الْخُطَـبُ الْمِنْبَرِيَّـةُ so manga khutbah sa mimbar gintas I pianimo ago piagiasa I

قُلْ مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللهِ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ (اليقرة 97)

Tharo anka a sa taw a miaadn a ridoay o Jibril na mataana skaniyan (a Jibril) na initoron iyan (so Wahi) sii ko poso oka sa sogoan o Allah a babagrn iyan so miaonaan iyan (al Baqarah 97). So Jibril na pmbthowan o Qur’ān sa Ar Ruhul Amin (Niawa a Kasasarigan) pitharoo Allāh  a:
وَإِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ , نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الأَمِينُ عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ (الشعراء 192-194)

Go mataana skaniyan (a Qur’ān) na initoron o Kadnan o manga kaadn, a ninitoron skaniyan o ar Ruhul Amin (jibril) sii ko poso oka, ka an ka mabaloy a pd ko pphamarinta a pphangangalk ko siksa (as Shu’ara 192-194). Go bithowan skaniyan a Jibril o Qur’ān sa Ruh al Qudus, pitharoo Allāh  a:
قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ (النحل 102)

Tharo anka a initoron skaniyan (a Qur’an) o Ruh al Qudus (Jibril) a phoon ko Kadnan ka a minggolalan sa bnar (an Nahl 102).
Go bithowan so Jibril sa ingaran a an Namus, sa datar o kiatharoa on o Waraqah Bin Nawfal ko Rasūlullāh  ko paganay ron a katoron o Wahi a: Sabnar a miakaoma rka so an Namus (Jibril) a so piakatoron o Allāh ko Musa. Adn a masa a pphakaoma so Jibril ko Rasūlullāh  sa bontal a manosiya, na adn pman a masa a makaiibarat sa taginting a bathing a maririnkit so sowara niyan.
Pitharoo Rasūlullāh  ko hadith a piakambowat o Ibn Abi ad Dunya ago so al Hakim a phoon ko Ibn Mas’ud a so Rasūlullāh  na pitharo iyan a:
إِنَّ رُوحَ الْقُدُسِ نَفَثَ فِي رُوعِي أَنَّ نَفْسًا لَنْ تَمُوتَ حَتَّى تَسْتَكْمِلَ رِزْقَهَا , فَاتَّقُوا اللهَ

وَأَجْمِلُوا فِي الطَّلَبِ.
Mataana so Ruh al Qudus (Jibril) na iniiyop iyan ko poso akn (iniwahi niyan rakn) a langowan a ginawa na di dn matay taman sa di niyan matarotop so pagpr iyan (di niyan malngan so rizkhi niyan) na kalkn iyo so Allah sa lalanat kano ago phipiapiya kano ko gii niyo kaplobaa ko rizkhi niyo.
Manga Oripn o Allāh, aya pman a galbk o manga malaikat ko doniya o waraan ago sii ko manosiya, na so manga malāikat na siran i giinggiragiray ko manga btad o doniya ko kapphakasambra ko ndo’ ago so kapphalalagoy o gabon ago so kapthoron o oran, ago so kaphagthoo mangngtho, ago so salakaw san a di mapayag ko kailay o manosiya ago di khagdam o manga anggawta o kagdam ko lawas (hawās).
Go so sabaad a malāikat na di ran dn bblagn so manosiya ko kaoyagoyag iyan ago sii ko oriyan o kapatay niyan, sa pitharoo Rasūlullāh  a:
إِنَّ مِنْكُمْ مَنْ لاَ يُفَارِقُكُمْ إِلاَّ عِنْدَ الْخَلاَءِ , وَعِنْدَ الْجِمَاعِ , فَاسْتَحْيُوهُمْ وَأَكْرِمُوهُمْ.

Mataan a pd iyo (so malaikah) a di kano iran dn bblagn inonta bo igira zisii kano sa diamban, ago sii ko masa a kaphlawasi niyo ko karoma niyo, na kayaan iyo siran ago sakawa niyo siran.
Manga Oripn o Allāh, aya inisogo o Allāh a kikhayaan kiran ago kazakawa kiran na so di kapthalandiyang o manosiya mapiya daa pd iyan sabap sa so malāikat na makaoobay ron a di niyan khailay, sa patot ko manosiya a kambibilangataw niyan ko kisisibay niyan ka gioto dn i sakasakaw niyan ko manga malāikat, so manga loks tano na minimbayok iran ankoto a kasanggila iran o ba pkhadiyampa so manosiya ka mala so paratiaya iran ko kaadn o manga malāikat minsan pn korang so knal iran ko agama Islam, sa pitharo iran so: Khaya ka pn sa ilag, aya maana niyan na go phoon adn a lbo a mayto na pangangila inka dn o ba ana makadiyampa rka, na so manga day so malāikat a pkhailay ka niyan sa gagawii dawndaw a di nka khailay.
Pitharoo Rasūlullāh  a:
عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: إِنَّ لِلشَّيْطَانِ لَمَّةً بِابْنِ آدَمَ , وَلِلْمَلَكِ لَمَّةٌ , فَأَمَّا لَمَّةُ الشَّيْطَانِ فَإِيعَادٌ بِالشَّرِّ وَتَكْذِيبٌ بِالْحَقِّ , وَأَمَّا لَمَّةُ الْمَلَكِ , فَإِيعَادٌ بِالْخَيْرِ وَتَصْدِيقُ بِالْحَقِّ , فَمَنْ وَجَدَ مِنْ ذَلِكَ شَيْئًا فَلْيَعْلَمْ أَنَّهُ مِنَ اللهِ , وَلْيَحْمَدِ اللهَ , وَمَنْ وَجَدَ الأُخْرَى فَلْيَتَعَوَّذْ مِنَ الشَّيْطَانِ.

