الْخُطَـبُ الْمِنْبَرِيَّـةُ so manga khutbah sa mimbar gintas I pianimo ago piagiasa I

Manga Oripn o Allāh, sii ko kiayosaya tano san na tomogalin tano ko bandingan ko paratiaya ko Allāh a skaniyan i paganay a Rokon o Paratiaya.
Antaonon so ALLAH?
Gianan i pakaiza a opama ka izaan imanto ko pizakatawan rkitano na disomala a makambidabida so smbag tano ron, sa adn a aya izmbag iyan na pagosayin iyan so Allāh sa sii niyan phakaokita ko kapagoasaya niyan ko kiapangadn o Allāh, sa oman i isa na pagosayin yan sa okit a kasasabota niyan on.
So sataga a katharo a ALLAH, na miakadowa nggibo ago walo gatos ago walo makasoy ko Qur’an (2808) liyo san so kiaaloy niyan ko manga Bismillah o manga ayat o Qur'an a magatos ago sapolo ago pat a adn a isa on a surah a daa Bismillah niyan. Sakaniyan i ngaran a da dn a lawan iyan a madakl a kiaaloya on o Qur’an, a giankanan a katharo na basa Arab, a makanggogo-nanao ko ngaran a da dn a datar iyan a maporo a ingaran ago mala a andai kaaloya on na pkhagdam o pphakan’g on so kala iyan ago so kaporo yan, a katawan skaniyan o manga Arab ko da pn kapakaoma o Islam, aya tindg o manga taw a panggaway ko basa Arab na skaniyan na ingaran a bothong a di khadowa ago di phakadakl, katawan a so nagaran na sipat iyan so kapkhabaloy niyan a dowa odi na madakl na so katharo a ALAH na ingaran a botong a da kokomn o basa Arab o ba mabaloy a dowa odi na tlo antaa ka ba makadakl, a karina oto sa isaisa a da maribang, ko lawas iyan ago so manga sipat iyan ago so manga ingaran iyan.
Miapanothol a adn a isa a taw a iniiza yan ko Al Imam Ja’far As Sadiq o antaa so ALLAH? Na ptharo iyan a: Ba rka da sagad a isa a alongan na gii ka mlayalayag sa kalodan na miasogat ka a mabagr a sobosobo ago manga ala a bagl na kagiya masarabantang ka sa ginawa nka so kakhasokar sankoto a domadansal a mabagr a ndo’ na miakatawag ka sa isa a mabagr a gioto i tatankdn ka a phakatabang rka sankoto a margn? Na pitharo iyan a Oway. Na pitharo ankoto a Imam a gioto so ALLAH, a matatago ko waraan o manosiya ago maggdam iyan, sabap sa so Allāh na piakizaksian iyan ko manga ginawa o manosiya ko da iran pn kaadn a skaniyan so Kadnan iran na tomiarima siran, miaaloy anan ko Surah Al A’raf 172.
Aya dn a knaln tano na so kiniropaan o Allāh sa ginawa niyan o antawaa skanyan? Sa pitharo Iyan ko Quran a:
لاَ تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الأَبْصَارَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ (الأنعام 103)

Di skanyan thantaln o maga kailay a pamikiran, a pthantaln iyan so pamkiran o manga kaadn iyan, a skaniyan so Mananaw a Gomgpa (Surah al An’am 103). Samanan na miatankd a di dn khagaga o akal o manosiya o ba niyan raota a pamikiran so lawas o ALLAH, sa aya bo a praotn o akal o manosiya na so kaknala niyan ko manga kaadn o Allāh a gioto i khiknal sii rkaniyan, ka so kaaadn o inadn na karina sa adn a miyadn on.
Iniropa o ALLH a ginawa niyan ko Qur’an gowani a tharoon iyan a:
قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ اللهُ الصَّمَدُ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ (الإخلاص)

