الْخُطَـبُ الْمِنْبَرِيَّـةُ so manga khutbah sa mimbar gintas I pianimo ago piagiasa I

Manga Oripn o Allāh, gianan i sabap a paganay a kiada o giikipagintawn ko Islam ko ingd o manga Muslim, ka kagiya miabinasa so kadato a Islam sa siambian o manga parinta a pithaong o manosiya, a miakapoon sa Sdpan, sa aya bo a malalamba ko Muslim na so agama niyan a kapniniawa, sa di niyan khalaboan so kandato ka salakaw a komakapt on, ago di niyan phakisoldan so salakaob iyan, sa minikokom ko manga Muslim so kokoman a mananangga kiran, ka minitaks kiran so agama a Nasrani a kna o ba iran agama ago minikokom ko Islam so kokoman a inikokom ko agama a Nasrani a gioto na di khapakay o ba kokomn ko Islam, ka so Islam na di ron khatoon so kapakazibaya o ptharoon a agama bo ago parinta bo (Dichotomy) ka skaniyan na kaphagingd a isaisa dn so agama ago so parinta sa di makapmblag, sa daa agama o daa parinta, na da mambo a parinta o daa agama.
Manga Oripn o Allāh, Gianan i sakit o manga Muslim, ko kialobayi ko kapphagintaw iran a miada kiran so bagr a parinta ka miaagaw o parinta a phoon sa Sdpan, na aya kasasabota iran on na maradika siran, ka kagiya aya bo a pipikirn iran a kaooripn na oba so isa a bangsa na aya mangondato ko ingd iran, a di ran katawan a so kadato a giiinggolalan o manga pd iran na kadato a phoon sa liyo a mananangga, na kagiya aya gii ron galbk na datar iran sa paras ago basa na aya katao iran on na di siran mabibisaya, a gianan na akal a margn a sabotn o kalilid a Muslim a korang i katao ko kandato ko Islam.
Miakaapas san so katharoo o maporo a sosogoon a Britania sa India (High Commissioner) ko kiagawa iran on ko manga Muslim a pitharo iyan a: Pagadnn tano ko ingd o manga Muslim a piamanaban tano so manga taw a aya pamikiran iran ago paratiaya iran na so paratiaya o manga taw sa Sdpan, na aya manga bontal iran ago kandiditaran iran na manga Isbangann.
Go phoon maaloy so Sbangan na gioto so Islam, na ba siran da makaapas, sankanan a antap iran so kalankapan a Muslim na aya mippno sa otk iran pamikiran iran na so manga katao a phoon sa sdpan, na siran i giimangondato ko manga Ingd o manga Muslim, antonai phakapoon sankai a manga taw ba di gioto dn so manga Isdpann, ba dn salakaw i bontal ka isbangann i paras ogaid na sdpan i kapamimikiran. Gianan na sii dn ko langowan a ingd a Islam arab di arab na rabray ron dn anan.
Da dn a ba san matatabiya a satiman bo a ingd a Islam a makambibisa a ba di gianan i btad iyan, aya bo a tabiya san na so isa a state sa Malaysia a giya Kelantan a tarotop so gii ron khindatoon ko Sharia Islamiyyah, ogaid na makasisirong pn ko atoran a democrasiya a Federal Government a Malaysia, na ino khailay khabatia sa news a kataya so mapiya a ingd a Islam? di khabatiya ka so dn so parinta a mala na aya on pzapng o ba aadn a katokawan a ingd a Islam a tarotop a makamomoayan ka ipkhalk iyan o ba on maagaw so kadato iyan.
Manga Oripn o Allāh, gianan i mala a sabap a kiada ago kiadarodos o kipphagintawn ko Islam ko ingd o manga Muslim, so manga pd a sabap a datar o kialaolad o katao a Sdpan, so kiaosara ko Mass Media ago so kazinanad, so rarad o technology a bago na palaya dn anan sabap ogaid na o pagilaya na matag anan rarad ankaya a kandato a phapaar sii sa doniya, sa aya kiatinsan sii na aya ponsowan o sakit o manga Muslim ko apiya antonaa dn a katampar na so kinigayb o kadato a Islam sa salakaw a kadato a matatago ko manga ingd iran, ka o makandod so kadato a Isalm ko ingd o manga Muslim na palaya dn khabolongan so awid a akal a kakhaoyagan, kazinanad, kapamolong, langowan taman a awid a akal na palaya dn khada, na taman sa kigagayb o parinta a Islam, na da dn a baanan kakhada ko ingd o manga Muslim.
Pitharoo Allāh  a:

وَالَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَإِلاَّ تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الأَرْضِ وَفَسَادٌ كَبِيرٌ

(الأنفال 73)

So siran oto a manga kafir na so sabaad kiran na salinggogopa o sabagi kiran, na odi niyo to nggolawlaa (hay manga Muslim a so Muslim na salinggogopa iyan so Muslim) na adn a khaadn a morka ago kaantiyor a mala (al Anfal 73).
Giankoto a morka a inaloy o Allāh  na gioto so kapringasaa ko Muslim sabap ko kababaloy niyan a Muslim a pzimbaan iyan so Allāh , na imanto antonaa i sabap a kaggba a doniya ba di sabap ko kaphringasaa ko Muslim ko kababaloy niyan a magiislam. Di dn phamrak so Allāh , sa bnar dn so pitharo iyan kamamasaan dn imanto.
So Muslim imanto na di niyan iphagogopa so datar iyan a Muslim, ka sii giimakithabanga ko manga parinta a mosazo a Israel, a so israel na gianan i pizaksian o Allāh  a mala a ridoay o Islam a midadakat sankanan a Qur’an, na so Israel na inipaar iyan so manga ala a parinta sa doniya sa minggolalan ko panga papasang iran ko pithibarang a katao a mapangingindaw ankai a manga ingd, sa bialoy siran a Israel a sondaro a maonotn kiran ko kapnggarobata niyan ko manga Muslim, na so manga Muslim na ba dn masosonor a komakarab a lawas iyan sa kapthotonga on o ridoay niyan na di niyan dn khagdam so apoy sa malolonggis a mozmol iyan sa kasisinga iyan ka giinggayagomaya. Gioto so pananaroon o Mranaw a:
Pkhatotong so riya na pphamaningasinga,,,, na pkhadg so taksing na pkhatotobria-an.
Allāhu Akbar, adiadi so manga loks a da dn a katawi ran ko doniya di phamakabatiya sa kaat a Latin, a aya kapipikira kiran na manga taw a daa sowa iyan, di manga tatao thalompa ago zinilas na inidakat o pananaroon iran so mapnggolawla sankai a masa a bnabnar dn.
Manga Oripn o Allāh, pangnin tano ko Allāh  a balowin tano niyan a pd ko manga taw a pphamakin’gn iran so katharo na phagonotan iran so lbi ron a mapiya.

وَأَقُولُ قَوْلِي هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ لِي وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِينَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ فَاسْتَغْفِرُوهُ

إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

Wa aqūlu qawlī hādā wa astagfirullāha lī wa lakum wa lisāiril Muslimīn min kulli dambin fastagfirūhu innahu Huwat Tawwābur Rahīm.



Al Khutbah 47

So Bandingan ko Kapakamblaga ko Kapangintuhan ago

so Kaphagingd ago so Rarad iyan

Ki: Alim, Hassanor Bin Maka Alapa

Al Murshid Al Am

Al Insan Islamic Assembly of the Philippines

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَسَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا مَنْ يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُرْشِدًا, وَأَشْهَدُ أَلاَّ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ , اللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَمَنِ اهْتَدَى يِهَدْيِهِ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ وَبَعْدُ:
فَيَاعِبَادَ اللهِ يَقُولُ الْحَقُّ تَبَارَكَ وَتَعَالَى فِي الْقُرْآنِ الْكَرِيمِ:
اللهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ , وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

(البقرة 257)
Innalhamda lillāhi nahmaduhu wa nastaīnuhu wa nastagfiruh, wa na’ūdubillāhi min shurūri anfusinā wa sayyiāti a’mālinā, man yahdihillāhu falā mudhillalahu, wa may yudhlil falan tajida lahu waliyyan murshidā, wa ash’hadu allā ilāha illallāhu wahdahu lā sharīka lahu, wa ash’hadu anna Mohammadan abduhu wa rasūluh, Allāhumma salli wa sallim wa bārik alā Mohammadin sallallāhu alayhi wa salallama wa alā ālihi wa sahbihi wa manihtadā bihad’yihi ilā yawmidd dīn wa ba’du:
Fayā ibādallāh, Yaqūlul Haqqu Tabāraka wa Ta’ālā fil Qur’ānil Karīm:
Allāhu waliyyulladīna āmanū yukhrijuhum minad dhulumāti ilan nūr, wal ladīna kafarū awliyāuhumuttāgūtu yukhrijuhum minan nūri ilad dhulumāti ulāika ashābun nāri hum fīhā khālidūn (al Baqarah 257).
Manga Oripn o Allāh, giankai a bandingan a so kapakamblaga ko kapagagama ago so kaphagingd na pdai ko patoray a katokawan o Muslim ago masabot iyan sabap sa giankai a btad na giai i atoran imanto a lomalankap sankai a doniya a apiya so manga ingd a Muslim na miarambit on sa mimbaloy dn so kaphagingd iran ago so parinta iran a datar dn ankai a manga atoran o kaphagingd o manga taw a kna a Muslim.
Miaosay tano sa miaona ko manga Khutbah a miamanagad ko bilang a 25, 27, 42, 43, 46, a so kaphagingd a Islam na makaphagoonayan ko tlo a bagian iyan a onayan a di phakamoayan odi oto maadan a skaniyan so pagtaw, so kawali a lopa a babalingan, so parinta a makatitindg a komokompas ko bitikan a phagator sankoto a manga taw niyan.
Kiatokawan tano pn a giankai a kaphagingd a Islam na makabbkn ko manga panagayanan a onayan a ron makatitindg odi na aya niyan polaos a gioto so Tawhid (kapakaisaisaa ko Allāh ), Risalah (gianan so kiasogoa ko Mohammad a mititindg o Sunnah), so Khilafah (a gianan so okit a kandato ago so Shura), a gianan so kapakatindg o akila o pagtaw a ziyap ko kabnar iran ko kiphapantagn iran ko dato iran.
Giankanan a onayan a pat na mititindg anan so katampar a kapagamama odi na kapangintuhan, a mimbabala iyan so kaphagingd so katitimo a giiinggolalan o dato o manga Muslim, sa so pangitaban a komokompas ko kaphagingd na sii makapopoon ko Qur’an, Sunnah, Ijma, Qiyas, Masalih Mursalah, ago so manga pd, a gianan so Sharia Islamiyyah, a pangitaban o manga Muslim.
Manga Oripn o Allāh, Samanan na kiasabotan tano a so kaphagingd a Islam na mattlo lompok a oman i salompok on na adn a kattndo iyan ago adn a kapakambibisa niyan a missnggay ko salakaw ron.
Paganay ron na adn a Tuhan a zimbaan ankanan a kaphagingd a skaniyan so Allāh , a kapaar iyan sa tarotop so kazoasoata on ago so kaonoti ron ka kagiya skaniyan i miangadn, na so salakaw ron na inadn, sabap roo na skaniyan i Kadnan a giimangongoripn ko inadn iyan.
Ika dowa, na adn a oripn a skaniyan i zimba ko Kadnan a Miangadn, sa aya waraan iyan na so kazoasoat ago kapangongonotan ko miadn on, ka kagiya skaniyan na mababa i pankatan a di so miadn on, ka o da adna o Allāh , na di makamoayan ko kibabatog iyan, sabap roo na aya rk iyan na so kazoasoat ago kapangongonotan ko Miadn on. Giankanan a oripn na gianan so pagtaw a Muslim a skaniyan i anggawta o kaphagingd a Islam.
Ika tlo, na so Parinta aya ptharoon a parinta na so bagr a kitab a pagatorn iyan so kaoyagoyag o kaphagingd o manga Muslim, a giankanan a pangitaban na aya bo a khikabnar ko kimbtadn on na so Allāh , a miadn ko manosiya, sa da dn a kaadn a ba niyan makhabnar so kapamtad iyan sa bitikan ko izik iyan a kaadn, sabap sa khabaloy so izik lagid iyan a kaadn a oripn iyan, na so mlagid sa pankatan na di makaphagoripna, aya phangoripn na so maporo i pankatan na aya khaoripn iyan na so kababaan iyan sa pankatan, na langowan a inadn na mlagilagid sa pankatan a palaya dn oripn, na aya makaphangongoripn na so Miangadn a so Allāh , ka aya maporo i pankatan a di so inadn iyan.
