[]

ış avtomat kimi aramsız danışardı. Bir məsələdən danışandan sonra heç bir nəticə çıxarmayıb, müxtəlif giriş cümlələrindən sonra tamam başqa bir mövzuya keçərdi. “Vokenin evi”nə yaxınlaşanda Puare söz yığınlarının bataqlığında dolaşıb, nəhayət, cənab Raqulo ilə madam Morenin məhkəməsində müdafiə tərəfində bir şahid kimi çıxış etdiyini nağıl etməyə başladı. İçəriyə girəndə onun rəfiqəsi Ejenlə madmazel Viktorinanı gördü. Onların başı səmimi söhbətə qarışdığından, yemək otağından keçən bu iki kirayənişinə zərrə qədər əhəmiyyət vermədilər.
Madmazel Mişono Puareyə dedi ki:
– Elə bunun axırı belə olmalı idi. Son həftə ikisi də bir-birinə xumar-xumar baxırdı.
Puare dedi:
– Bəli, bəli. Elə buna görə də ona cəza kəsdilər.
– Kimə?
– Madam Morenə.
Madmazel Mişono huşsuzluğundan Puarenin otağına girərkən:
– Mən sizə madmazel Tayferdən danışıram, – dedi, – siz isə mənə Morendən danışırsınız. Madam Moren

kimdir?
– Bəs madmazel Viktorinanın təqsiri nədir?
– Onun təqsiri budur ki, Ejen de Rastinyakı sevir. Zavallı, sadəlövhlüyündən başına nə iş gələcəyini belə

bilmir.

Səhər madam de Nusingen Ejenin bütün ümidlərini qırdı. Ejen qəlbinin dərinliklərində artıq tamamilə Votrenə təslim olmuşdu, ancaq nə bu xariqüladə adamın nə üçün ona dostluq hissləri bəsləməsinin səbəblərini, nə də bu ittifaqın gələcək nəticələrini şüurlu olaraq düşünmürdü. Bir saat bundan əvvəl madmazel Tayferlə bir-birinə ən mehriban məhəbbət vəd verdikdən sonra az qala düşmək istədiyi uçurumdan onu ancaq fövqəladə bir hadisə çıxara bilərdi. Viktorina mələklərin səsinə qulaq asdığını zənn edir, göylərin seyrinə dalırdı. Artıq “Vokenin evi” belə rəssamın fırçası ilə canlanan teatr sarayları kimi fantastik boyalara bürünürdü: o sevir, o sevilirdi, hər halda, sevildiyinə inanırdı! Məgər bir az bundan əvvəl Rastinyakın üzünə baxaraq pansion arquslarından* gizli onun sözlərinə qulaq asan hər hansı qadın buna inanmaya bilərdimi?
Hərəkətinin alçaqlığını, həm də bunu tamamilə şüurlu etdiyini dərindən düşünən Ejen, bir qadını xoşbəxt etməklə öz günahını yuya biləcəyini fikirləşir, özünü buna inandırmağa çalışırdı. O, bu vicdan mübarizələrində öz ümidsizliyindən hətta qəşəngləşmiş kimi görünürdü: gözləri qəlbində yanan cəhənnəm odları kimi parlayırdı. Onun xoşbəxtliyindən, belə bir fövqə