/ I, 246.

557 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 506/ I, 107.

558 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 507/ I, 107.

559 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 515/ I, 110.

560 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 515/ I, 110; Serahsî, Mebsût, I, 122; Zeylaî, Tebyîn, I, 12.

561 Mecelle Md. 42; Hadimî, Mecâmi‘, (yzm.), vr. 37a.

562 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 316/ I, 303.

563 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 532/ I, 113.

564 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 507/ I, 107.

565 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 512/ I, 109; Serahsî, Mebsût, I, 250.

566 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 703/ I, 168.

567 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 195/ I, 262.

568 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 240/ I, 276.

569 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 346/ I, 315.

570 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 366/ I, 323.

571 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 70/ I, 213.

572 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 525/ I, 111.

573 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 92/ I, 220.

574 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 92/ I, 220.

575 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 148/ I, 242.

576 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 480/ I, 96.

577 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 481-482/ I, 97.

578 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 482/ I, 97.

579 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 482/ I, 97.

580 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 488/ I, 100.

581 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 136/ I, 237.

582 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 136/ I, 238.

583 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 503/ I, 105.

584Bedâyi‘in diğer baskısında (التكليف بحسب الوسع والإمكان) "Sorumluluk, yapabilme gücü ve imkânı ölçüsündedir" şeklinde geçmektedir. bkz Kâsânî, Bedâyi‘, I, 118. Ayrıca bkz. Serahsî, Mebsût, I, 122, II, 181, V, 182, 210; Zeylaî, Tebyîn, I, 100, V, 286, 288; İbnü’l-Hümâm, Fethu’l-Kadîr, I, 270; İbn-i Nüceym, el-Bahru’r-Râik, VIII, 191; Damad, Mecmau’l-Enhur, II, 170, 590.

585 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 550/ I, 118. Ayrıca bkz. a.g.e, I, 527/ I, 112.

586 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 552-553/ I, 120.

587 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 745/ I, 188.

588 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 207/ I, 266.

589 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 505-506/ I, 106; Serahsî, Mebsût, I, 215, XXIV, 48; İbn-i Nüceym, el-Bahru’r-Râik, II, 124; İbn Abidîn, Reddu’l-Muhtâr, II, 103.

590 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 332/ I, 309.

591 Müzemmil, 73/20.

592 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 526/ I, 112.

593 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 250/ I, 280.

594 Cuma, 62/9.

595 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 196/ I, 262-263.

596 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 512/ I, 109. Mecelle’deki "zaruretler kendi mikdarlarınca takdir olunur" kâidesi ile yakın anlamda kullanılmaktadır. Bkz. Mecelle Md. 22.

597 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 740/ I, 185.

598 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 77/ I, 215; Bu kâide Mebsût’ta (موضع الضرورة مستثنى من الحرمة الثابتة بالشرع) şeklinde geçmektedir. bkz. Serahsî, Mebsût, XXIV, 28.

599 Mecelle Md. 21.

600 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 668/ I, 157; Damad, Mecmau’l-Enhur, II, 573. Aynı kâide için bkz. Kâsânî, Bedâyi‘, II, 237-238/ I, 275.

601 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 755/ I, 192.

602 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 17/ I, 197.

603 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 716/ I, 174.

604 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 36/ I, 204.

605 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 36/ I, 204.

606 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 50/ I, 208.

607 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 556/ I, 121; Serahsî, Mebsût, X, 188; İbn Nüceym, Eşbâh, s. 115; Suyûtî, Eşbâh, s. 201.

608 "İki şeyden daha lâyık ve uygun olanı aramak". Bkz. Erdoğan, Sözlük, s. 428.

609 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 696/ I, 165.

610 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 588/ I, 128.

611 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 525/ I, 111.

612 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 535/ I, 114.

613 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 543/ I, 116; Serahsî, Mebsût, I, 206.

614 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 546/ I, 117; Serahsî, Mebsût, I, 187, VI, 46, X, 77; İbn-i Nüceym, el-Bahru’r-Râik, VIII, 83.

615 Mecelle Md. 29.

616 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 552/ I, 119.

617 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 596/ I, 131.

618 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 598/ I, 132; Serahsî, Mebsût, XXVI, 139; Zerkeşî, el-Mensûr, III, 174; Suyûtî, Eşbâh, s. 281.

619 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 609/ I, 137.

620 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 609/ I, 137.

621 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 612/ I, 138.

622 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 613-614/ I, 138.

623 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 626/ I, 144.

624 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 666/ I, 156; Zeylaî, Tebyîn, II, 77, III, 115, VI, 642; İbn-i Nüceym, el-Bahru’r-Râik, VII, 59, VIII, 577; Damad, Mecmau’l-Enhur, I, 80, İbn Abidîn, Reddu’l-Muhtâr, III, 281.

625 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 731/ I, 181.

626 Bkz. Kâsânî, Bedâyi‘, I, 733/ I, 182.

627 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 157/ I, 246.

628 "İki ya da daha fazla şeyin iç içe girmesi". Erdoğan, Sözlük, s. 444.

629 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 732/ I, 181; Serahsî, Mebsût, II, 5.

630 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 746/ I, 188.

631 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 133/ I, 236.

632 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 137-138/ I, 238.

633 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 157/ I, 245.

634 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 161-163/ I, 248.

635 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 179/ I, 256.

636 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 202/ I, 265.

637 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 206/ I, 266.

638 "İki şeyi güçlü bir şekilde birleştirmek". Erdoğan, Sözlük, s. 244.

639 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 223-224/ I, 271.

640 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 247/ I, 279.

641 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 277/ I, 289.

642 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 297-298/ I, 298.

643 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 365/ I, 322.

644 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 509/ I, 108.

645 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 509/ I, 108.

646 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 513/ I, 109.

647 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 518/ I, 110.

648 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 519/ I, 111.

649 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 524/ I, 111.

650 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 575/ I, 125.

651 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 627/ I, 145; Bkz. Debûsî, Te’sîsü’n-Nazar, s. 107.

652 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 163, 211/ I, 175, 248, 268.

653 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 658, 701, 702; II, 20, 215/ I, 154, 168, 198, 247, 269.

654 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 667/ I, 156.

655 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 709/ I, 171.

656 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 711/ I, 172.

657 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 235/ I, 274.

658 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 697/ I, 166.

659 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 716/ I, 174.

660 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 724/ I, 177.

661 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 16/ I, 196.

662 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 18/ I, 197.

663 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 33/ I, 203.

664 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 56/ I, 209.

665 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 111, 118/ I, 229, 232.

666 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 135/ I, 237.

667 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 183/ I, 257.

668 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 222/ I, 270.

669 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 257/ I, 282.

670 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 361/ I, 321.

671 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 165/ I, 249.

672 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 166/ I, 249.

673 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 166/ I, 250.

674 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 166/ I, 250.

675 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 166/ I, 250.

676 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 166/ I, 250.

677 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 166/ I, 250.

678 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 167/ I, 250.

679 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 167/ I, 250.

680 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 373/ II, 3.

681 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 377/ II, 4.

682 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 377/ II, 4.

683 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 383/ II, 5.

684 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 436/ II, 30. Aynı kâide için bkz. Kâsânî, Bedâyi‘, II, 514/ II, 62.

685 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 421/ II, 23.

686 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 386/ II, 7.

687 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 477/ II, 48.

688 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 391/ II, 10.

689 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 401/ II, 10.

690 Hanefi mezhebinde alacaklar üç gruba ayrılmıştır. 1. Deyn-i Kavî (Kuvvetli alacak): Borç verilmiş paralar ile ticaret mallarının bedelleri olan alacaklar. Borçlu inkâr etmedikçe zekatları verilir. 2. Deyn-i Mutavassıt (Orta kuvvette alacak): Ev kirası gibi zekat mevzuu olmayan malların bedelleridir. Nisap miktarına ulaşan alacak alınmış ise geçen yılların zekatı verilir. 3. Deyn-i Zaîf (Zayıf alacak): Mal bedeli olmayan diyet ve mehir gibi alacaklar. Tahsil edildikten sonra diğer şartların gerçekleşmesi ile zekâtları verilir. Bkz. TDV. İlmihal, I, 431.

