3.3. Bərpa olunan enerji mənbələri və tullantıların ölçü vahidləri
Bərpa olunan enerji mənbələri və tullantılar üçün müxtəlif ölçü vahidlərindən istifadə olunur. Ağac və ağac tullantıları kimi bərk məhsullar həcm (kub.metr) və kütlə (ton) vahidləri ilə ölçülür. Bioqazlar həcm (kub.metr) vahidləri ilə və ya enerji tutumuna görə (term və ya kilovatt-saat), biomayelər isə həcm (litr), kütlə (ton), vahidləri ilə və (və ya) enerji tutumuna görə (coul və ya meqacoul) ölçülə bilər.
Elektrik enerjisinə çevrilmə tələb edən bərpa olunan mənbələr, məsələn, hidroenerji, günəş fotoelementlərindən alınan enerji, qabarmaların, dalğaların, okean axınlarının və küləyin enerjisi yalnız elektrik enerjisi vahidləri ilə (kilo-, meqa- və ya qiqavatt-saat) ölçülə bilər.
Bərpa olunan enerji mənbələri və tullantılar üzrə sorğunun məqsədlərindən biri məhsulların ölçü vahidlərinin standartlaşdırılmasıdır, bu məlumatların işlənməsinə və müqayisəsinə kömək edir.
Aşağıdakı ölçü vahidlərindən istifadə etmək lazımdır :
-elektrik enerjisi üçün: istehsal qiqavatt-saatla (QVT.saat), generasiya gücü isə meqavattla (MVT) ifadə olunur. Lakin, günəş enerji qurğusu üçün günəş kollektorunun sahəsi min kvadrat metrlə (1000 m2) göstərilməlidir. Bioloji maye yanacaqla işləyən enerji qurğuları üçün güc ildə tonla (t/il) göstərilməlidir;
-istilik enerjisi üçün: istehsal teracoulla (TC) ifadə olunur;
-digər axınlar üçün (tədarük, çevrilmə və enerji sektorlarında son istifadə): yanacaqların miqdarı teracoulla (TC) ifadə olunur (istisna olunan ağac kömürü və maye bioyanacaqların miqdarı kütlə vahidləri ilə (min ton) əks olunur).
Teracoulla ifadə olunan yanacaqların tam enerji tərkibi (tutumu) müvafiq yanacaqların aşağı istiliktörətmə qabiliyyətindən istifadə etməklə hesablanmalıdır. Bütün ədədlər tam ədədə qədər yuvarlaqlaşdırılmalıdır, mənfi ədədlər olmamalıdır.
İstehsal edilmiş elektrik enerjisinin miqdarı qiqavatt-saatla (QVT.saat) əks olunur. İstehsal edilmiş istiliyin miqdarı teracoulla (TC) əks olunur. Əksər yanacaqların enerji tərkibi (tutumu) teracoulla (TC) əks olunur. İstisna olunan ağac kömürü və maye bioyanacaqların miqdarı min tonla ifadə olunur.
Dostları ilə paylaş: |