1 İmam Mâturidi'nin Hayati Ve Yaptıkları: 2

301 Metinde «vemâ. kelimesi «velâs> olarak yazılmıştır.

302 Metinde «an»* edatından «ayn harfi- silinmiştir.

303 Metinde «fekezâlik» kelimesi .felizâük» olarak yazılmıştır.

304 Metinde >kevn» kelimesi -levn. olarak yazılmıştır.

305 Bununla âlemde arazların ve varlıkların hadis olması kasdolunabilir.

306 Kitabın aslında «ve tu'merûne» kelimesi

307 Kitabın aslında .bed'in. kelimesi -bed'un» olarak yazılmıştır.

308 Metinde -bihâ. kelimesi «bihî» olarak yazılmıştır.

309 Metinde «lemunkir» kelimesi «munkirî> olarak yazılmıştır.

310 Metinde «el-meûfü» kelimesi «el-mûfu» olarak yazılmıştır. Bu kelimenin anlamı, kendisine âfet ve belâ isabet eden kimse demektir. Kamus-u muhît'te yazılışı ve mâ­nası böylece varid olmuştur. Arapçada bu madde, âfet- ve belâ anlamına gelir. Muh­kem olan'a bir şey isabet ettiği zaman ona müfsit arız olmuştur, denir. Yemek bo­zulduğunda «taâmun meûfuni. denir. Ekin'e âfet isabet ettiğinde «îfe-z-zer'î» denir. Ekin'in kendisine .rneûf» denir.

311 Metinde .el-meûf» kelimesi iki vavlı olarak yazılmıştır. Aslı tek vavlıdır

312 Metinde «yesılu» kelimesi «yûselu» olarak yazılmıştır.

313 Metinde .yu'zîhi» noktasızdır. Yani, zal harfi noktasızdır.

314 Metinde «yu'lemu» kelimesi =yu'melu- şeklinde yazılmıştır.

315 Burada mâna pek anlaşılmıyor, açık değildir. Kitabı neshedenin bir kelimeyi unut­muş olması mümkündür.

316 İmam Matüridi, Tevhid, Hicret Yayınları:97-112.

317 Kitabın aslında «alâ hazâ» cümlesi bulunmamaktadır. Bunu kitabı yazan zât, dip not olarak kaydetmiştir.

318 El-MÜlk, 3.

319 Eş-Şûra, 11.

320 Metinde «el-kıdemu. kelimesi yerine -el-ademu» kelimesi varid olmuştur.

321 Metinde «el-halkı» kelimesinden sonra şu ibare «min'el-halkı» yazılmıştır. Bu iba­reyi metine katmakla mânâ doğru ifade edilmez-

322 Metinde .lâ» kelimesi yerine .lemâ» kelimesi yazılmıştır.

323 Bu ibare metin'in kenarında varit olmuştur.

324 Bu ibare metin'in kenarında yazılmıştır.

325 İmam Matüridi, Tevhid, Hicret Yayınları: 112-115.

326 Bu başlık metinin kenarında yazılmıştır- Biz de onu bu bölüme başlık olarak seçtik-

327 Metinde «minhunj* kelimesi .feminhum» şeklinde yazılmıştır.

328 Metinde .eerâ» kelimesi, noktasız (h) ve noktalı (z) ile yazılmıştır.

329 Metinde •vegayruhâ» kelimesi «vegayru- olarak yazılmıştır.

330 Metinde .mimmâ» kelimesi «femâ. olarak yazılmıştır.

331 Metinde «bikülliyyetihî» kelimesi .bikülliyyetiha olarak yazılmıştır.

332 Metinde kelimesi harekesiz olarak yazılmıştır. Kamus-u Muhît'te : «enneamu» kelimesi deve ve koyun veyahut özellikle deve manasına geldiği ve cem'inin«en'amu» olduğu açıklanmıştır.

