1. Erqonomikanın inkişafında ekoloji təhlükəsizlik Ekoloji erqonomikanın inkişafında ekoloji təhlükəsizliyin rolu

Maqnezit və gips istehsalı müəssisələri

Mannozit tozu, SiO2, gips tozu			Uşaqların sağlamlığının pisləşməsi
Asfalt istehsalı müəssisələri
Tərkibində benz(a)piren bitum buxarı, sulfid qazları olan toz, qurum			Xərçəng xəstəlikləri
Əhəng istehsalı müəssisələri
Toz, benz(a)piren			Yuxarı nəfəs yollarının, göz xəstəlikləripnevmokonioz (silikoz), xərçəng
Şüşə izolyasiya lifləri və mineral pambıq istehsalı müəssisələri
Nazik dispers şüşə tozu, fenollar, formaldehidlər, karbohidrogenlər	Dəri və reaspirator xəstəlikləri
Toxucu müəssisələri
Pambıq tozu	Raspirator xəstəlikləri (bronxit), pnevmokonioz (bisinoz)
Avtomobil nəqliyyatı
Karbohidrogenlər, o cümlədən benz(a)piren	Tənəffüs (nəfəs) yollarının qıcıqlanması, ürək bulanması, baş gicəllənməsi, nəfəsalma və qan dövranının pozulması. Beynin elektrik aktivliyinə təsiri. Orqanizmin immun aktivliyinin aşağı düşməsi, uşaqlarda akitaminozun əmələ gəlməsi, bədxassəli yenitörəmələr (şişlər). Qanda hemoqlobin təcrid olunaraq karboksihemoqlobin əmələ gəlir və qanın oksigeni ağciyərlərdən bədənin toxumalarına keçirmə qabiliyyəti aşağı düşür. Koronar (damar) çatışmazlığı tutumaları, stenokardiya və hətta miokarda infarktı. Karboksihemoqlobinin konsentrasiyası 3-4% olduqda görmə qavrayışı pozulur, əsəb sistemi zədələnir. Orqanizmin mübadilə prosesləri, mərkəzi əsəb sisteminin fəaliyyət vəziyyəti (psixi sapmalar, toxuma tənəffüsü sıxılır) pozulur. Nəqliyyatın ən qızğın iş saatlarında (pik) piyadalarda ümumi keyfsizlik, süstlük, psixomotor pozuntuları, beynin funksional pozulması müşahidə olunur. Ağciyər və nəfəs yollarında kəskin qıcıqlanma və iltihab prosesləri, methemoqlobinin əmələ gələmsi, qan təzyiqinin aşağı düşməsi, baş gicəllənməsi, huşun itirilməsi, qusmaq, təngnəfəslik, azot 2-oksid olduqda – öskürək, zökəm baş verir. Uşaqlarda – tənəffüs funksiyası aşağı düşür, raspirator xəstəlikləri artır. Gözün selikli qişasında qıcıqlanma, ağciyərlərin xroniki dəyişməsi və iltihab prosesləri, mikroorqanizmlərin təsiri ilə birlikdə ağciyərin şişməsi inkişafının tezləşməsi. Baş ağrıları, tez yorğunluq. Əsəbi pozğunluq. Uşaqlarda – ləng böyümə, anemiya, hiperaktivlik - yüksək hərəkət aktivliyinə, diqqətsizliyə, küsəyənliyə, yüksək qıcıqlanmaya, ölüvaylığa səbəb olur, hərəkət funksiyasının incə və kobud pozulması uşaqlarda yerişin düzgün olmaması, tarazlığın pozulması, əzələ zəifliyi ilə nəticələnir. Belə uşaqlar təhsildə geri qalır.

Ədəbiyyat

1. 
   Əyyubov Ə.C., Rəhimov X.Ş. Əlverişsiz atmosfer hadisələri və onlara qarşı mübarizə tədbirləri. Azərbaycan Respublikasının konstruktiv coğrafiyası. III cild. Bakı-Elm-2000, s. 38-55.
   
2. 
   Qasımov X.M. DDT və ətraf mühit: «Təbii sərvətlərin qiymətləndirilməsi və təbiətdən istifadə» mövzusunda elmi-praktik konfransın tezisləri. Bakı –2003. S. 176-178
   
3. 
   Quliyev B.Ş. Müharibə və ekologiya. Bakı – 2004, 106 s
   
4. 
   Nəbiyev N.Ə. İqtisadiyyat, cəmiyyət və ekoloji mühit. Bakı, «Ağrıdağ» nəşriyyatı-2000. 696 s.
   
5. 
   Vorobğev A.E., Puçkov L.A. Çelovek i biosfera: qlobalğnoe izmenenie klimata. Moskva. İzdat. Ros. Univernsitet drujbı narodov. M. 2006. çastğ pervıy 442 s; çastğ vtoroy 468 s.