qism ida K abadshoh, Kaykabod va b o sh q a sh ah arlar, hozirgi 0 ‘zb e k isto n
qismidagi K o ‘h n a T erm iz, Dalvarzin, D u n y o te p a , H ayitobodtepa, J o n d a v -
lattepa kabi sh ah a rlar mavjud bo'lgan.
Bu
shaharlarda hunarm andchilik, A m u d ary o b o ‘yidagi shaharlarda y irik -
yirik kem alar b o ‘lm asa-da, kemasozlik va savdo-sotiq rivojlangan. T o ‘quvchilik.
k o'nchilik, qurolsozlik ravnaq topgan b o l i b , h u n arm an d lar turli b u y u m la r
va zeb-u ziynatlam i oltin, kumush, bronza, qalay va q o ‘rg‘oshindan yasaganlar.
B aq triy an in g sh im o liy h u d u d lari (K o b a d iy o n )d a n to p ilg an « A m u d a ry o
xazinasi» n o m i b ilan m ashhur b o ‘lgan b u y u m la r - 179 oltin, 7 k u m u sh
buyumlari va o ‘sha zam onda zarb qílingan 1500 d o n a kum ush va chaqa tan g alar
(ular orasida Y unon-B aqtriya podshohlari — D io d o t va Yevtidem lar to m o n id a n
zarb qilingan tan g alar h am bor), oltin zeb -ziy n atlar, bilaguzuk, uzuk, m a ijo n ,
q u y m a
o ltin d a n y asalgan o dam , o ta ra v a , e c h k i, g ‘oz, baliq va b o s h q a
hayvonlam ing haykalchalari, oltin jo m la r Y u n o n -B aq triy a davlatida n a fa q a t
h u n arm andchilik va zargarlikning n aq ad ar rivojlanganligidan,
balki q ad im g i
baqtriyaliklaming yuksak estetik tafakkurga ega b o ‘lganligidan ham dalolat beradi.
Baqtriya davlati eronlik aham oniylar h u k m ro n lig i ostida yashagan p a y td a
Eron m adaniyati t a ’siri, ayniqsa, m ahalliy xalq tilid a sezilarli darajada b o ‘lgan.
A leksandr M a k e d o n sk iy (Isk a n d ar Z u lq a r n a y n ) b o shchiligidagi y u n o n -
m akedonlar istilosi davriga kelib yunon m a d an iy ati t a ’siri kuchaygan.
M akedonskiy o ‘z bosqinchilik siyosatini h a m d a Y unon-M akedoniya ta ’sirini
singdirishda m ahalliy shart-sharoitni, xalqning azaliy a n ’analari, m aro sim lari
va diniy e'tiqodini hisobga oigan bo‘lsa, salavkiylar b u siyosatni amalga oshirishda
qattiqqo‘llik, ya’ni G ‘arbga xos diktatura siy o salid an foydalandi. M a h a lliy
aholini, lining m adaniyatini
um um an in k o r etish , noiblarni faqat y u n o n lik lar
o rasidan ta y in la sh , m ahalliy b o sh q aru v d a k o ‘pla b G ‘arbiy is te h k o m la r,
inshootlar qurib, G 'a rb iy kuch orqali aholini b o ‘ysundirib turish tad b irlarig a
zo ‘r berganlar. C h u n o n c h i, A leksandm ing y u n o n va m ahalliy m ad a n iy a tla m i
o 'z a r o u y g 'u n la s h tiris h d a g i s a ’y - h a r a k a tla r i b o ‘lg a n in i
b ilg a n h o ld a ,
salavkiylaming, aksincha, tobe xalqlar orasida faqat yun o n m adaniyatini ta rg ‘ib
ctishni vazifa deb bilganliklarini qayd etish lo z im .1
Dostları ilə paylaş: