[]

aya qədər yandırarıq. Mən dünən də, bu gün də sənin odununu və zavallının otağında tapdığım torfu yandırmışam. Divarlardan su damırdı. Otağı çətinliklə quruda bildim. Kristof otağı süpürdü, yoxsa lap tövləyə oxşayırdı. Mən otağa ardıc tüstüsü buraxdım, yoxsa iylənmişdi. Rastinyak heyrətlə:
– Pərvərdigara, – dedi, – onun qızları... Byanşon iri ağ bardağa işarə edərək:

– Qulaq as, – dedi, – xəstə su istəsə, bax bu suyu ona içirdərsən. Ağrıdan şikayət etməyə başlasa, bir də qarnı köpmüş və isti olsa, Kristofun köməyi ilə ona... nə qoymaq lazım gəldiyini bilirsən. Əgər birdən həyəcanlanıb çox danışmağa başlarsa, ağlını bir az itirib cəfəngiyat danışsa belə, mane olma, qoy danışsın. Bu, pis əlamət deyil. Ancaq Kristofu yenə də Koşen xəstəxanasına göndərərsən. Bizim həkim mənim yoldaşımdır, ya o, ya da mən gəlib dağlayarıq. Bu səhər sən hələ yat rkən, Qallinin şagirdlərindən birinin, həm də xəstəxanamızdakı baş həkimin və Otel-Dyö baş həkiminin iştirakı ilə böyük konsilium çağırmışdıq. Həkimlər xəstəliyin maraqlı əlamətlərini təyin etdiklərini zənn edirlər. Biz elmi cəhətdən də maraqlı olan bir sıra məsələləri aydınlaşdırmaq üçün xəstəliyin inkişafını izləyəcəyik. Həkimlərdən birinin iddiasına görə, orqanlardan biri üzərində qan təzyiqi başqalarına nisbətən daha şiddətli sə bu, xüsusi hadisələrə səbəb ola bilər. Xəstə danışmağa başlasa, diqqətlə qulaq as, söhbətlərinin hansı dairədə dolaşdığını təyin etməyə çalış. Bax gör bunları doğuran nədir: xatirələrdir , gələcək fikirləri, yaxud bu günə aid mülahizələridir, yoxsa o, hiss, yaxud maddi məsələlərlə maraqlanır, bir şeyin hesabını çəkir,

^{yenə keçmişə qayıdır. Xülasə, sən bizə dəqiq hesabat verməlisən. Əgər qan birdən-birə beyinə vurmuşsa,}

o, indiki kimi, ağlını itirmiş vəziyyətdə öləcəkdir. Bu cür xəstəliklərdə hər şey xüsusi yyət daşıyır. Bəzən görürsən ki, qan xəstənin boynunun tərəfinə vurur, o zaman qəribə hallar baş verir: beyin qismən işləməyə başlayır, ölüm tədricə olur. Qan beyinə vurmaya da bilər, başqa yollarla da gedə bilər, o zaman bunun istiqamətini ancaq təşrih etdikdən sonra təyin etmək mümkündür. Müalicəedilməzlər

xəstəxanasında ağlını itirmiş bir qoca var, onda qan onurğa sütununa vurmuşdur. Çox dəh