Mataan a adn a rk o shaytan a waswas ko mbawataan o Adam, sa datar oto a adn mambo a poyapoy ron o Malāikat a mapiya, na aya waswas o shaytan na so kipthitikn iyan sa poso o taw ko manga talad a marata ago so kapakambokhaga ko Bnar, na aya pman a poyapoy o Malaikat ko taw na so kipthitikn iyan on sa poso iyan ko talad a kanggolawla sa mapiya ago so kapangimbnara ko Bnar, na sa taw a magdam iyan oto na knala niyan a phoon oto ko Allāh sa bantoga niyan so Allāh, na sa taw a makagdam sa salakaw roo na lindong ko Allāh phoon ko shytan, oriyan oto na biatiya o Rasūlullāh  so katharoo Allāh  a: So shaytan na ipndiandi iyan rkano so kamrmr go ipzogo iyan rkano so piakasisingay a dosa, na so Allah na adn a ipndiandi iyan rkano a rila ago kalbihan a phoon on, so Allāh na Makaankos a lbi a Matao (al Baqarah 268).
Manga Oripn o Allāh, pd sa manga galbk o malāikat so kipphamangnin iran ko manga mu’min sa kadaan siran sa manga dosa ago ikalimo siran o Allāh ago pakasoldn iyan siran ko sorga, go ipphamangni ran so taw a baramora sa kapakandakla o Allāh ko rizkhi niyan on, ago ipphamaninta iran so taw a maligt sa binasaan o Allāh  so tamok iyan ago laklakn iyan. Pd a galbk iran a phagaminn iran so pangni o Mu’min, sa karatimaa on o Allāh , go pndarpaan o manga malāikat so sambayang o Mu’min a zobo ago so sambayang iyan a Asar, sa adn a malāikat ko kagagawii a totonggoan iran so taw ago sii ko kadawndaw, na aya gii ran kazambi na sii ko sambayang a Zobo ago so sambayang a Asar ko kapphamanik iran sa langit. Pthoron so sabaad a malāikat ko taw a pmbatiya sa Qur’ān, go phliyotn iran so manga kalilimod odi na koliling a phagalowin iran so tadntadm ko Allāh , go so sabaad a malaikat na ipphamangni ran sa kapakaslang sa maliwanag so manga Mu’min, ago so manga taw a manga ala i katao ko agama, taman sa miaaloy ko hadith o Rasūlullāh  a so manga malāikat na pkhayatn iran so manga papak iran ko taw a giithontot sa katao sa kasosoat ko gii niyan nggalbkn (pianothol o Abu Daud ago so at Tirmidi). Pthoronan o malāikat so dowa kataw a mu’min a mimbisitai siran sa pantag ko kaphagariya iran ko Allāh  sa da dn a sabap a rowar roo. Inaloy o Rasūlullāh  a amay ka so Allāh  na kababayaan iyan a isa a oripn iyan na talowan iyan so Jibril na tharoon iyan on a sakn na kiababayaan akn si polan na kababaya inka, na kababayaan skaniyan o Jibril oriyan iyan na mananawag ko langit sa tharoon iyan a mataan a so Allāh  na pkhababayaan iyan si polan na kababayai niyo skaniyan, na kababayaan skaniyan o manga malāikat ko langit, oriyan iyan na ibtad a rk iyan so katatarima o manga amal iyan ko lopa.
Pd a galbk o manga malāikat a ipzorat iran so manga galbk o manosiya so manga pipiya on ago so manga rarata on sa panoratan a mapagiiyasa a imbgay ko manosiya ko alongan a Qiyamah, palaya dn anan miaaloy ko Qur’ān ago sii ko sabdan o Rasūlullāh . Pd ko galbk o malāikat so kapthonggosa ko manga niawa o taw a phatay so mu’min ago so kafir.
Manga Oripn o Allāh, so manga ngaran o manga malāikat na di rki tano mapayag so kadaklan on, sa aya bo a miaaloy ko Qur’ān a bathk so ngaran iran na so Jibril, so Mikal, ago so Mālik, a skniyan i komikibir ko Naraka Jahannam. So pman so kadaklan ko manga malāikat na da rkitano pagikayata o Qur’ān so manga ingaran iran, sabap sa so katokawi tano ko manga ngaran iran ago so di tano ron katokawi na mlagid, sa aya inipaliogat o Islam a katao na so katao a o mapapas rkitano so katokawi ron na khabinasa so kaoyagoyag tano sankai a doniya ago sii ko alongan a maori, gianan i sabap a aya dn a pagampaganay a ipaliogat o Allāh  a katao na so kaknala ko btad o agama Islam, sa managipoon ko kaknala ko Allāh , ago so manga rokon o Iman ago so Islam a skaniyan i manga bandingan ankai amanga khutbah a makapzasalo-noay ko oman alongan a Jumuah ko kalankapan a manga Masjid sa Metro Manila ko khagampasan on a galbk o manga pagari niyo a manga ulama.
Manga Oripn o Allāh, so knal ko agama na paliogat a tinanggisa (fardh ayin), a odi paganada na khisiksa ko taw, na so kaknala ko manga pd a katao na matag paliogat a ampl (fardh kifa’i) a kna o ba langowan a taw na pialiyogatan sa kabaloy niyan a doctor (pamomolong) odi na engineer, odi na abogado. Ogaid na paliogat ko pizakatawan a kaknala niyan ko agama niyan ka odi niyan paganada na khiziksa on ago matatankd a khadadag amay ka talikhodan iyan so manga ndao o agama niyan, na so taw a dadag na aya tampata iyan na so apoy o naraka. Sa so Pangadapan a Islam a makatitindg imanto sa Quiapo na zakodowan iyan so pagtaw a Mranaw sa kaknala iran ko agama iran sa o adn a manga pakaiza iyo ko agama na pphamisita kano ron sa phagizaan iyo ron, ka an kano iran pkhabgi sa ndao ko agama niyo ago makala so katao niyo ron.
