[]

düşmədik, – dedi.
– Çox gözəl, mən bu saat başa salaram... (O, Mişonoya doğru əyilərək qulağına pıçıldadı: – Ancaq bir şərtlə. Kavalerinizi sözümü kəsməyə qoymayın, yoxsa biz heç vaxt söhbətimizi qurtarmayacağıq. Bu qoca çox varlı olmasa, heç kəs onu dinləməz.) “Ölüm-yalan” bura gəldiyi zaman abırlı adam cildinə girmiş, hörmətli bir Paris vətəndaşı olmuş, diqqəti cəlb etməyən bir pansionda yerləşmişdir. O, çox həssas adamdır, onu birdən yaxalamaq mümkün deyil. Bir sözlə, Votren böyük adamdır, böyük işlərlə məşğuldur.
Puare öz-özünə:
– Əlbəttə, əlbəttə, – dedi.
– Əgər birdən səhvə yol verilsəydi və əsl Votren həbs edilsəydi, heç bilirsiniz nə olardı? Parisin bütün ticarət aləmi və əfkar -ümumi nazirə qarşı üsyan edərdi. Polis prefektinin də düşmənləri var, vəziyyəti möhkəm deyildir. İş baş tutmasa, onun yerinə keçmək istəyənlər onu bayıra atmaq üçün, dərhal liberalların mırıltısından, nəriltisindən istifadə edəcəklər. Bu işdə, özünü qraf de Sent-Elen elan edən Kuanyarın* işində olduğu kimi hərəkət etmək lazımdır. Əgər o, əsl qraf de Sent-Elen olsaydı, bizim dərimizi soyardılar. Bax buna görə hər şeyi yoxlamaq lazımdır.
Madmazel Mişono cəld:
– Demək, sizə qəşəng bir xanım lazımdır?
– Xeyr, o, qadınları özünə yaxın qoymaz. Sizə bir sirri də aça bilərəm: “Ölüm-yalan”ın qadınlarla arası

yoxdur.
– Elə isə, fərz edək ki, mən buna iki minə razı ola bilərəm, lakin mən yenə də bu yoxlamada nə fayda verəcəyimi başa düşə bilmirəm.
Məchul adam dedi:
– Bu lap sadə şeydir. Mən sizə içi mayeli balaca bir şüşə verəcəyəm: bu dərmanı içəndə qan beyinə vurur; bu, qan gəlməsi kimi bir şeydir, ancaq heç bir təhlükəsi yoxdur. Dərmanı qəhvə ilə, yaxud şərabla qarışdırmaq olar. Dərman öz təsirini göstərdikdən sonra xəstəni çarpayısının üstünə uzadarsınız, guya, ölüm təhlükəsi olub-olmadığını yoxlamaq üçün paltarını soyundurarsınız. Onun yanında yalqız qaldıqdan sonra ovcunuzun içi ilə çiyninə bir şapalaq vurarsınız. O zaman damğanın görünüb-görünmədiyi məlum olar.
Puare:
– Bu lap boş şeydir ki... – dedi.

Qondüro qoca bakirəyə doğru dönərək:
– Hə, necə, razısınızmı?
– Bəs damğa tapılmasa, mən yenə də iki min frankımı alacağammı?
– Xeyr.
– Bəs mənim mükafatım?
– Siz beş yüz alacaqsınız.
– Heç adam da bundan ötrü belə işlərə əl atarmı? Hələ mən nə qədər vicdan əzabı çəkəc