1. Ayrı-ayrı enerji məhsullarının (əmtəələrin) balanslarının tərtibinə dair Müqəddimə

Həcm vahidinin enerji vahidi ilə ifadə edilməsi
Qazın uçotunun ən geniş yayılmış üsulu – həcm (Mm³) üsuludur. Eyni zamanda təbii qazın miqdarı istiliktörətmə qabiliyyəti ilə müəyyən edilir, çünki qaz bazarda istiliktörətmə qabiliyyətinə görə satılır və alınır.

Təbii qazın istiliktörətmə qabiliyyəti dedikdə, müəyyən şəraitdə (tempratur və təzyiqdə) vahid həcmdə qazın tam yanması nəticəsində əmələ gələn istiliyin miqdarı başa düşülür (Məsələn, kkal/m³ və ya meqacoul (MC/m³). Burada yüksək və ya aşağı istiliktörətmə qabiliyyəti göstərilə bilər. Yüksək və aşağı istiliktörətmə qabiliyyəti arasındakı fərq yanacağın yanması nəticəsində əmələ gələn su buxarının buxarlanma istiliyindən ibarətdir. Təbii qaz üçün aşağı istiliktörətmə qabiliyyəti orta hesabla yüksək istiliktörətmə qabiliyyətindən 10% aşağıdır.