1. Biznesin iqtisadi mahiyyəti və əsas konsepsiyaları Plan: Biznes və cəmiyyət

3.
 
 
4.
 
Biznesin məzmunu və kateqorial anlayışlar 
Biznes
fəaliyyəti
—dünyada mövcud olan iqtisadi sistemlərdən ən geniş yayıl-
mışı olan 
bazar iqtisadiyyatına
xas olan bir fəaliyyət növüdür. 
İqtisadi sistem
kimi 
bazar iqtisadiyyatının tam formalaşması 
kapitalizm
cəmiyyətində baş verdiyindən 
kapitalizmin iqtisadi əsasını təşkil edir. Buna görə də ABŞ iqtisadçıları "bazar 
iqtisadiyyatı əvəzinə çox zaman “kapitalizm" ifadəsini işlədirlər. 
Bazar iqtisadiyyatının özünə xas olan genetik əsasları vardır. Bu iqtisadi sistemin 
əsasını 
əmtəə
istehsalı
təşkil edir. Bazarın ən sadə və həm də ən mühüm tərkib 
hissəsini əmtəələrin 
alqı-satqı
əməliyyatları, yəni 
biznes prosesi
təşkil edir. Bu pro-
sesdə 
əmtəə
və 
pul
satıcı ilə alıcının münasibətə girmələri üçün iqtisadi vasitələrdir, 

---

7 
bazarın mövcudluğunun zəruri şərtlərdir (komponentlərdir). Deməli, biznesin möv-
cudluğu üçün onun 
subyektləri (alıcı və satıcı)
və 
vasitələri (pul və əmtəə)
olma-
lıdır. Lakin alqı-satqı əməliyyatının baş verməsi üçün hər iki biznes subyektinin 
iq-
tisadi maraqları (mənafelər)
olmalıdır. Onları bazara gətirən də elə budur, öz mə-
nafeləridir. Deməli, biznes mənafeləri reallaşdıran 
bazar (iqtisadi) mexanizmidir
ki, onun da bir çox ünsürləri mövcuddur ki, bunların da işərisində ən vacib olanları 
tələb və təklifi, bir də rəqabətdir. 
Bazarın tənzimlənməsində tələblə təklif arasındakı nisbət mühüm rol oynayır. 
Qiymətlərin artması istehsalın genişləndirilməsinə, aşağı düşməsi isə ixtisar olun-
masına işarədir. 
Müasir dövrdə iqtisadiyyat təkcə