Sabap san na so Tuhan a maporo na skaniyan i khikabnar ko kambtad sa manga pangitaban ago bitikan a ipnggolalan o manga oripn iyan, ago kagiya skaniyan i miadn kiran na skaniyan i matao ko waraan o inadn iyan na katawan iyan so mapiya a somosoat ko waraan iran, ago so marata a phakabinasa ko waraan iran. Na so inadn na di niyan anan katawan, ka odi niyan katawi so waraan iyan na aya pn so waraan o salakaw ron.
Manga Oripn o Allāh, gianan i sapankat a patot dn a kasabotan o Muslim, ka an iyan maknal so kissnggay o agama niyan ago so parinta niyan ko kidayag iyan ko salakaw a kaphagingd odi na parinta a makatitindg sankai a doniya.
Giankai a kaphagingd a lomalagaday ago so manga parinta niyan, na ilayin tano i bontal iyan ago sa waraan iyan, ka an tano makilala i thito a kamataani ron. Sii ko democrasiya ko apiya antonaa i soson iyan, na da on ankanan a inosay tano, aya sabap iyan, na bialoy niyan a ginawa niyan a tuhan ago bialoy niyan pn a oripn ko satiman a masa, skaniyan na tuhan a phakisimba, ago skaniyan na oripn a pzimbaan iyan a ginawa niyan ago skaniyan pn i mimbaal sa pangitaban iyan a ikhokom iyan sa ginawa niyan, samanoto na tinimo iyan so tlo a waraan sa piakaisaisa niyan sa ginawa niyan sa skaniyan na tuhan a zimbaan ago oripn a pzimba ko satiman a masa.
Sii sankai a atoran a democrasya na daa ba on kapangintuhan a tarotop sabap sa gianan na pamikiran a pithaong o manga taw sa Yunan (Greece) so paganay a manga onayan iyan na aya paratiaya o manga taw sa Greece na so manosiya na aya dn tuhan ko doniya sa daa paparatiayaan iran a tuhan a di khailay a giimamaapaar. Gowani a lomankap so agama a Nasrani sii sa Auropa ko kandadato o manga Roman, na miapamikir iran a akaln iran ankai a agama ago so manga taw niyan, na so kapapantagi a dato ko Constantine, na piakalankap iyan a skaniyan na pagogopan iyan so agama a Nasrani sa mosawir on o ina iyan, pantag sa an iyan maosar ko gii niyan kapangolad sa kadato, na inikababaya oto o manga pari ko agama a Nasrani ka khatagoan siran kon sa bagr ka kagiya so Emperor na mimbaloy a Nasrani, na misabap roo na miada so Nasrani sa sbangan sa mianginsdpan, sa miakatindg so Vatican sii sa Rome, na da machristian a Rome aya mataan na aya mimbaloy a Roman na so Christianity, sa miaadn so Roman Catholic a pitharagombalay i Paul (Pauline Christianity) a salakaw dn a lalakaw niyan a mibibida ko asal a paratiaya a Unitarian a inipanolon i Arius, sa da siran makataban sa aya miamondiong na giankai a Roman Catholic a pagoolowanan a Vatican.
Sii ko kiapakasold o Nasrani ko manga atoran a Democrasya, sa miakakhapaar so manga Pari ago so simbaan ko kadato sa Auropa, ko masa a miangaiipos sa mimbaloy so manga pari a miakithabanga siran ko manga dato a giimangalandada sa kaphlalima iran ko pagtaw sa Auropa, sa mimbaloy so agama a Nasrani a magarang a pdang a pkhiolas kiran, na miaadn so kagowad ko manga taw sa, gowani a makataban so garobat a Fransa sa miabogaw iran so manga King a giindato na aya piakatindg iran na so atoran a kaphagingd a Democrasya a idadakat o manga mamponay sa pamikiran a manga taw sa Greece, a giankanan a kaphagingd odi na parinta, na aya btad iyan na so pagtaw na aya pnggolalan ko parinta sa ron phakapoon so dato a phagolowan ko kaphagingd ogaid na aya mipnggolalan iyan a kitab a miphangokom iyan na so kitab a pagmbaalan ankanan a pagtaw, sa gioto i kiagmaw o katharo a so pagtaw na aya magmbaal sa kitab a ikhokom iyan sa ginawa niyan ago aya on pnggalbk ko kikhokomn iyan on.
