5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash;
6. Uyga vazifa _______________________ Sana: __.__.__ / __.__.__
Mavzu: PERPENDIKULYAR TO’G’RI CHIZIQ
Darsning maqsadi: : Perpendikulyar to’g’ri chiziq haqida tushuncha berish, misollar keltirish, ularning har biriga izoh berish.
1. Tashkiliy qism– salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash;
2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik– yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi
mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash
va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish;
3. Yangi mavzuni yoritish: P erpendikulyar to’g’ri chiziq Ikki a va b to’g’ri chiziqning kesishishidan hosil bo’lgan burchaklardan biri to’g’ri burchak bo’lsa, qolganlari ham to’g’ri burchak bo’ladi (96-rasm).
Ikki to’g’ri chiziq kesishganda to’g’ri burchaklar hosil bo’lsa, bunday to’g’ri chiziqlar o’zaro perpendikulyar to’g’ri chiziqlar deyiladi va bilan belgilanadi ( - perpendikulyarlik belgisi).
A
O
C
B
OBAC Agar o’zaro qo’shni burchaklar 90o dan bo’lsa, ularning umumiy tomoni ikkinchi tomonni tashkil etgan to’g’ri chiziqqa perpendikulyar bo’ladi: (AC) (BO). O nuqta perpendikelyar asosi deyiladi (97-rasm).
27-rasm O’zaro perpendikulyar to’g’ri chiziqlardagi: 1) ikki kesma bir-biriga perpendikulyar hisoblanadi; 2) ikki nur ham o’zaro perpendikulyar bo’ladi; 3) nur bilan kesma ham bir-biriga perpendikulyar bo’ladi; 4) kesma bilan to’g’ri chiziq o’zaro perpendikulyar bo’ladi; 4) kesma bilan to’g’ri chiziq o’zaro perpendikulyardir; 5) nur bilan to’g’ri chiziq ham bir-biriga perpendikulyar deyiladi.
Quyidagi perpendikulyar to’g’ri chiziqlar haqidagi teorema va uning isbotini ko’ramiz. Teorema va uni isbotlash nima?
Teorema. Uchinchi to’g’ri chiziqqa perpendikulyar bo’lgan ikki to’g’ri chiziq o’zaro kesishmaydi.