Tharo anka a skaniyan so ALLAH a isaisa, so ALLAH a babantakn ko langowan a ongaya, a da mbawata ago da mbawataan, ago da a miaadn a datar iyan a isa bo (al Ikhlas).
Lalayon iphropa o ALLAH a ginawa niyan a skaniyan i miadn ko manga langit ago so lopa, so langowan a kaadn a kasasandngan o manosiya, ka an kiran makaliwanag so sabot rka niyan a ALLAH, go piakatoron iyan so Qur’an a tatagoan iyan sa madakl a ongangn a pantag ko manga taw a manga lalantas i pamikiran, ka so kalantas o pamikiran na okit ko kakhatoona ago kakhaknala ko kamamataani ko ALLAH, sa tanto a inipannkat o Islam so kapakalantasa ko pamikiran, sa inisapar iyan so kapangonotonot sa kpit a da on maosar so pamikiran a matolangd.
So Karina sa mataan a so ALLAH na maaadn:
Aya manga karina sa so ALLAH na maaadn a makamomoayan na so kiaknala tano ko langowan o kaadn a matatago sankai a kibabatog, so langit ago so lopa so manga kalodan ago so manga palaw, so alongan ago so olan, so langowan o kaadn a da a khatoon tano a kaadn a salakaw o ba niyan thontota a skaniyan i miadn sankai a manga kaadn, na karina ini a mapayag sa aya miadn on na so Allāh, sabap sa kagiya da iran adna a ginawa iran ago daa tomiyontot a salakaw sa ba skaniyan i miadn kiran, apiya so kaadn a di khailay o mata ogaid na pkhagdam o hawas so kaaadn yan a datar o korinti ago so ndo’ so mayaw ago so matnggaw a di anan khailay o mata ogaid na pkhagdam o anggawta a kagdam, na dalil sa inadn siran o Allāh, a so di kiran kakhailya o mata na lawan so ALLAH sa di ron kakhailaya o mata o manosiya sankai a doniya.
So akal o manosiya i isa a kaadn o Allāh a piakalbi niyan ago tinindos iyan a kipantag o manga oripn iyan a manga ala on i kalk sabap sa so akal i kasankapan ko kakhaknala ko kaaadn o Allāh, sabap roo na bialoy skaniyan o ALLAH a aya giingolalanan o paliogat o agama, sa so kasogo ago so kasapar na sii pnggolalan ko taw a adn a akal iyan, ka kagiya so akal na skaniyan i lalan ago sabap o paliogat, na so daa akal iyan na da a paliogat on. Na aya thtito a baraakal na so taw a miatoon o akal iyan so kaiisaisa o Allāh ago piangintuhan iyan sa miangongonotan on.
Manga Oripn o Allāh, aya pharatiayaan tano ko ALLAH ko kababaloy tano a Muslim, na so kaparatiayaa tano ko tlo a kapakaisaisaa ko Allāh, a skaniyan so ptharoon a: Tawhid ar Rububiyyah, ago so Tawid al Uluhiyyah, ago so Tawhid al Asmai was Sifat.
Aya ptharoon a kapakaisaisaa ko Allāh ko kababaloy niyan a Rabb, na so kaparatiayaa o taw sa skaniyan a Allāh i miadn ko langowan o kaadn ago skaniyan a prizki sankai a manga kaadn iyan ago skaniyan i gii kiran nggiragiray ko lagowan a btad iran, sa sosodiotn iyan siran ko apiya antonaa a masa kotika ko kagagawii ago kadawndaw, sa da dn a kaadn a ba niyan makhakapaar so kanggiragiraya sankai a manga kaadn. So manga kafir ago so manga pananakoto na piaratiaya iran a so Allāh i miangadn a mimbiat ko langowan a kaadn ogaid na da siran miliyo ankoto a paratiaya iran on ko goliling o kakakafiri sa ba siran mimbaloy a Muslim, sabap sa da iran paratiayaa so kababaloy o Allāh a tuhan a zogo ago zpar a gioto so tawhid al Uluhiyyah. Pitharoo Allāh a:
وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضَ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللهُ ,

فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ (سورة العنكبوت 61)

Go mataan a amay ka iiza aka kiran o antawaa i miadn ko manga lagit ago so lopa ago inipananding iyan so alongan ago so olan (ko manosiya) na disomala a tharoon ran a so ALLAH, na andamanaya dn i gii niyo kapamrak.(al Ankabut 61)
وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ نَزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا لَيَقُولُنَّ اللهُ قًلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ

بَلْ أَكْثَرُهُمْ لاَ يَعْقِلُونَ (سورة العنكبوت 63)

Go mataan a amay ka iizaaka kiran o antawaa i miakatoron a phoon sa kawang sa ig a inioyag iyan ko lopa ko oriyan o kapapatay niyan (sa daa magtho on a mangngtho) na disomala a tharoon iran a so ALLAH, na tharo anka a so langowan o bantogan na rk o ALLAH, ogaid na so kadaklan kiran na di siran phamimikiran.(al Ankabut 63)
Manga Oripn o Allāh, aya ika dowa a kapakaisaisaa ko Allāh na so tawhid al uluhiyyah a skaniyan so kaparatiayaa ko kaiisaisa o Allāh ko kababaloy niyan a Tuhan a zogo ago zapar, a gioto so maana o Lā Ilāha Illallāh, da dn a tuhan a zogo ago zapar a rowar ko Allāh, pharatiayaan o Muslim a so Allāh na skaniyan bo i khirk ko katotohani a khikapaar ko kasogo ago kasapar skaniyan bo i phakahalal ago skaniyan bo i phakaharam, skanyan bo i phakakokom ko manga kaadn iyan, ka kagiya skaniyan i miadn kiran,
Na opangokoma siran o kaadn a datar iran na pmbaloy so giimangokom a datar o tuhan na khaadn so mala a kapanalimbot ko kabnar o Allāh a skaniyan so kapanakoto, a so kibgan ko kapaar o Allāh ko salakaw ron a pd ko kaadn iyan.
Giankanan a paratiaya na da tarimaa o manga kafir ago so manga mushrikin, sabap ko katawi ran sa anda dn i kisabotn iran ko kalimah a shahadah, na phakaawid siran sa mapnd a patoray ago paliogat o Allāh, na misabap roo na giarobat ran ankanan a paratiaya ipoon dn ko kiapananawaga kiran o Rasūlullāh  a domadapo sa as Safa sii sa Makkah, na taman dn ko kabankita ko doniya na maaadn dn ankai a giikathidawa sabap sankai a paratiaya ko Lā Ilāha Illallāh.
Manga oripn o Allāh, aya ikatlo a tawhid a pharatiayaan o Muslim na so tawhid al Asmāi wa as Sifāt, so kapakaisaisaa ko Allāh ko manga ingaran iyan ago so manga sifat iyan, sa so Allāh na rk iyan so manga tatanos a ingaran ago manga sifat a manga pipiya, miaaloy ko sabdan o Rasūlullāh  a so Allāh na adn a siyaw polo ago siyaw a manga ingaran iyan a sa dn sa taw a ilahar iyan ago paliharaan iyan na misold iyan ko sorga. Inaloy o Allāh a adn a manga ingaran iyan a manga pipiya a apiya anda on on i ipanongganoy nka on ko Allāh na so Allāh na smbagn ka niyan ago tharimaan iyan so pangni nka on.
Manga Oripn o Allāh, paliogat ko pizakatawan a katokawan iyan ankanan a manga ingaran o Allāh ago milahar iyan sii ko poso iyan, ka so kaknala ko Allāh na gianan i Ilmo a paliogat ko pizakatawan sa paliogat a tinanggisa a iziksa ko taw amay ka di niyan maknal so manga ingaran o Kadnan iyan a Rabbul Alamin. Pitharoo Allāh a:
فَاعْلَمْ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ (سورة محمّد 19)

Knal anka a mataan a da dn a tuhan a rowar ko ALLAH, ago pamangni ka sa kasapngan rka so dosa nka ago so dosa o miamaratiaya a manga mama ago so miamaratiaya a manga babay (Muhamad 19).
Manga Oripn o Allāh, gianan i kiatinsan ko kaparatiayaa ko Allāh, a paganay a rokon o Imān, sa di tano mapzalisay ka tanto a phakatas sa so taw a khabaya san mangolad ko kasabota on na pamatiya ko manga kitab a Islam, ago pphamisita ko Pangadapan a Islam sa Quaipo a adn a manga ulama on ka an on pphakaiza ko btad o agama niyan a gioto i phakasabt on ko kakhaawat iyan ko naraka ago so siksa o Allāh.
وَأَقُولُ قَوْلِي هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ لِي وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِينَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ فَاسْتَغْفِرُوهُ

إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

Wa aqūlu qawlī hādā wa astagfirullāha lī wa lakum wa lisāiril Muslimīn min kulli dambin fastagfirūhu innahu Huwat Tawwābur Rahīm.

