İnsanların su üzerinde yüzme yeteneği olan araçlardan istifade etmeye başladıkları günden, zamanımıza kadar ulaşan uzun tarihi olan bir meslektir.
2
Gemi nedir? Tarifini yapınız.
Gemi tahsis edildiği gayeye uygun olarak kullanılan ve denizde yelken, makina gücüyle hareket eden ticaret ve savaş maksatları için özel şekillerde techiz edilmiş muhtelif büyüklükteki ağaç, saç veya sentetik maddelerden yapılmış teknelerdir.
3
Gemiler kullanılış amacına göre kaç sınıfa ayrılırlar?
Üç sınıfa ayrılırlar:
a. Savaş Gemileri
b. Ticaret Gemileri
c. Spor ve Tenezzüh Tekneleri
4
Savaş gemilerini tarif ediniz.
Savaş maksadına uygun olarak, hücum ve savunma için özel silahlar ile donatılmış gemilerdir.
5
Ticaret gemilerini tarif ediniz.
Ticaret maksadıyla inşa edilmiş gemilerdir. Tamamıyla ticaret maksadıyla kullanılır.
6
Spor ve tenezzüh teknelerini tarif ediniz.
Gezi, spor ve eğlence amacıyla kullanılan teknelerdir.
7
Ticaret gemileri yaptıkları işe göre kaç sınıfa ayrılırlar?
Baş tarafta bodoslama ile omurga arasındaki kavisli yerdir.
22
Çalım veya Kuruz nedir?
Kıç tarafta sudan aşağı olan dar kısımdır.
23
İskele Tavası nedir?
Gemi iskelelerinin en alt ve üst kısımlarındaki dört köşe kısımlardır.
24
Lumbarağzı nedir?
Gemiye giriş - çıkış yerleridir.
25
Armuz nedir?
Yan yana gelen kaplama veya güverte tahtalarının arasında, uzunluğuna hasıl olan açıklıktır.
26
Sugra nedir?
Baş başa bitişik olarak gelen güverte veya kaplama tahtalarının aralarında, enliğine hasıl olan açıklıktır.
27
Puntel nedir?
Güvertenin kuvvetlendirilmesi maksadıyla alttan dikine vurulan destekler ile güverte üzerindeki vardavelaları tutmak için güverte üzerine dik konulan demir veya pirinç çubuklardır.
28
Vardavela nedir?
Küpeştenin altındaki veya üzerindeki puntellere bağlı ve güverteye paralel demir veya pirinç çubuklardır. Tentelerin yakalarını bağlamak için kullanılan ve puntellerin üst başlarında boyuna geçirilen tellere de vardavela denir.
29
Şeytan Çarmıhı deyimini açıklayınız.
Gemicilerin bordadan aşağıya inmesi için kullanılan ip merdivenlerdir.
30
Manika deyimini açıklayınız.
Geminin ambar, makina dairesi v.s. gibi kapalı mahallerine temiz hava girmesi için açılan deliklere konulan hava borularıdır.
31
Baba deyimini açıklayınız.
Halat ve tel bağlamak için gemi güvertesine bağlı demir sütunlarıdır.
32
Koç Boynuzu deyimini açıklayınız.
Geminin çeşitli yerlerinde halat volta etmek için kullanılan boynuz şeklinde ağaç veya metallerdir.
33
Mapa deyimini açıklayınız.
Güverte üzerinde bulunan sabit halkalardır.
34
Anele deyimini açıklayınız.
Güverte üzerinde bulunan hareketli halkalardır.
35
Karanfil deyimini açıklayınız.
Pruva direği ile grandi direği cundaları arasındaki tel halattır.
36
Falaka deyimini açıklayınız.
İki matafora cundaları arasında yeralıp can halatlarının bağlı bulunduğu tel halat.
37
Irgat deyimini açıklayınız.
Geminin demirini denize funda etmek, tekrar gemiye almak ve halat manevraları yapmak için baş üstünde bulunan makinadır.
38
Vinç deyimini açıklayınız.