Sii sankanan a btad na miasatiman so tlo a gintasan a so inosay kagiya a so Tuhan a miangadn, so Oripn a inadn, so kitab a ikhokom ko oripn, sa mimbaloy siran a siran dn so Tuhan ago so Oripn sa aya pzimbaan iran na so ginawa iran. Samanan na miabinasa so langowan a timbangan o kaontol ko kibabatog, sa miada dn so kapangintuhan, ka so tuhan na di dn khaparoo o ba simba ka o simba na kna o ba tuhan, na so mambo so oripn na di dn khapakay o ba makakokom ka o kokom na kna o ba oripn ka tuhan, sii sankanan na tarotop a kabinasa ago kaantiyor sii ko kailay o Allāh , a miangadn.
Manga Ortipn o Allāh, gianan i sabap a di dn khapakay ko Muslim o ba niyan paratiayaa a so kaphagingd a Democrasya na gianan dn so Islam, go di pn khapakay o ba niyan tharoa a so Democrasya na khaoyag on so Muslim, go di dn khapakay o ba kasoatn o Muslim a ka katatago iyan ko ingd a Democrasya, go di pn khapakay o ba niyan tharoa a so Islam na adn a Democrasya niyan odi na isompat iyan so Islam ko ingaran a Democrasya, ka palaya dn anan dadag a tindg, ka so democrasya na tarotop a makambibisa na so mambo so Islam na adn a waraan iyan a makambibisa, aya bo a miapharo a pphangnin tano ko Allāh , a di niyan rkitano isiksa na so katatago tano ko ingd a da on so Islam a parinta na btad a mattgl tano a di tano dn tharimaan ko poso tano, sa aya karina sa kattgl o poso o Muslim, na so gii niyan kanggalbk sa kapakatindg o parinta niyan a Islam, sii ko ingd iyan, sa o di ron ogop na karina sa inikasoat iyan so atoran a salakaw ko Islam a katatagoan on, mapiya pn gii niyan tharoon a di niyan tatarimaan, ka o bnar a ipkhagowad iyan na nggalbk sa khagaga niyan sa kapakatindg o rk iyan a kaphagingd a Islam.
Giai i miakalala a awid a akal o manga Muslim sa doniya imanto, kakagiya ayon ko kada a sabot iran ko agama iran, na sii siran pn pphagintaw ko manga ingd a da on so parinta a Islam, na pkhalipatan iran so thito a pnggalbkn iran, sa pkhaarogan siran ko rgs o manga masa sa pkhaanton siran ko dagdban iyan, sa praotn siran o kapatay a ron siran dn kapapantagi, so Islam na lalayon iyan pzowakn so bagr o rgs, ka so doniya na sii pphalalagoy ko manga sopak ko Agama, na o thito ka a Muslim, na di ka phapatiyanod sa tarotop sii sankai a rgs a mabands a kasasagad iyan, ogaid na phagrn anka so bagr iyan sa aya padoman ka na so agama Islam ka o ba ka makaslang sa kaposan.
Manga Oripn o Allāh, so kaphagingd a Islam na skaniyan so kaadn o pagtaw, ago adn a kawali niyan a kambbknan iyan, ago adn a parinta niyan a aya on pphakakokom a gioto so Sharia, anda i kagalati sankanan a tlo na miada so ptharoon a kaphagingd a Islam, sa so manga Muslim imanto a kapapantagan a pphagintaw sankai a masa na adn a pagtaw iran a Muslim, adn pn a kawali ran a lopa, ogaid na da dn so parinta a Islam a makatitindg, sa so kadaklan imanto a manga taw a manga Muslim na kklimn iran a adn a kaphagingd a Islam, ka so manga ingd o manga Muslim na gioto kon so ingd o Islam, ogaid na kalilipatan iran a giankai a manga ingd a Muslim, na daa a ba on parintaa Islam, na so mambo so manga Muslim a mipananagi ko manga ingd a jahiliyyah (Muslim Minority) na aya tatankapn iran na so ingd iran a katatagoan kiran a adn a masjid iran ago Madrasah iran on, na gioto dn so ingd a Islam, ka kagiya siran na manga Muslim a mababaling siran on, a amay ka tanodan na mbida so Islam ago so Muslim, so Islam na tarotop a atoran a daa magagalat on, so Muslim na taw a miaratiaya ko Islam, mlagid o miapakatindg iyan so parinta niyan a Islam antaa ka da, na khatawag a Muslim, sa patot a kasabotan anan o Muslim.