691 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 392-393/ II, 10.

692 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 416/ II, 21.

693 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 394/ II, 11.

694 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 395/ II, 11-12.

695 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 396-397/ II, 12.

696 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 400/ II, 14.

697 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 440/ II, 32.

698 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 491/ II, 52.

699 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 503/ II, 58.

700 Mecelle Md. 47.

701 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 417/ II, 21.

702 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 419-420/ II, 22.

703 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 459-460/ II, 40.

704 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 461/ II, 41.

705 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 470/ II, 45.

706 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 484/ II, 50.

707 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 492/ II, 53.

708 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 534/ II, 69.

709 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 543/ II, 73.

710 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 380/ II, 4.

711 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 385/ II, 7.

712 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 391/ II, 10.

713 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 407/ II, 2, 17.

714 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 417/ II, 21.

715 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 418, 518/ II, 22.

716 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 437/ II, 31.

717 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 461/ II, 41.

718 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 488/ II, 51.

719 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 492, 493/ II, 4, 53.

720 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 497/ II, 55.

721 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 498/ II, 55.

722 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 497/ II, 55.

723 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 498/ II, 55.

724 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 522/ II, 65.

725 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 539/ II, 71.

726 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 542/ II, 73.

727 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 547/ II, 75.

728 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 547/ II, 75.

729 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 573/ II, 80; Zeylaî, Tebyîn, III, 102.

730 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 634/ II, 106.

731 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 633-634/ II, 105.

732 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 635/ II, 106.

733 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 635/ II, 106.

734 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 579/ II, 83.

735 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 631/ II, 105; Mesut’ta ise şöyle geçer (القدرة على الأصل تمنع إعتبار البدل) bkz. Serahsî, Mebsût, VI, 27.

736 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 629/ II, 103.

737 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 584-585/ II, 85.

738 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 589-590/ II, 86.

739 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 595-596/ II, 89.

740 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 609/ II, 94; İbn-i Nüceym, el-Bahru’r-Râik, II, 302.

741 Bakara, 2/183.

742 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 612-613/ II, 96.

743 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 622/ II, 100.

744 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 625/ II, 101.

745 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 628/ II, 103.

746 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 629/ II, 103.

747 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 629-630/ II, 104.

748 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 630/ II, 104.

749 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 579/ II, 83.

750 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 589/ II, 85.

751 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 592/ II, 86, 87.

752 Kâsânî, Bedâyi‘, II, 592/ II, 87.

753 Kâsânî, Bedâyi‘, I, 627/ II, 102.

754 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 4/ II, 103.

755 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 30/ II, 115.

756 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 30/ II, 115.

757 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 5/ II, 108; Bu kâide Mebsût’ta (العبادات لا تتأدى إلا بالنية) şeklinde geçmektedir. bkz. Serahsî, Mebsût, XII, 213.

758 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 6/ II, 109.

759 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 9/ II, 109.

760 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 6-9/ II, 109.

761 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 26/ II, 114.

762 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 11/ II, 110; İbn-i Nüceym, el-Bahru’r-Râik, II, 323.

763 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 14/ II, 111.

764 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 27/ II, 114.

765 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 31-32/ II, 116.

766 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 28/ II, 114; Serahsî, Mebsût, IV, 116; Zeylaî, Tebyîn, I, 40, 203, II, 253, III, 40, 265, IV, 121, V, 94, VI, 69; İbn-i Nüceym, el-Bahru’r-Râik, III, 233, VI, 284, VIII, 276; Damad, Mecmau’l-Enhur, II, 592; Hadimî, Mecâmi‘, (yzm.), vr. 36a; Mecelle Md. 56.

767 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 29/ II, 115.

768 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 29/ II, 115.

769 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 31/ II, 116.

770 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 31/ II, 116.

771 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 32/ II, 116.

772 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 41/ II, 119.

773 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 66/ II, 127.

774 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 84/ II, 134.

775 Kâsânî, Bedâyi‘, III, 71/ II, 129. Başka bir yerde de buna işaret etmektedir. Bkz. III, 75, 81/ II, 133.

776 Kâsânî,