333 Kelimede

334 Metinde «şeyh» kelimesi noktasız ha ile yazılmıştır-

335 Metinde «kâna» kelimesi -kâne» olarak yazılmıştır.

336 El Mani, Maniviye'ye nisbettir. Onlar Mani bin. Fatik El-Hakim'in taraftarlarını teşkil edenlerdir. Mani, Mecusilerle hıristiyanların inançları ortasında bir din edine­rek âlemin iki kadim olan aslı vardır. Onlar da ziya ile karanlıktır dedi- Bunun dinî prensipleri, Hindistan, Çin, îran, Mavera'un-Nehir ülkeleri ve Horasan'da yayılmıştır. Bu adam Şabur ibni Erdeşir zamanında zuhur etmiştir. Kendisini Behram bini Hür­müz bin Şabur öldürmüştür. Aslı Hemedan'dandır. O'nun aslı ve mezhebi hakkında tafsilatlı bilgi almak için ibni Nedim'in EI-Fihrist adındaki eserinin 456 - 474 T. Ka­hire El-Mektebefüt-Ticârlyye; ve Şehrîstanİ'nin «El-Milel, Ve'n Nihel» adındaki eseri, c. 2, s- 81 - 86 T. Bağdat'a bak.

337 Metinde .ahzâbihî» kelimesi «ahrabihî» olarak yazılmıştır.

338 Metinde «minhu» kelimesi

339 Metinde «bicevherihîs kelimesi, «bicevherin» olarak yazılmıştır.

340 Metinde «el-celiyyu» kelimesi noktasız ha ve harekesiz olarak yazılmıştır.

341 Metinde «innehum» kelimesi «inne» olarak yazılmıştır.

342 Kamus'u Muhitte : «necea't-taâmu nucûan, henee ekluhû» ..... «ve yestenceu bihi yestemrau bihi..-» denir. Burada murad olunan mana ise onu kabul etmez ve ona benzemez, demektir.

343 Metinde «tekellemû» kelimesinden sonra «men» harfi gelmiştir. Bunsuz da ibare doğru olur._

344 Metinde .yebluğuhâ» kelimesi yerine «yebluğuhû» kelimesi yazılmıştır.

345 İmam Matüridi, Tevhid, Hicret Yayınları: 115-124.

346 Metinde .bin'nahti» kelimesindeki harflerden «te» harfi noktasızdır. Kelime­nin, metnin kenarında Ölçüsüz ve tartısız mânâsına geldiği hususu açıklanmıştır. Kâmus'ta ise bu kelimenin tabiat mânâsına geldiği kaydedilmektedir. Tartısız ve ölçüsüz anlamına gelen «el-cizâf» kelimesi ise Tehânevî'nin «Keşşâf'u Istilâhat'il Fünûn» adındaki eserinde feylesofların istilâhına göre, riyazet gibi fikir veya­hut solunum gibi tabiat veyahut hastanın hareketi gibi mizaç veyahut meselâ sa­kal İle oynamak gibi -ki, faili itibariyle adet olur-, bu gibi hususları iktiza etmeksizin hayali bir şevk'm başlaması fiili anlamına ,-gelir. Tıpkı abesle, gaye İtibariy­le olduğu gibi- Bazen onunla özellik veyahut hak talep etmeksizin sırf şuur için irade ve taalluk eden fiil murad edilir- «Şerh'ul işârât.m beşinci nevinin sonu, (s. 244) T. Kahire, 1963, Dr. Lutfi Abdul Bedi'in incelemesi. Bu eserde de aynen varid olmuştur.

347 Metinde

348 Metinde .zi'1-eczâi» kelimesi «eczâu» olarak yazılmıştır

349 Metinde «ke't-tavîli» kelimesi «ke't-tûîi» olarak kaydedilmiştir.

350 Metinde «ve'1-arîdu» kelimesi cve'l-aradu* olarak yazılmıştır.

351 İmam Matüridi, Tevhid, Hicret Yayınları: 124-127.

352 Metinde «bikavlinâ» kelimesi «ke kavlinâ» olarak yazılmıştır

353 Bu ibare metinde mevcut değildir. Bunu kitabı nesneden kitabın hamişine, yani kenarına ilâve etmiştir ki bununla mânâ tamamlanıyor. Bunun için biz aynı cüm­leyi metinde yazdık.

354 Metinde «en yüc'ale» ibaresi mevcut değildir. Bu İbareyi kitabı yazan kenarına üâve ederek kaydetmiştir. Mânânın doğru olması için biz bunu metinde zikretmeyi muvafık gördük.

355 Metinde .asruhu. noktalıdır.

356 Kş-ŞÛra, âyet 11.

357 El-En'am, âyet 19.

358 Metinde «et-tasgîr» kelimesi «es-sağîr» olarak yazılmıştır

359 Metinde «veyekûîûne» yerine «veyekûlü» olarak yazılmıştır.

360 Bu cümle metinde mükerrerdir.

361 Metinde «min» kelimesi «fî» olarak varid olmuştur

362 Metinde «es-sıfatü» kelimesi bulunmamakladır. Kitabı nesheden, bununla mananın doğru olması için kelimeyi kenara yazmıştır.