Sii ko Qur’an na inaloy o Allāh , a so taw a da niyan mikokom so initoron o Allāh  (a kitab) na skaniyan na Kafir, Fasiq, Dhalim, aya maana niyan na kafir, ago lominiyo ko agama, ago mianalimbot a pananakoto. So Muslim imanto na aya bo a ipphanolon iyan na kazambayang, na kalilipatan iyan ankanan a katharoo Allāh  a piakathondotondog iyan so kinibtadn iyan ko kokoman iyan ko taw a mimbaloy a kafir, fasiq, ago dhalim, giankanan a ayat na sii pakapanonompanga o Allāh  ko manga Yahudi ago so Nasrani ko da iran kinggolalann ko kitab iran a tawrah ago Injil, ogaid na so kiatago iyan sii ko Qur’an na mimbaloy a khikokom rkitano, ka so Qur’an na aya kaposan ago polimposan o manga kitab a initoron o Allāh  na kna o ba tano ron matatabiya aya pn a kamataani ron na skitano i mala on i atastanggongan a di so miaona a manga kitab, sabap sa so kiatoron o Qur’an na miapakada iyan so bagr o miangaoona a manga kitab.
Manga Oripn o Allāh, imanto na kiatokawan tano so di tano makknal ko btad o agama tano, na gianan so katharo a igira di ta katawan so btad na awid a akal, na o katokawi ta na ba dn miamagoman so awid a akal sa kapnd. Giankai a kibabatog na kapromasay, ka di ka dn misampay ko mapiya sankai a doniya o di ka makapromasay, na aya pn ari so kasold ko Sorga a mappno a midadari, a makaphanamok tano sa mipangaroma tano ko manga midadari, na aya paganay a pangakap tano na so kiamuslim tano, na aya kakhakawing tano roo na manggalbk tano so Jihad, ko diankaa khagaga tano, sa pangndodi niyo so bandingan ko Jihad, ka miaosay dn sa onaan ko Khutabah 37, ka an iyo kasaboti, ka giya pn a masa ini na madakl a Muslim a ipkhalk iyan o ba niyan phakan’g ankanan a katharo a Jihad sa datar o kipkhagowadn on o taw a kafir, sa pagari ko a Muslim, o pd ka ko taw a ipkhagowad ka o ba nka pkhan’g so katharo a Jihad, na mataan a ska na kafir a miada ka dan ko Islam, ka so Rasulullah  na pitharo iyan a; Sa dn sa taw a matay a da niyan mapniyat so kapnjihad iyan sa lalan ko Allāh , maana so kaphakatindga ko Parinta Islamiyyah na skaniyan na miatay a monafiq, na so monafiq na lawan ko kafir sa karata sii ko Allāh .
Manga Oripn o Allāh, giankai a kaphagingd a phagosayin tano na gianan so antap o manga Muslim a sabap a kararasay ran sankai a masa a maapd tano ron, na aya kakhamataani sii na oman i isa na sangana niyan a ginawa niyan sa barasaa niyan ko manga katao ko Islam, sa paganad sa katao a salakaw a khaosar iyan ko kisampay niyan ko antap, sa amay ka magdam iyan a kiatagoan sa kasigi sankai a apta a pphanamaran tano na kambonga niyan so pagari niyan a Muslim sa pakithabanga on ka an maadn so bagr o sagorompong ka so kaphagingd na di mapnggalbk a kazakataw, paliogat dn a adn a lompokan a matitimo a aya on makapng-galbk, na odi ka mapaparo ka sabap ko kabibintad sa ingd sa gii ka mangaoyagan, na aya pakanggalbk anka na so tamok ka sa makapd ka ko romasay ko agama, sa di nka kalilipati a so omor ka na miakaramig ka dn ko mawatan a iktas, sa odi ka matibowa o pphamotol ko kapipiya ginawa sa makapagomor ka na so dowa polo ragon na datar o sasalongan na biongaw ka dn, na o di ka makanggalbk imanto a matgas ka pn na aya nka kapakanggalbk amay ka maloks ka a di ka khigakat.
Manga Oripn o Allāh, nggalbk tano sa pantag ko kamapiyaan tano sankai a doniya ago so maori a alongan sa osarn tano so akal galbk ago tamok sa kapd tano ko lompokan a giimroromasay ko kisampay ko simalaw, sa zasarakan tano ko Allāh .
Giankaya a kaphagingd a Islam na tarotop a makambibisa a di niyan pangindaw so salakaw ron a kaphagingd a pianarankoni o knal o manosiya, a aya salinggogopa iyan na so Allāh , Pitharoo Allāh :
اللهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ , وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

