[]

”. Lakin siz xəstə olsaydınız, atam gəlib mənə xəbər verərdi. Bəs nə olmuşdur?..”
Ejen:
– Doğrudan da, nə olmuşdur? – deyə bağırdı. Məktubun son sətirlərini oxumadan əlində əzdi və yemək

otağına qaçdı. – Saat neçədir? Votren qəhvəsinə şəkər salaraq:

– On ikinin yarısıdır, – dedi.
Qaçaq katorqalı Ejenə soyuq, sehrli bir nəzərlə baxdı: bu cür nəzərlə ancaq ovsunlama qüdrətinə malik olanlar baxır. Deyirlər ki, bu baxış dəlixanadakı ən müdhiş dəliləri sakit edir. Ejenin bütün varlığı sarsıldı. Küçədən təkərlərinin səsi eşidildi, içəriyə sürətlə bir lakey daxil oldu. Madam Kutür dərhal cənab Tayferin lakeyini tanıdı. Onun üzündə qorxu vardı. Viktorinaya:
– Atanız sizi yanına çağırır, – dedi. – Böyük müsibət baş vermişdir. Cənab Frederik dueldə vuruşmuş, şpaqa ilə onun alnından vurmuşlar, həkimlər ondan ümidlərini kəsiblər. Qardaşınız huşunu itirib, siz onunla ancaq vidalaşa biləcəksiniz.
Votren ucadan dedi:

– Zavallı gənc! İldə otuz min mədaxili olan bir şəxs də heç savaşarmı? Gənclər qətiyyən özlərini idarə edə

bilmirlər.
Ejen ona tərəf qışqırdı:
– Cənab!
– Nə olub, ay yekə uşaq! Məgər Parisdə hər gün duel olmurmu?
Votren qətiyyən pozmadan, qəhvəsini içə-içə bu sualı verdi. Mişono isə elə gərgin diqqətlə onun qəhvə içməyinə baxırdı ki, hamını sarsıdan bu hadisə ona heç təsir etmədi.
Madam Kutür:
– Viktorina, mən də sizinlə gedəcəyəm, – dedi.
Onlar şlyapasız, şalsız götürüldülər. Viktorina otaqdan çıxmazdan əvvəl gözü yaşlı, Ejenə baxdı. Sanki o: “Səadətimizi göz yaşlarım bahasına qazanacağımı güman etməzdim!” demək istəyirdi.
Madam Voke dedi:
– İşə bax! Cənab Votren, görünür, siz peyğəmbərsiniz. Jak Ko len cavab verdi:

^{– Mən hər şeyəm.}
Madam Voke bu hadisə haqqında söylədiyi mənasız sözləri bir-birinin ına düzərək, davam edirdi:
– Qəribə şeydir! Ölüm, bizim arzumuzu soruşmadan yaxamızdan yapışır. Çox vaxt gənclər qocalardan əvvəl ölürlər. Dueldə vuruşmamaq biz qadınların xoşbəxtliyidir. Ancaq bizim də özümüzə məxsus əzablarımız var, kişilər bundan azaddır. Biz uşaq doğuruq, analıq iztirabları isə çox uzun sürür! Amma Viktorinanın bəxti nə gətirdi! İndi atası onu tanımağa məcbur olacaq.
Votren Ejenə baxaraq:
– Bə-ə-li! – dedi. – İnsan taleyi belədir. Dünən onun bir qəpiyi yox idi, bu gün isə bir neçə milyonu