363 Metinde «fenuzekkiru. kelimesi îimzekkiru» olarak yazılmıştır.

364 Metinde «el-muhtemiletu» kelimesi «muhtefiletim» olarak varid olmuştur

365 İmam Matüridi, Tevhid, Hicret Yayınları: 127-132.

366 Kitabın aslında: «isbâtun» kelimesi «el-isbâtu» olarak yazılmışlar.

367 Kitabın aslında : «bifi'lihî» kelimesi «yefaluhû» olarak yaalnugtır.

368 Kitabın aslında : «şey'un> kelimesi «ğayru şey'in olarak yazılmıştır.

369 Kitabın aslında : «iz» kelimesi «izâ» olarak yazılmıştır.

370 Kitabın aslında : .ve iâdetu» kelimesi .ve eâdehû» olarak yazılmıştır.

371 Kitabın aslında : «kendisi ile meydana gelen şey kendisinden olur» ibaresi vardır.

372 Kitabın aslında : «el-hakîkiyyetu» kelimesi yerine'«el-hakîkatu. Yazılmıştır.

373 Kitabın aslında desummiye» kelimesi «fesummiye» olarak yazılmıştır.

374 Metinde «ennâ» kelimesi «enne» olarak yazılmıştır.

375 Kitabın aslında : bu ibare mükerrerdir- Kitabı nesneden, mükerrer olan kelimenin üzerine soru edatı koymuş bulunmaktadır.

376 Kitabın aslında : «ennehü. kelimesi yerine «ayettin» olarak yazılıdır.

377 ' Kitabın aslında iki noktalı «ta» bulunmadığı gibi .elif» de hemzesizdlr. Kitabın aslında «min ciheti filini» ibaresi emin ciheti fi'lihî vahidun» olarak ya­zılmıştır.

378 Kitabın aslında kelime noktasızdır.

379 Kitabın aslında noktasız (re) ile yazılmıştır.

380 Kitabın aslında noktasız (sin) ile yazılmıştır.

381 Kitabın aslında «el-fi'Iu» kelimesi «el-aldu» olarak yazılmıştır.

382 Kitabın aslında .isbâtin» kelimesi «sebâtin» olarak yazılmıştır-

383 Vâad : AHah-u Teâlâ'nm, kulların yapmış oldukları sevaplı işlerin karşılığında ken­dilerini mükâfaatiandıracağmı bildirmesi; vâid ise : Kulların yapmış oldukları gü­nah ve isyanlarından dolayı Allah-u Teâîâ'mn kendilerine ceza vereceğini beyan buyurmasıdır : (Mütercim).

384 Kitabın aslında «kün» kelimesi

385 Asıl kitapta «şın» harfi noktasızdır.

386 İmam Matüridi, Tevhid, Hicret Yayınları: 132-139.

387 Kitabın aslında

388 Kitabın aslında «kezâlik» kelimesi, «lizâlik» olarak yazılmıştır.

389 Kitabın aslında «el-mes'eletu:» ibaresi, «sümme'l mes'eletu» olarak yazılmıştır.

390 Kitabın aslında «indeke» kelimesi,

391 Kitabın aslmda «bihâ» kelimesi, bihî» olarak yazılmıştır.

392 Kitabın aslında «el-fi'lu» kelimesi, «el-aklu» olarak yazılmıştır.

393 Kitabın aslında «yeştumu» kelimesi noktasız olarak yazılmıştır.

394 Kitabın aslında «el-vechi. kelimesi .cihetim olarak yazılmıştır.

395 Metnin aslında «vecebe» kelimesi şeklinde yazılmıştır.

396 En'am Sûresi, 86.

397 Bak : El-Hicr, 9

398 Kitabın aslında «iştemele» kelimesi «şemile» olarak yazılmıştır.

399 Âli İmran, 160.

400 Kitabın aslında -es-sem'u» kelimesi «yesmau» şeklinde yazılmıştır. Kelime hamişte bu şekilde düzeltilmiştir.

401 «Minhu» kelimesi asıl metinde «min» olarak kaydedilmiştir.

402 Zira terk te, terketmeye dair bir fiildir.

403 Bu ibare kitabın aslındaki dip notda yazılmıştır.

404 Kitabın aslında «ennehâ» kelimesi .ennehû» olarak yazılmıştır.

405 Kitabın aslında