47) Diplomatik sığınacaq institutu Beynəlxalq huquqda sigimacagin 2 növu var : 1) Ərazi siginacagi - 1967-ci il BMT bəyannaməsinə əsasən qanuni insitutdur. Azərbaycan
Respublikasinin konstitutsiyasinin 70-ci maddəsində bu öz əksini tapib.
2) Diplomatik siginacaq- Diplomatik siginacaq diplomatik nümayəndəliklərə,konsulluqlara,hərbi
gəmilərin duşərgələrinə tətbiq edilir.Bu beynəlxalq huquqda qəbul olunmayan inistutdur.Beynəlxalq
huquq bu inistitu tanimir.Çunki bu mahiyyət etibari ilə dövlətin daxili işinə qarismaqdir.Dövlətin
suverenliyini məhdudlaşdirilir.
1928-ci il diplomatik siginacaq haqqinda Havana konvensiyasi ve 1933-cu il Montevide
konvensiyasi ilə diplomatik siginacaq inistutu taninir. 22 latin Amerika ölkəsi ve ABŞ bu konvensiyani
ratifikatsiya etmişdir. ABŞ qeyd şərt formasinda qeyd etmisdir ki ,o diplomatik siginacaq inistutunu
beynəlxalq huququn tərkib hissəsi kimi tanimir.
Diplomatik
siginacaq
vermənin şərtləri 1928-ci il Havana konvensiyasinin 2-ci maddəsində sadalanir.
• Diplomatik siginacaq yalniz siyasi səbəbdən təqib olunan insanlara verilə bilər.Cinayət
törətmiş,ordudan fərarilik etmiş şəxslərə diplomatik siginacaq tətbiq olummur.
• Diplomatik siginacaq öz təhlükəsizliyini təmin etmək üçün qisa müddət ərzində verilir.
• Diplomatik siginacaq verildiyi zaman diplomatik numayəndənin başcisi yerləşmə dövlətinin
Xarici İşlər Nazirliyini məlumatlandirmalidir.
• Həmən şəxs diplomatik siginacaq verildiyi yerdən kənar əraziyə buraxila bilməz.
• Diplomatik siginacaq verilən şəxsin ictimai təhlükəsizliyə zərər verə biləcək hərəkətlərinim
qarşisi alinmalidir.
Boyuk dövlətlər konvensiyani imzalamasalarda ilticaçi qüvvələrə qarşi demokratik qüvvələri
qorumaq adi altinda bu inistutdan istifadə edirlər. Dövlətlərin praktikasi, o cümlədən beynəlxalq huquq
doktrinasi bu məsələyə birmənali yanasmir. Bununla bağli 2 tendensiya (fikir) var.
Diplomatik
siginacagi müəyyən şərtlərlə vermək mümkündur. İlticaçi qüvvələrə qarsi qorumaq üçun verilibsə bu
düzgündür.
Bu fikirlə baxdiqda biz 2
cur diplomatik siginacagi fərləndirilik
• Diplomatik siğinacacaq (Diplomatic astenium) • Diplomatik daldanacaq (Diplomatic tempferium) Diplomatik siginacaqdan fərqli olaraq diplomatik daldanacaqda şəxs gizlənmir. Yəni,
diplomatik nümayəndəlik daha sonra yerləşmə dövlətinin yuridiksiyasina təhvil verəcək. Amma şəxs
barəsində ədalətli məhkəmə araşdirmasi olduqdan sonra.