Özellikle gemiye yük almak ve vermek için kullanılan ambar ağızlarına yakın makinalardır.
39
Bumba deyimini açıklayınız.
Gemiye yük alıp, çıkarmak için genelde vinçle kullanılan ağaç veya içi boş demir borulardır.
40
Abli deyimini açıklayınız.
Bumba cundasına bağlı halat veya palangalardır. Bumbayı istenilen tarafa çevirmek için kullanılır.
41
Küpeşte nedir?
Parampetlerin veya vardavela puntel yapısı üzerine konulan ağaç veya metallerdir.
42
Firengi Delikleri nedir?
Güvertedeki suların denize akması için bordaya açılan deliklerdir.
43
Sintine nedir?
Çift dipli teknelerde ambarların dip taraflarında karina saçları
44
Kurt Ağzı nedir?
İçinden halat geçmesi için güverte üzerinde baş ve kıç omuzlarına bağlanan demir yastıklardır.
45
Portuç nedir?
Aletler, boya vs. saklanmasına mahsus dolap veya kapalı bölüm.
46
Dabılbotum nedir?
Geminin karinesi yırtıldığı zaman teknenin su almaması için, postaların iç tarafına ikinci bir kaplama daha kaplanır ki bu iki kaplama arasına dabılbotum denilir. Safra veya yakıt tankı olarak kullanılabilir.
47
Lumbuz nedir?
Işık veya havanın gemiye girmesi için bordaya açılan yuvarlak pencerelerdir.
48
Körkapak nedir?
Lumbuzları içerden kapayan demir kapaklardır.
49
Pruva Direği nedir?
Pruvadan itibaren 1. direktir.
50
Grandi Direği nedir?
Pruvadan itibaren 2. direktir.
51
Mizana Direği nedir?
Pruvadan itibaren 3. direktir.
52
Kontra Mizana Direği nedir?
Pruvadan itibaren 4. direktir.
53
Kontreta Mizana Direği nedir?
Pruvadan itibaren 5. direktir.
54
Seren nedir?
Direk veya çubuklara enine olarak konulan ağaç veya saç sütun olup, makinalı gemilerde işaret bayraklarının çekilmesi, yelkenli gemilerde yelken açılmasında kullanılır.
55
Cunda nedir?
Bir serenin veya direğin en ucuna denilir.
56
Kapela nedir?
Çarmık veya patrisaların bağlı bulundukları veya geçtikleri yerlere denir.
57
İskalarya nedir?
Çarmıkların aralarında yapılan ip basamaklardır.
58
Çarmık nedir?
Direkleri yandan tutan tel halatlardır.
59
Patrisa nedir?
Direkleri kıça doğru tutan halatlardır.
60
İstirilya nedir?
Direkleri başa doğru tutan halatlardır.
61
Arma nedir?
Güverte üzerinde bulunan direk, seren, bumba vs. ile bunların donanımıdır.
62
Cıvadra nedir?
Geminin baş tarafından denize doğru çıkmış olan direktir. Buraya istiralyalar bağlanır.
63
Dümen nedir?
Gemiyi istenilen yöne çevirmek için, saç veya tahtadan yapılan ve geminin kıç tarafında bulunan hareketli donanımdır.
64
Yelpaze nedir?
Dümenin su içindeki en geniş kısmıdır.
65
Dümen Boğazı nedir?
Yelpaze ile dümen tası arasındaki kısımdır.
66
Dümen Tası nedir?
Yekenin dümene bağlı bulunduğu en üst kısmıdır.
67
Yeke nedir?
Dümeni istenilen yöne çevirmek için dümen tasına bağlı koldur.
68
Dümen Dolabı nedir?
Dümen yekesine donatılan dümeni sancak ve iskeleye basan donanımdır.
69
Loça nedir?
Demir zinciri ve halatların gemiye giriş çıkış yerlerinde özel olarak yapılmış açıklıklardır.
70
Tente nedir?
