[]

nət edirəmmiş! Mən onu tanımaq istəmədim, onu rədd etdim, ona min əzab verdim. Mən nifrətə layiqəm!
Rastinyak:
– O, bunu bilirdi! – dedi.
Birdən Qorio ata gözlərini açdı, lakin bu, ancaq göz qapaqlarının tərpənişi idi. Qrafinya atasına doğru atıldı, lakin bu aldanmış ümidin mənzərəsi, can verən qocanın baxışı kimi dəhşətli bir mənzərə idi. Qrafinya çılğınlıqla:
– O, mənim səsimi eşitməyəcəkmi?
Sonra isə öz-özünə “yox!” deyib, çarpayının yanında oturdu.
Qrafinya de Resto atasının yanında qalmaq arzusunu bildirdi. Ejen bir az çörək yemək üçün aşağı endi. hamısı süfrə başında idi.
Rəssam soruşdu:
– Deyəsən, yuxarıda balaca bir ölümrama hazırlanır, hə?
– Şarl, mənə elə gəlir ki, zarafatlarınız üçün daha az kədərli mövzu tapsaydınız, yaxşı olardı, – deyə

Rastinyak cavab verdi. Rəssam etirazla:

– Belə məlum olur ki, biz burada gülə də bilmərik? – dedi. – Byanşon de qoca huşunu itirib, nə olsun ki?
Muzey məmuru söhbətə qarışaraq:
– Demək, o yaşadığı kimi də öləcək, – dedi. Birdən qrafinya çığırdı:

– Atam öldü!
Bu dəhşətli naləni eşidən Rastinyak, Byanşon, Silviya tez yuxarı yüyürdülər. Qrafinya bihuş olmuşdu. Onu özünə gətirib, darvazada dayanmış apardılar. Ejen Anastazini Terezaya tapşıraraq, onu madam de Nusingenin yanına aparmağı əmr etdi.

Byanşon aşağı endi.
– Öldü! – dedi.
Madam Voke :
– Cənablar, əyləşin, xörək soyuy r. Tələbələr yanaşı oturdular.

Ejen Byanşondan soruşdu:
– İndi nə etmək lazımdır?
– Gözlərini , qayda ilə uzandırmışam. Bələdiyyə idarəsinin həkimi bizim bəyanatımıza ölümü

təsdiq dikdən sonra qocanı kəfənə bürüyüb dəfn edəcəklər. Səncə, bəs nə etmək lazımdır?
Pansionerlərdən biri qocanı yamsılayaraq:
– O artıq, çörəyi belə, iyləyə cək, – dedi. Repetitor etiraz etdi:

– Kifayətdir, cənablar, Qorio atadan əl çəkin, zəhləmi tökməyin. Düz bir saatdır hey ondan danışırsınız. Bu şanlı Paris şəhərinin ən gözəl məziyyəti budur ki, burada heç kəsin nəzər-diqqətini cəlb etmədən doğulmaq, yaşamaq və ölmək mümkündür. Mədəniyyətin yaratdığı bu əlverişli şəraitdən istifadə edək. Bu gün Parisdə üç yüz adam ölmüşdür; biz ki Paris gekatombaları* üçün dərd çəkməyəcəyik! Qorio ata ayaqlarını uzatmışdır: bu, onun xeyrinədir! Əgər o, sizin üçün çox əzizsə, gedib yanında əyləşə bilərsiniz, qoyun biz rahat xörəyimizi yeyək!
Dul arvad