(البقرة 257)

So Allah i salinggogopa o siran oto a miamaratiaya a iphliyo niyan siran phoon ko manga lilibotng (kadadag) sa pagwitn iyan siran ko sindaw (o toroan) na so siran oto a manga kafir na aya manga salinggogopa iran na so tagut (langowan a sinimba a salakaw ko Allah) a iphliyo iran siran phoon ko sindaw (o toroan) sa pagologn iran siran ko manga lilibotng (so kadadag) a siran oto so khi manga rk ko naraka a ron siran dn khatatap (al Baqarah 257)
Manga Oripn o Allāh, ipoon imanto na pariksaan tano so btad o kaphagingd a kataatgoan rki tano, sa itimbang tano odi na idayag tano sankai a timbangan a miasowa tano, na odi ron makasosonkad na nggalbk tano sa mapadal a galbk sa kitogalin o kaphagingd tano sa maarogan phoon ko marata sa makatogalin ko goliling o Islam, sa aya okit iyan na ona inka dn somangan a ginawa nka, sa di nka pipikira i ba nka khaompiyai so btad o salakaw rka a da nka pn kaompiyai a ginawa nka, so kaompiya na rarad o mapiya a matatago ko ginawa o taw a phangompiya, kna o ba niyan khakowa a phakapoon sa liyo, ogaid na skaniyan na rarad o ompiya a matatago ko ginawa niyan, na aya pithamanan a kaompiyai ko ginawa na so kapakala o sabot ko Islam a gianan i khasabapan ko kaphakabagr o paratiaya ko Allāh  aya mala i paratiaya ko Allāh , na so taw a kominal on a so manga ulama, na pagolama ka hay pagaria sa paganad ka ko agama.
Di bnar so katharo a kaona so paratiaya na go bo so katao, mataan a dadag anan a panarima, aya mataan na khaona so katao na go bo so paratiaya, ka di nka khaparatiaya so di nka katawan. Sa dn sa panolon a ipphangndao niyan so paratiaya a daa ba on maoona a kapaganad sa katao na gianan na ribat a inisoob ko Islam, na so kapaganad imanto na miakalbod so okit iyan adi so gowani sabap ko kaipakalbod o kapphakatompok ko manga katao sa doniya a pnggolalan sankai a Internet, na imanto a masa na di tano khidaawa i di tano khagaga so kapaganad, ka sii dn ko igaan ka pagariya na khapakay a iprmbang ka on so manga ala a Ulama ko doniya ago so manga ala a kitab ko Islam, na panamar ka sa makakowa ka sa mala a katao ka gianan i khipgs ko ridoay a shaytan ago so ridoay a manosiya antaa ka parinta.