Güverteyi güneş ve yağmurdan muhafaza etmek için güverte üzerine açılan branda örtü.
71
Tente Omurgası nedir?
Tentenin, orta altına konulan ağaçtır.
72
Sancak ve iskele geminin neresidir?
Bir geminin baş - kıç hattı üzerinde pruvaya baktığımızda sağda kalan kısmına sancak, solda kalan kısmına iskele denir.
73
Pupa ve pruva nedir?
Geminin kıç tarafına pupa, baş tarafına da pruva ismi verilir.
74
Gemi demiri nedir?
Geminin deniz üstünde bir mevkide durmasını sağlamak için, halat ve zincire bağlı muayyen ağırlıklarda şekil verilmiş demirdir.
75
Gemi demirinin kısımlarını sayınız.
a. Anele
b. Beden
c. Çipo
d. Askı Mapası
e. Kollar
f. Tırnak
g. Gaga
h. Meme
76
Deniz araçlarında genellikle kullanılan makaraları tanımlayınız.
Ağır cisimlerin kaldırılmasında veya indirilmesinde, az güç sarfederek çok iş yapmak amacı ile palanga sistemlerinde veya işleyen bir halatın yönünü değiştirmede kullanılan madeni ve ağaç araçlardır.
77
Halat nedir?
Gemilerde arma ve diğer donanımlarda; bağlama, çekme, kaldırma işlerinde kullanılan malzemelerdir.
78
Yapıldıkları materyale göre halat tiplerini sayınız.
Yapılış malzemesi ne olursa olsun halatlarda bulunması gereken nitelikler nelerdir?
v Çekme gücünün yüksek olması
v Tabi ve kimyevi etkenlere karşı dayanıklılık
v Esnek, yumuşak ve hafif olması
80
Halatları meydana getiren elemanları sayarak açıklayınız.
a. Lif: Halatın yapıldığı malzemenin en ince parçasıdır.
b. Flasa: Liflerin bir tarafa bükülmesi ile elde edilen ve halatı meydana getiren ipliklerdir.
c. Kol: Flasaların bir tarafı bükülmesi sonucuhalatın elde edilen uç elemanlarıdır. Flasa gibi bütün halat boyundadırlar.
d. Halat: Kolların bükümünün aksi yönündehepsinin birarada bükülmesi ile halat meydana gelir.
81
Usturmaça nedir, nerelerde kullanılır?
Gemilerin bir yere aborda (yanaşma) olmaları halinde veya bir rıhtımda yatarken, geminin deniz etkisi ile rıhtıma çarpmaması ve bordasının hasar görmemesi için, özel surette yapılmış yastıklardır. Birçok tipleri olup; ağaç, halat, lastik ve sentetik köpükten yapılmış olanları vardır.
15. Nebati veya hayvani yağ dolu 4,5 litrehacimde ve deniz demirine bağlanabilir bir kap
16. Filikanın içine girecek beher kimse başına, 1 litre içme suyu alan, su sızdırmaz ve üzerine bir maşraba bağlanmış tatlı su sarnıcı
17. Filikanın içine girecek beher kimse başına, 1 kilo peksimet ve zeytin tanesi alan su sızdırmaz kumanya sandığı
18. En az bir düzine kendi kendine tutuşur meşale bir kutu kibriti muhtevi su sızdırmazkutu
19. Küçük aletlerin yerleştirilmesi için sandık
20. Telsiz makinası (motorlu filikalarda)
21. Işıldak (motorlu filikalarda)
88
İskandil nedir? Kullanıldıkları amaca göre kaç çeşit iskandil vardır?
İskandil, deniz derinliğini ölçmek için elektrikli veya üzerinde kulaç işareti bulunan halat ve belirli ağırlıktaki kurşundan yapılmış aletlere verilen isimdir. Kullanıldıkları amaca göre en küçüğünden itibaren iskandil çeşitleri şunlardır:
Gemilerde kullanılan halat, zincir gibi malzemeleri birbirine eklemek amacıyla kullanılan malzemedir.
90
Radansa nedir, kısaca anlatınız.
Halatların çımalarına kasa yapmakta kullanılan ve kasa içine yerleştirilen madeni malzemelerdir. Değişik büyüklüktedir.
91
Kerye nedir, kısaca anlatınız.
Halatların çımalarına geçici kasa yapmakta kullanılan madeni malzemelerdir. Bilhassa bunların tel halatlarda kullanılma yeri fazladır.
92
Iskaça nedir?
Direklerin ve civadraların oturduğu yuvalardır.
93
Selviçe nedir?
Gemi donanımlarında kullanılan hareketli halatlara verilen genel bir isimdir.
94
İstinga nedir?
Yelkenlerin söndürülmesi için onları boğacak şekilde donatılmış selviçelerdir.
95
Arma nedir?
Gemilerin sabit donanımlarıdır.
96
Lava Etmek nedir?
Bir ana arma donanımının doldurulması, boşunun alınması anlamında kullanılır.
97
Laçka nedir?
Boş veya boşalmış anlamındadır. Bir halatı boşaltmaktır.
98
Orsa nedir?
Bir yelkenli tekne ile rüzgar üstüne yakın seyretme işlemidir.
99
Tıramola nedir?
Yelkenli bir teknede, tekneyi çevirecek rüzgarı bir kontradan diğer bir kontraya alma işlemidir.
100
Apazlama nedir?
Kemere yönünden esen, yani bordaya dik gelen rüzgara denir. Bu rüzgarı kullanarak seyreden yelkenli teknenin yaptığı seyre apazlama seyri denir.
101
Kabasorta nedir?
Arma direk donanımları serenli ve seren yelkenli olan yelkenli gemi donanımlarıdır. Başka bir manası da iki tek dilli makaradan oluşan basit bir palangadır.
102
Zincir nedir ve neden yapılmıştır?
Genel görünüşleri itibariyle birbiri içinden geçmiş madeni halkalardan oluşan bir malzemedir. Dökme veya dökmeçelik olduğu gibi, kullanılacak yerlere göre gerekli materyalden yapılır.
103
Zincirde bakla nedir?
Zinciri meydana getiren her bir halkadır.
104
Zincirde lokma nedir?
Zincirde bakla içine konan çubuk parçadır.
105
Kaplumbağa nedir?
Demir loçalarına yakın güvertelere monte edilmiş bir nevi kacıstanyoladır. Ticaret gemilerinde kullanılır.
106
Kastanyola nedir?
Demirin fundası esnasında zincir süratle akarken, zincirin akışını kontrol için ırgat üzerinde bulunan bir fren düzenidir.
107
Hırça Mapası nedir?
Demir zincirlerinin, zincirlikteki çimasının gemiye bağlandığı sağlam mapadır.
108
Domuz Tırnağı nedir?
Bir tarafı zincirin baklasına gelecek şekilde, diğer tarafı palanga donatmak için mapalı olarak yapılmış demir kancalardır.
109
Bosa nedir?
Demir zincirlerini veya halatları voltadan önce tutmak için, güverteye çakılı mapalara bağlı ve uçları maçalı, zincir veya halat parçasıdır.
110
Aganta nedir?
İskota gibi bir halatın geçici olarak tutulmasıdır.
111
Alesta nedir?
Yapılacak işe hazır ol kumandası.
112
Arya nedir?
Çubukların, serenlerin ve yelkenlerin aşağı indirme kumandasıdır.
113
Fora nedir?
Bir yere bağlanmış halatların çözülmesi için verilen kumandadır.
114
Hisa nedir?
Bir yelkeni veya çubuğu yukarı basmak, kaldırmaktır.
115
Viya nedir?
Belirlenen bir rota veya kerterizde seyretmektir.
116
Volta nedir?
Halatın bedenini ve çımasını babaya, çubuğa bağlamak.
117
Yürütmek veya Kasmak nedir?
Yekeyi rüzgar üstüne çekerek tekneyi rüzgar yönünden daha çok açıp seyretmek.