So Kaparatiayaa ko Malāikat:
Manga Oripn o Allāh, gianan i sabaad a btad o malāikat sii ko doniya a niawa ago sii ko doniya a waraan sankai a kibabatog, go gianan i kikokoyapt iyan ko manosiya sankai a kibabatog tano, ago sii ko doniyaa phakatalingoma ko oriyan o kapatay.
Sabap san na kiatokawan tano a mataan a so Allāh  na bialoy niyan so kaparatiayaa ko malaikat a onayan a ika dowa ko paratiaya, sa pharatiayaan tano so kabbnar o kaaadn o malāikat, go so manga galbk iran a inaloy o Qur’ān ago so Sunnah o Rasūlullāh , so manga ropaan iran ago so waraan iran, go so kapakikhoyapta kiran sa nggolalan ko kasotiya ago so kalompiyowa ko manga poso tano ago so kasimbaa tano ko Allāh  sa tarotop a simba.
Sa so kaparatiayaa o taw sa mataan a adn a malāikat a tomotonggo on ko kadawndaw ago sii ko kagagawii a pzorat ko amal iyan a mapiya ago marata, na amay ka thitho so paratiaya niyan roo na phakasapar on oto ko kapakang-golawla sa manga dosa ko masa a kisisibay niyan a daa a pd iyan sabap sa kagiya katawan iyan a adn a tomotonggo on a di niyan khailay.
Sa anda i kisampay san o manosiya sankanan a datar anan a kagdam na khamataanan iyan so ongangn a maporo a so inadnan ko manosiya a skaniyan so katonaya ko sarig o kaoyagoyag ago so khitindgn ko kapakasasambi o manosiya a ptharagombalay ko doniya sa onot ko kabaya o Allāh.
Misabap san na miaadn so kaparatiayaa ko malāikat a pd ko tanda o kaphiapiya ago kapangongonotan ago papata a toos ko kapangingimbnar ago so kala o kalk ko Allāh .
Mataan a so paratiaya na daa kakhamataani ron inonta bo amay ka paratiayaan o manosiya ankanan a doniya a rahasiyan (spiritual world - al ālam ar rūhī) sa paratiayaa a daa khisogat on a kazasanka, ago paratiayaan iyan ankai a doniya a barandiya (material world – al ālam al māddī) a skaniyan na tanda o Allāh  a kasasandngan a pkhailay a patot a masabot so waraan iyan ago mapakapagayon ago so kitab o Allāh a pmbatiyaan a so Qur’ān. Sa so waraan o Qur’ān ago so waraan o doniya na di makapzopaka ka magpda a palaya anan tanda o Allāh  ko manosiya, sa phangongonotan tano ko katharoo o Qur’ān, sa di tano pmbabago ko btad o agama ka khaadn so bid’ah a kapanarankoni sa di pd ko agama a phakadadag, na pmbagobago tano ko btad o doniya ka ron so kapakaozor o kaoyagoyag, ago skaniyan i blangan o kambagobago, sa kasawiti ko pithibarang a pananding o Allāh  a kamapiaan o manosiya. Ogaid na giankai a masa tano na kklidn o manga Muslim ka sii siran giimbabago ko agama a misabap on na mindakl so bid’ah a lalan ko kadadag, na sii siran mabbrn ko sabot ko doniya sa di ran igagatang ago di ran irrngd so kaknala on a kiasabapan sa kinitatanan iran sabap ko korang so sabot iran ko waraan ankai a doniya a pphagintawan iran, sa aya miakanggona on na so manga taw a kna o ba kiran pakapanonompanga so kiaadna on, ka amay ka tanodan na sakodo anan o Allāh  ko miamaratiaya sa kaosara iran on a mabaloy a bagr iran ago bagr o agama iran.
Manga Oripn o Allāh, gianan i btad o kapartiayaa ko malāikat o Allāh, sa kna o ba aya kapharatiayaa kiran na ba tano siran phanongganoya (phangaramata) a salakaw ko Allāh sa phamangni tano kiran sa tabang ago safaat ka o gianan i masowa na sabnar a miakasilay so paratiaya tano sii kiran ago khabaloy tano a manga pananakoto, sabap sa kiatokawan tano a so malāikat na da a ba niyan kapakambabayabaya sa aya bo a mapnggalbk iran na sa isogo kiran o Allāh , sabap roo na o panongganoya tano siran sa pantag sa kapamangni odi na kapakakowa sa limo na matatankd a daa khibgay ran rki tano a shayi sabap sa makaliliyo to ko waraan iran, sa aya bo a mapnggalbk iran na sa iphaliyogat kiran o Allāh.
Sabnar a miadadag so manga pananakoto gowani a tharoon iran a so manga malāikat na manga babay a manga wata o Allāh, sa miamokhag siran sa pitharo iran so nganin a daa tanda iran ko kabbnar ankoto a pangantap iran.
Manga Oripn o Allāh gianan i lalan o manga nabī ago so miamaratiaya a so kiasawaan so manga pagns o kamataanan sii ko manga kailay ran na siabot iran ko waraan o kibabatog so nganin a da sabota o manga taw a dadag a salakaw kiran. Pitharoo Allāh  a:
آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللهِ وَمَلاَئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ (البقرة 285)