Khutba a Ika Dowa
Alhamdulillāhi rabbil ālamīn, wassalātu was salāmu alā rasulihil karīm, Mohammadin Bin Abdillāh, wa alā ālihi wa sahbihi ajmaīn.
Manga Oripn o Allāh, giankoto a miaosay tano na gioto so paganay a rokon o paratiaya a so kaparatiayaa ko ALLAH ago so kapakaisaisaa on ko kababaloy niyan a Kadnan a miangadn a mimbiat a miririzki, ago so kababaloy niyan a Kadnan a zogo ago zapar ago khokom ko manga kaadn iyan, ago so kapakaisaisaa on ko manga ingaran iyan ago so manga sipat yan. So kapharatiayaa tano san na tolabos a kambayorantang ko manga sogoan iyan ago pnggalbkn o manga anggawta so lagowan a inisogo iyan ago pagangiasan so langowan a inisapar yan, so paratiaya na sii thatampat ko poso, ago Inaloy o dila ago pinggalbk o manga anggawta, sa di anan makapmblablag ka isa bo i magalat on na khada so paratiyaya.
Manga Oripn Allāh, mangndod tano ko ALLAH ago magapas tano ron sa mamangni tano ron sa rila, Ya Allāh, mapapadalm kami imanto sa nkai a walay nka sa pantag sa giiami rka kazoasoata na rilai kami nka ago rila inka so manga loks ami ago rila inka so kadandan o manga Muslim so miamatay kiran ago so oyagoyag kiran, ya ALLAH, pakabagr anka so paratiaya mi rka ago ompiya inka so btad ami sa baloy anka so imanto ami a mapiya a di so kagai ami, na so mapita ami na mapiya a di so imanto ami, Ya ALLAH, kalimoon kami nka ago lindinga kami nka sa awata kami nka ko manga sakit ago piya anka so pphangasasakit rkami, ago pakabayad anka so makambabayadan rkami, na pakakhawasa anka so manga mrmr rkami, na pakandiakat anka so manga kawasa rkami, na timo anka so kasasagomparak ami, na bagr anka so malobay rkami, na ayon inka so manga dato ami sa aya manggalbk iran na so kamapiyaan ami ago so Islam, Ya Allāh, pakadaag anka so ronda o ISLAM sa madaag ami so manga ridoay o agama nka sa tatap anka so manga palo ami sa maydan ago bgan ka rkami a limo a makapagintaw kami ko agama nka ago mapakatindg ami so parinta Islamiyyah ko manga poso ami a go sii ko manga ingd ami.
Ya Allāh, tabangi kami nka ko kaptadmi ami rka ago so kapiya o kapzimbaami rka, Ya Alāh, pakiilayin ka rkami so bnar na dograan ka rkami so kaonoti ami ron, na pakikilalaan ka rkami so batal, na dograan ka rkami so kapananggilai ami ron.
رَبَّنَا آتِنَا فِي الدَّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.
Ya Allāh, bgi kami nka ko doniya sa mapiya ago sii ko akhrat sa mapiya ago lindinga kami nka ko siksa ko naraka, Ya Allāh, kalimoon ka so Nabi ami a Mohammad  ago so manga pamiliya niyan ago so manga sahabah niyan sa kalangolangon iran, wal hamdulillahi rabbil alamin.
Aqimus salah,,,,

