1. Ayrı-ayrı enerji məhsullarının (əmtəələrin) balanslarının tərtibinə dair Müqəddimə
Yüklə 3,21 Mb.
|
| 1.1. Enerji balansının strukturu
Enerji balansı cədvəlinin sütünlarında enerji məhsulları, sətirlərində isə bu məhsulların hərəkəti göstərilir. Enerji balanslarının birinci bölməsi ölkənin ehtiyatlarını xarakterizə edən məlumatlardan ibarətdir: yerli istehsal, digər ölkələrdən gətirilən (idxal olunan) məhsullar və hesabat dövrünün əvvəlinə qalıqları özündə əks etdirir. Bu balansların ikinci bölməsində istehlak, itkilər və statistik fərq göstərilir. Təhlil göstərir ki, balans cədvəli 3 əsas hissədən ibarətdir: birinci hissə enerji daşıyıcılarının təklif, 2-ci hissə transformasiya və enerji sektorunu, 3-cü hissə isə son istehlak göstəricilərini əhatə edir. Enerji məhsullarının dövriyyəsinin və istehlakının geniş təhlili üçün istehlak olunmuş enerji məhsulları iki hissəyə: aralıq və son istehlaka bölünür. Enerji məhsullarının aralıq istehlakı xüsusilə enerjinin transformasiyası və enerji sektorunda baş verir. Beynəlxalq təcrübədə enerji məhsullarının son istehlakı aşağıdakı sxemə əsasən təyin edilir: = = - Enerji məhsullarının son istehlakı Ilkin enerji məhsulları və onun ekvivalentlərinin istehlakı Transformasiya mərhələsinə daxil olmuş və alınmış enerji məhsullarının qalığı (fərqi) Ilkin enerji məhsulları və onun ekvivalent-lərinin istehlakı
± İlkin enerjinin ticarət qalığı Törəmə enerjinin ticarət qalığı ± Enerji məhsul-ları qalığının dəyiş-məsi ± Transforma-siya mərhə-ləsinə daxil olmuş və alınmış enerji məhsulları qalığı (fərqi) Emal mərhələ sinə daxil olmuş və alınmış enerji məhsulu-nun qalığı Çevrilmə mərhələ-sinə daxil olmuş və alınmış enerji məhsulu-nun qalığı Enerji məhsulu- nun nəqli və paylan-ması zamanı itkilər Transfor-masiya sektoru- nun daxili ehtiyac- ları
= + + + Enerji daşıyıcılarının (yanacaq və enerjinin) birbaşa istehlakı Enerji məhsulunun xammal kimi istifadəsi = + Enerji məhsullarının son istehlakı Enerji məhsulları balansının tipik göstəriciləri aşağıdakılardır: A.-Təklif İstehsal
+ digər mənbələrdən daxil olan enerji daşıyıcıları. + İdxal
- İxrac - Beynəlxalq dəniz nəqliyyatının bunkerlərində olan yanacaq +,- Qalığın dəyişməsi
Yüklə 3,21 Mb. Dostları ilə paylaş:
|