Piaratiaya o Rasūl so nganin a initoron on a phoon ko Kadnan iyan, go so miamaratiaya na oman i isa kiran na piaratiaya niyan so Allāh, go so manga malaikat iyan, go so manga kitab iyan, ago so manga Sogo iyan (al Baqarah 285).
Manga Oripn o Allāh, pangnin tano ko Allāh  a balowin tano niyan a pd ko manga taw a pphamakin’gn iran so katharo na phagonotan iran so lb iron a mapiya.
وَأَقُولُ قَوْلِي هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ لِي وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِينَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ فَاسْتَغْفِرُوهُ

إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

Wa aqūlu qawlī hādā wa astagfirullāha lī wa lakum wa lisāiril Muslimīn min kulli dambin fastagfirūhu innahu Huwat Tawwābur Rahīm.


Khutba a Ika Dowa
Alhamdulillāhi rabbil ālamīn, wassalātu was salāmu alā rasulihil karīm, Mohammadin Bin Abdillāh, wa alā ālihi wa sahbihi ajmaīn.
Manga Oripn o Allāh, giankoto a miaosay tano na gioto so ika dowa a rokon o paratiaya a so kaparatiayaa ko ALLAH ago so kapakaisaisaa on ko kababaloy niyan a Kadnan a miangadn a mimbiat a miririzki, ago so kababaloy niyan a Kadnan a zogo ago zapar ago khokom ko manga kaadn iyan, ago so kapakaisaisaa on ko manga ingaran iyan ago so manga sipat yan. So kapharatiayaa tano san na tolabos a kambayorantang ko manga sogoan iyan ago pnggalbkn o manga anggawta so lagowan a inisogo iyan ago pagangiasan so langowan a inisapar yan, so paratiaya na sii thatampat ko poso, ago Inaloy o dila ago pinggalbk o manga anggawta, sa di anan makapmblablag ka isa bo i magalat on na khada so paratiyaya.
Manga Oripn Allāh, mangndod tano ko ALLAH ago magapas tano ron sa mamangni tano ron sa rila, Ya Allāh, mapapadalm kami imanto sa nkai a walay nka sa pantag sa giiami rka kazoasoata na rilai kami nka ago rila inka so manga loks ami ago rila inka so kadandan o manga muslim so miamatay kiran ago so oyagoyag kiran, ya ALLAH, pakabagr anka so paratiaya mi rka ago ompiya inka so btad ami sa baloy anka so imanto ami a mapiya a di so kagai ami, na so mapita ami na mapiya a di so imanto ami, Ya ALLAH, kalimoon kami nka ago lindinga kami nka sa awata kami nka ko manga sakit ago piya anka so pphangasasakit rkami, ago pakabayad anka so makambabayadan rkami, na pakakhawasa anka so manga mrmr rkami, na pakandiakat anka so manga kawasa rkami, na timo anka so kasasagomparak ami, na bagr anka so malobay rkami, na ayon inka so manga dato ami sa aya manggalbk iran na so kamapiyaan ami ago so Islam, Ya Allāh, pakadaag anka so ronda o ISLAM sa madaag ami so manga ridoay o agama nka sa tatap anka so manga palo ami sa maydan ago bgan ka rkami a limo a makapagintaw kami ko agama nka ago mapakatindg ami so parinta Islamiyyah ko manga poso ami a go sii ko manga ingd ami.
Ya Allāh, tabangi kami nka ko kaptadmi ami rka ago so kapiya o kapzimbaami rka, Ya Alāh, pakiilayin ka rkami so bnar na dograan ka rkami so kaonoti ami ron, na pakikilalaan ka rkami so batal, na dograan ka rkami so kapananggilai ami ron.
رَبَّنَا آتِنَا فِي الدَّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.
Ya Allāh, bgi kami nka ko doniya sa mapiya ago sii ko akhrat sa mapiya ago lindinga kami nka ko siksa ko naraka, Ya Allāh, kalimoon ka so Nabi ami a Mohammad  ago so manga pamiliya niyan ago so manga sahabah niyan sa kalangolangon iran, wal hamdulillahi rabbil alamin.
Aqimus salah,,,,