ijk

Al Khutba 2

So Bandingan ko Kaparatiayaa ko al Malāikah

Ki: Alim, Hassanor Bin Maka Alapa

Al Murshid Al Aam

Al Insan Islamic Assembly

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ ,,, وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى أَفْضَلِ مَخْلُوقِهِ الَّذِي أَرْسَلَهُ رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ مُحَمَّدٍ بْنِ عَبْدِ اللهِ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِينَ وَبَعْدُ:
فَيَاعِبَادَ اللهِ اتَّقُوا اللهَ وَاعْلَمُوا أَنَّهُ قَالَ فِي مُحْكَمِ تَنْزِيلِهِ:
الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ , جَاعِلِ الْمَلاَئِكَةَ رُسُلاً أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلاَثَ وَرُبَاعَ , يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ , إِنَّ اللهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (سورة فاطر 1)
Al Hamdulillāhil ladī khalaqas samāwāti wal ardha fī sittati ayyāmin thumas tawā alal arsh,,, was salātu was salāmu alā afdhali makhlūqihi al ladī arsalahu rahmatan lil ālamīn, Mohammadin Bni Abdillāhi wa alā ālihi wa sahbihi ajmaīna wa ba’du:
Manga Oripn o Allāh, imanto a alongan a Jumuah na pagosayin tano ankai a bandingan a ika dowa ko rokn o paratiaya a skaniyan so bandingan ko kaparatiayaa ko al Malāikat, sii ko miaipos a Jumuah na miazabanding tano so paganay a Rokon o paratiaya a so kaparatiayaa ko Allāh . So da tano ron pn kalaboi na patoray a katokawan tano a so Allāh a Mahasuti a Maporo na so kiapangadn iyan na pizoson ago pimbarang so manga kaadn iyan ago so manga pakaasal a inadnan iyan kiran sabap ko hikmah ongangn iyan a maporo a di kharaot a kirakira o inadn. Inadn iyan so manosiya a phoon sa bayank odi na lopa, inadn iyan so manga jinn a phoon sa apoy a pd san so iblis ago so shaytan, na inadn iyan so manga malāikat a phoon sa sindaw a tihaya.
Imanto na tokawon tano so ptharoon a Malāikat o antonaa siran a kaadn, so Malāikat na katharo a madakl a phoon ko satiman a ngaran a so Malak, isa a kabthowa kiran na siran so al Malaul A’lā, sagorompong a manga kaadn a matatampar sa poro a so kamataani kiran na siran na manga kaadn a matatago ko talikhodan o waraan a kamamasaan a maggdam, sa so doniya iran na doniya a rahasiyan a di khagdam o hawas o manosiya, sabap ko pakaasal iran a kaadn a mananaw a phoon sa tihaya, sa aya bo a matao ko kamataani kiran na so bo so Allāh a Rabbul Alamin.
Manga Oripn o Allāh, giankoto a ayah a biatiya tano kagiya na aya maana niyan na: So langowan o bantog na rk o Allāh a miadn ko manga langit ago so lopa, a bialoy niyan so manga Malāikat a manga Sogo a adn a manga papak iran a dowa, tlo, ago pat (so Allāh) na phagoman sii ko kapangadn sa nganin a khabayaan iyan, mataan a so Allāh ko kalangowan a shayi a Gomagaos (Fatir 1).
Sabap ko waraan a kiaadna kiran a phoon sa tihaya, na masosoti siran ko kabayaa a kabibinatangi, sa daa ba iran kabaya a kagiginawai, sabap roo na mapopokas kiran so kapakandosa ago so kasopak ko kabaya o Allāh. Pitharoo Allāh  a:
لاَ يَعْصُونَ اللهَ مَا أَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ (سورة التَّحريم 6)

Di ran zankaan so Allāh ko nganin a inisogo iyan kiran, go gii ran nggolawlaan so nganin a ipzogo kiran (o Allāh) (at Tahrim 6).
Siran a manga Malāikat na kna o ba siran datar o manosiya ko waraan a kiaadna kiran, sa di siran khan ago di siran maginom go di siran thorogn go di siran dokawan ko gii ran kanggalbk, daa soson iran a kamamamai ago kabababayi, apiya igira mianiaropaan siran sa manosiya na daa ba iran soson a kamamamai ago kabababayi, sa sii siran bo pkhapayag ko bontal a manosiya ogaid na da kiran so waraan a kamamanosiyai ko kazasalin iran sa bontal a manosiya ko sabaad a masa.
So doniya iran na salakaw dn ko doniya o manosiya, sa daa ba iran kapakathotompok. Siran oto a manga Malāikat na inibgay kiran o Allāh a waraan so gii ran kapakazalin sa bontal a manosiya ago so salakaw a bontal a maggdam ago pkhailay o mata o manosiya, sa katawan tano so thotolan ko Jibril gowani a phayag ko Maryam sa bontal a mama a manosiya gowani a izampay niyan on so sogoan o Allāh ko kikhaogatn iyan ko Isa a Sogo o Allāh (Maryam -16,17). Go so kiapakaoma o manga Malāikat ko Ibrahim a zasalin siran sa manga mama (Hud 69-73).
Antonaa i inadnan kiran:
Inadn siran o Allāh  a phoon sa tihaya, sa datar o kiaadna niyan ko Adam a phoon sa lipaw, ago datar o kiaadna niyan ko Jinn a phoon sa apoy. Pianothol o Muslim a phoon ko Aishah a miasoat so Allāh  sii rka niyan a mataana so Rasūlullāh  na pitharo iyan a: Inadn so manga Malaikat a phoon sa tihaya, na inadn so Jinn a phoon sa apoy, go inadn so Adam a phoon ko nganin a iniropa rkano (so lopa a lipaw).
So manga Malāikat na aya darpa iran na so langit, sa aya kapthoron iran ko lopa na sabap ko sogoan o Allāh. Pianothol o Ahmad ago so al Bukhari a phoon ko Ibn Abbas a so Rasūlullāh na pitharo iyan ko Jibril a: Antonaa i makasasapar rka sa di nka rkami kambisitaa lalayon? Na pitharo iyan a tomioron so katharoo Allāh a:
وَمَا نَتَنَزَّلُ إِلاَّ بِأَمْرِ رَبِّكَ لَهُ مَا بَيْنَ أَيْدِينَا وَمَا خَلْفَنَا وَمَا بَيْنَ ذَلِكَ , وَمَا كَانَ رَبُّكَ نَسِيًّا (مريم 64)
Go di kami phakatoron inonta o sogoan o Kadnan ka, a rk iyan so kasasangoran ami ago so katatalikhodan ami ago so pagltan a nkoto a dowa, go da maadn so Kadnan ka a balilipatn (Maryam 64). Aya maana oto na da a mipapaar o Malāikat a pnggalbkn iyan a kabayabaya iyan, ogaid na aya gii niyan manggolawla na so kabaya ago sogoan kiran o Allāh , sabap sa inadn siran a mattgl di siran makambabayabaya sa ba datar o kiaadna ko manosiya a bigan sa sagintas a kapakambabayabaya, a gioto i sabap a kiapaliogati ron ko kipnggolalann iyan ko sogoan ago so kithaplkn iyan ko lalangan.
So kiaadna ko malāikat na miaona so masa niyan a di so kiaadna ko manosiya, sa pianothol kiran o Allāh  gowani a kabayaan iyan so kapagadna niyan ko manosiya (so Adam) a ama o manosiya, sa pitharo iyan a:
وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً , قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ , قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ (سورة البقرة 30)

