Maqnezit və gips istehsalı müəssisələri
Mannozit tozu, SiO2,
gips tozu
|
Uşaqların sağlamlığının pisləşməsi
|
Asfalt istehsalı müəssisələri
|
Tərkibində benz(a)piren bitum buxarı, sulfid qazları olan toz, qurum
|
Xərçəng xəstəlikləri
|
Əhəng istehsalı müəssisələri
|
Toz, benz(a)piren
|
Yuxarı nəfəs yollarının, göz xəstəlikləripnevmokonioz (silikoz), xərçəng
|
Şüşə izolyasiya lifləri və mineral pambıq istehsalı müəssisələri
|
Nazik dispers şüşə tozu, fenollar, formaldehidlər, karbohidrogenlər
|
Dəri və reaspirator xəstəlikləri
|
Toxucu müəssisələri
|
Pambıq tozu
|
Raspirator xəstəlikləri (bronxit), pnevmokonioz (bisinoz)
|
Avtomobil nəqliyyatı
| |
Karbohidrogenlər, o cümlədən benz(a)piren
|
Tənəffüs (nəfəs) yollarının qıcıqlanması, ürək bulanması, baş gicəllənməsi, nəfəsalma və qan dövranının pozulması. Beynin elektrik aktivliyinə təsiri. Orqanizmin immun aktivliyinin aşağı düşməsi, uşaqlarda akitaminozun əmələ gəlməsi, bədxassəli yenitörəmələr (şişlər). Qanda hemoqlobin təcrid olunaraq karboksihemoqlobin əmələ gəlir və qanın oksigeni ağciyərlərdən bədənin toxumalarına keçirmə qabiliyyəti aşağı düşür. Koronar (damar) çatışmazlığı tutumaları, stenokardiya və hətta miokarda infarktı. Karboksihemoqlobinin konsentrasiyası 3-4% olduqda görmə qavrayışı pozulur, əsəb sistemi zədələnir. Orqanizmin mübadilə prosesləri, mərkəzi əsəb sisteminin fəaliyyət vəziyyəti (psixi sapmalar, toxuma tənəffüsü sıxılır) pozulur. Nəqliyyatın ən qızğın iş saatlarında (pik) piyadalarda ümumi keyfsizlik, süstlük, psixomotor pozuntuları, beynin funksional pozulması müşahidə olunur. Ağciyər və nəfəs yollarında kəskin qıcıqlanma və iltihab prosesləri, methemoqlobinin əmələ gələmsi, qan təzyiqinin aşağı düşməsi, baş gicəllənməsi, huşun itirilməsi, qusmaq, təngnəfəslik, azot 2-oksid olduqda – öskürək, zökəm baş verir. Uşaqlarda – tənəffüs funksiyası aşağı düşür, raspirator xəstəlikləri artır. Gözün selikli qişasında qıcıqlanma, ağciyərlərin xroniki dəyişməsi və iltihab prosesləri, mikroorqanizmlərin təsiri ilə birlikdə ağciyərin şişməsi inkişafının tezləşməsi. Baş ağrıları, tez yorğunluq. Əsəbi pozğunluq. Uşaqlarda – ləng böyümə, anemiya, hiperaktivlik - yüksək hərəkət aktivliyinə, diqqətsizliyə, küsəyənliyə, yüksək qıcıqlanmaya, ölüvaylığa səbəb olur, hərəkət funksiyasının incə və kobud pozulması uşaqlarda yerişin düzgün olmaması, tarazlığın pozulması, əzələ zəifliyi ilə nəticələnir. Belə uşaqlar təhsildə geri qalır.
|
Ədəbiyyat
Əyyubov Ə.C., Rəhimov X.Ş. Əlverişsiz atmosfer hadisələri və onlara qarşı mübarizə tədbirləri. Azərbaycan Respublikasının konstruktiv coğrafiyası. III cild. Bakı-Elm-2000, s. 38-55.
Qasımov X.M. DDT və ətraf mühit: «Təbii sərvətlərin qiymətləndirilməsi və təbiətdən istifadə» mövzusunda elmi-praktik konfransın tezisləri. Bakı –2003. S. 176-178
Quliyev B.Ş. Müharibə və ekologiya. Bakı – 2004, 106 s
Nəbiyev N.Ə. İqtisadiyyat, cəmiyyət və ekoloji mühit. Bakı, «Ağrıdağ» nəşriyyatı-2000. 696 s.
Vorobğev A.E., Puçkov L.A. Çelovek i biosfera: qlobalğnoe izmenenie klimata. Moskva. İzdat. Ros. Univernsitet drujbı narodov. M. 2006. çastğ pervıy 442 s; çastğ vtoroy 468 s.
Dostları ilə paylaş: |