ijk

Al Khutbah 3

So Bandingan ko Kaparatiayaa ko Manga

Kitab o Allāh

Ki: Alim, Hassanor M. Alapa

Al Murshid Al Am

Al Insan Islamic Assembly of the Philippines

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَسَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا مَنْ يَهْدِهِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُرْشِدًا, وَأَشْهَدُ أَلاَّ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ , اللَّهُمَّ َصَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَمَنِ اهْتَدَى يِهَدْيِهِ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ وَبَعْدُ:.
فَيَاعِبَادَ اللهِ يَقُولُ الْحَقُّ تَبَارَكَ وَتَعَالَى فِي الْقُرْآنِ الْكَرِيمِ:
قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا فِإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنْ تَبِعَ هُدَايَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ

وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ (البقرة 31)
Innalhamda lillāhi nahmaduhu wa nastaīnuhu wa nastagfiruh, wa na’ūdubillāhi min shurūri anfusinā wa sayyiāti a’mālinā, man yahdihillāhu falā mudhillalahu, wa may yudhlil falan tajida lahu waliyyan murshidā, wa ash’hadu allā ilāha illallāhu wahdahu lā sharīka lahu, wa ash’hadu anna Mohammadan abduhu wa rasūluh, Allāhumma salli wa sallim wa bārik alā Mohammadin sallallāhu alayhi wa salallama wa alā ālihi wa sahbihi wa manihtadā bihad’yihi ilā yawmidd dīn wa ba’du:
Fayā ibādallāhi, Yaqūlul Haqqu Tabāraka wa Ta’ālā fil Qur’ānil Karīm:
Qulnah bitū minhā jamīan fa’immā ya’tiyannakum minnī hudan faman tabi’a hudāya falā khawfun alayhim wa lā hum yahzanūn (al Baqarah 31).
So langowan a podipodi ago so samporna a bantog na rk o Allāh , bantogn tano Skaniyan go mamangni tano ron sa tabang, ago mangni tano Ron sa sapngan Iyan so manga dosa tano, go lomindong tano ko Allāh  phoon ko manga antiyor o manga ginawa tano, ago so pangararata o manga galbk tano, sa taw a toron skaniyan o Allāh , na da a makadadag on, na sa taw a dadagn iyan na di nka dn mitoon sa salinggogopa iyan a phakatoro on.
Manga Oripn o Allāh, tomtnkayos dn so gii tano kapamagosaya ko manga Rokon o Paratiaya, sa miazabanding tano ko miangaoona a manga Khutbah so bandingan ko kaparatiayaa ko Allāh , ago so kaparatiayaa ko manga malāikat iyan, sa imanto na sii tano pman kapapantagi sankai a bandingan a kaparatiayaa ko manga kitab o Allāh  a inipamanoron a phoon sa langit.
Manga Oripn o Allāh, sabap ko kala o limo o Allāh  ko manosiya ago piakalbi niyan ko langowan a kaadn iyan ago tinindos iyan a pakasasambiin iyan a ptharagombalay ko doniya sa ayon ko kabaya iyan, na so paganay a kaadna niyan on na sii niyan piakathampat ko kasorgaan iyan a giyoto so kiapakabaling o Adam ago so karoma niyan a Hawwa’ sii ko sorga, sa miakapagintaw siran on sa madaya a kapagintaw ago kapangondaya ko kapzawiti ko manga limo o Allāh . Ogaid na adn a satiman a btad a inisapar kiran o Allāh  o ba iran nggolawlaa a skaniyan so kaobay ko sapoon a kayo.
Sabap ko waraan o ginawa o manosiya a so iasasapar on na aya niyan pphangontarmn ago sabap ko gogo’ o Iblis ago so ikmat iyan ago so waswas iyan, na miagogo iyan siran sa kasopaka iran ko lalangan o Allāh  ago lomiawan siran ko kiasopak, ka aya bo a inilalang kiran na di siran mobay ko kayo, na aya siowa iran na diazg iran ago komiyan siran ko onga niyan, sa lomiawan siran ko lalangan, sabap roo na miadosa siran ago miakasopak siran ko lalangan o Allāh.
Na aya minisogat kiran a kasalaan na phakaawa siran ko sorga sa phakabaling siran ko doniya, a gianan so ingd a matatampar sa baba, ogaid na so kaphakabaling iran sa doniya na kna o ba tarotop a kadadas, ka inibgay a pasad o Allāh  ko Adam, a adn a phakatalingoma kiran a toroan ko oriyan o kapakabaling iran sa doniya, na sa dn sa onotan iyan so toroan na phakaslang sa maliwanag sa makapmbalingan ko sorga a gaganatan a ingd. Pitharoo Allāh  a:
قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا فِإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنْ تَبِعَ هُدَايَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ

وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ (البقرة 31)

Pitharo Ami a tana kano (so Adam, so Hawwa’ so Iblis) phoon ko sorga (sa baling kano ko doniya) na amay ka adn a makaoma rkano a toroan a phoon rakn, na sa taw a onotan iyan so toroan akn na daa kalk a khisogat kiran, ago di siran makamboko (al Baqarah 31)
Manga Oripn o Allāh, giankanan a ayat na piakisabotan iyan rki tano a so kaphakabaling o Adam sii ko lopa na adn a phakatalingoma on ago sii ko manga moriataw niyan a toroan a phoon ko Kadnan iyan, a giankoto a toroan na gioto so Wahi o Allāh  a phakatoronn iyan ko manga nabi ago so manga rasul a phangatitindos iyan ko manga oripn iyan a phakaawidn iyan ko panolon sa katoro o manosiya ko lalan a mathito, sa giankoto a wahi, na amay ka midakat ko pandangan na mabaloy a manga kitab o Allāh, a skaniyan i bandingan ankai a osayan tano imanto a alongan a Jumuah.
Manga Oripn o Allāh, so toroan o Allāh  ko manosiya na madodowa paganay ron na so wahi a gioto so katharoo Allāh , na ika dowa so Sogo o Allāh a magawid sankoto a wahī niyan ko kisampay niyan ko manga oripn iyan, sa di anan makapmblag, sa amay ka itoron so katharoo Allāh a mapapayag ko kitab, na patoray a adn a Nabī odi na Rasūl a aya on makapndiorobasa sa kasaboti ron o manga manosiya.
Aya ibarat anan a mapayag ago malbod a kakhasabota on o manosiya na datar o kapakaphapantag o engineer sa kambaly ago so plano a pmbalayin sa di anan makapmblag, sa so kaadn o plano a pmbalayin na di niyan miphanali-pndaan so kapasang o engineer, sa sakamaoto a so engineer na di niyan miphanalipndaan so kaadn o plano a pmbalayin sa ngganapa anan adi makapmblag sa kapakatindg o taragombalay a phakatindgn.
Sabap san na so kitab o Allāh  ko mizasaloyana a manga masa ipoon ko Adam na taman sa kabankita ko doniya na gianan i padoman ago gonanao o Allāh  ko manga oripn iyan, na aya kakhasabota iran on na maosay kiran o isa a miatindos a Nabī odi na Rasūl a pinili o Allāh  a aya pndiorobasa ago pnggolalan sankoto a pangitaban a piakatoron o Allāh  ko manga oripn iyan.
Sabap san na miailay tano a daa initoron a kitab a phoon sa langit inonta a adn a Nabī odi na Rasūl a tioronan on sii ko masa niyan a mattndo ago so pagtaw niyan a pnggolalan sankoto a toroan. Pitharoo Allāh  a:
كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً , فَبَعَثَ اللهُ النَّبِيِّين مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ , وَأَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