Go gowani a tharoon o Kadnan ka ko manga malaikat a sakn na magadn ako sii ko lopa sa pakasasambiin on a gii ron nggagantiya, na pitharo iran a pagadn ka on sa taw a phaminasa on ago phamakatoga ko manga rogo, a skami na ipthasbih ami so bantogan ka ago pzotin ami ska, na pitharo iyan a: Mataan a sakn na katawan akn so nganin a di niyo katawan (al Baqarah 30).
So Manosiya na Makallbi a di Siran:
Manga Oripn o Allāh, aya mapayag na so manosiya na makallbi a di so malāikat, sa miarinayag oto ko da iran kagagaa sommbag ko manga ngaran a iniiza kiran o Allāh, a miasmbag oto o Adam sa smbag a ontol a mapiya, sa miniombaw niyan kiran so katao a so inibgay ron o Allāh sa kialawanan iyan siran ko katawi niyan ko manga shayi ago so kasasabota niyan ko manga waraan iyan.
Go makapnggonanao so kiasogoa o Allāh ko manga malāikat sa somojud siran ko Adam sa sojud a sakasakaw kna o ba sojud a simba (ka so sojud a simba na sii bo ko Allāh miapatot) na karina oto sa so manosiya na lbi a di so malāikat (aAl Baqarah 31-34).
Pianothol o al Bukhari a so Rasūlullāh  na pitharo iyan a: Igira gitas o Allāh so sogoan (btad a kokoman) sii sa langit na kayatn o manga malāikat so manga papak iran sa kapangalimbabaan ko katharo o Allāh sa datar o sowara a taginting a maririnkit ko lakongan a ator, na amay ka mapokas so kawan ko manga poso iran na tharoon iran a: Antonaa i pitharoo Kadnan iyo? Pitharo iyan so Bnar, a skaniyan so lbi a Maporo a lbi a Mala.
Manga Oripn o Allāh, so manga malāikat na mbidabida siran i pankatan ko kiaadna kiran o Allāh, ago mbidabida siran sa kabagr, a aya bo a matao ron na so Allāh. Sii ko Ayat a paganay tano a batiyaan na miaaloy niyan a so malāikat na adn a phapapak on sa dowa, na adn a phapapak on sa tlo na adn pman a phapapak on sa pat, go so salakaw roo ko kadakl sa karina oto sa mbidabida so kiaadna kiran ko kabagr ago so kagaan ko giikathotogalin. Pianothol o Muslim a phoon ko Ibn Mas’ud a so Rasūlullāh  na miailay niyan so Jibril a adn a papak iyan a nm gatos a kadakl iyan. Sa so kadakl o papak o malāikat na karina oto ko kagaan ago kabagr ko giikinggolalann ko manga sogoan o Allāh ago so kipzampayin ko Wahī niyan ko manga Sogo iyan a manga Nabī.
Pitharoo Allāh  ko bandingan iyan ko malāikat a:
وَمَا مِنَّا إِلاَّ لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌ , وَإِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ , وَإِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ (الصَّافَّات 164-166)

Da a pd rkami inonta a adn a darpa iyan a mattndo, go mataan a skami na khizasaap kami, go mataan a skami na gii ami ipanasbih so bantogan o Allāh (as Saffat 164-166).
Pitharoo Ibn Kathir a: Daa pd sa malāikat inonta a adn a darpa iyan a missnggay sii ko manga langit ago adn a manga tampata iran ko kapzimbaa iran ko Allāh  a di ran oto khalampasan ago di ran khaliyo.
Pitharoo Ibn Asakir a so Rasūlullāh  na pitharo iyan ko manga sahabah niyan a: Gomialikt so langit a miapatot on a kagalikt iyan, a da dn a ba on khabtadi sa palad a ski inonta a adn a malaikat on a romoroko odi na somosojud, oriyan iyan na biatiya iyan so Ayah a miaaloy sa poro.
So Manga Galbk o Manga Malāikat:
Adn a galbk o malāikat sii ko doniya o manga niawa, go sii ko doniya o waraan, ago adn a kitotompok iran a mattndo ko manosiya.
So manga galbk iran ko doniya a rahasiyan na pd on so: Gii ran kapanasbih sa kapzotiya iran ko Allāh  sii ko langit ago so kasosojud iran on, so kakhokoliling iran ko mlilibta ko Arsh (panggaw) sa iptasbih iran so bantogan o Kadnan iran (az Zumar 75), so kaawidi ran ko Arsh, sa ipthasbih iran so ingaran o Allāh  (Gafir 7), so kapzold iran ko manga taw ko sorga sa pzalamn iran so manga taw ron. (ar Ra’d 23-24), so kapziksaa iran ko manga taw ko naraka (at Tahrim 6).
So Kipthoronn ko Wahi:
Pd ko galbk o Malāikat so kipthoronn ko Wahī o Allāh, sa aya pthoron ko Wahī o Allāh  na so Jibril Alayhis Salam. Pitharoo Allāh  a: