1. İmam Xomeyninin böyük İslam inqilabının qələbəsində rolu

25. İran, Fransa və Sovet inqilabının üçüncü nəsillərinin müqayisəsi

Bu gün düşmənin psixoloji müharibəsinin (qeyd etməyi zəruri hesab etdiyim) başlıca sözlərindən biri budur ki, inqilabın üçüncü nəsli inqilab ideyalarından ayrılmışdır. Ardınca bir fəlsəfi prinsip də göstərirlər. Bu fəlsəfi prinsip də ortaya qoyduqları digər fəlsəfi əsaslar kimi uydurma, yalan, saxta prinsipdir. Yalnız səhv, yalan bir sözə bəraət qazandırmaq üçün, kimsənin etiraz, səhv olduğunu deməyə cəsarəti catmaması üçün ortaya atılmışdır. Deyirlər ki, bu söz fəlsəfəyə söykənir. Nədir o fəlsəfə? O fəlsəfə budur ki, həmişə bütün inqilablarda o inqilabın üçüncü nəsli inqilabdan üz döndərmişdir. Bu sırf yalan, səhv söz, çərəndir. Hansı inqilabları deyirsiniz?

Fransada 1789-cu ildə inqilab oldu. Amma nəinki birinci nəsil, nəinki ikinci nəsil elə birinci nəsil özü inqilabdan döndü. Dörd, beş il sonra inqilabçıların əleyhinə hərəkat başlandı. Üç, dörd il iqtidarı əllərində saxlaya bildilər. Dörd beş ildən sonra yenə onların əleyhinə fəaliyyət başlandı. Beləcə 1802-ci il çatdı. Bu inqilabın mahiyyəti elə dəyişdi ki, Napaleon kimi biri gəlib başına padşah tacı qoydu. Yəni padşahlıq əleyhinə mübarizə aparmış, XVI Louisi kilyotin (baş kəsən maşın) altına salmış ölkənin vəziyyəti on, on iki il sonra elə dəyişir ki, Napoleon Bonopart başına tacı qoyur, özünü imperator adlandırır və illərcə bu ölkədə hakimiyyətdə olur. Ondan sonra da səksən, doxsan il Fransada müxtəlif monarxiyalar, silsilə padşahlıqlar bir-birini əvəz etdi. Daim döyüş, fəsad halında idilər. O inqilab nəinki üçüncü nəslə, heç ikinci nəslə də gedib çatmadı. Çünki inqilabın təməlləri zəif idi. Bu gün, iki əsr sonra bəziləri İslam Respublikasında utanmadan öz dövründə bir inqilabı saxlaya bilməyən ideyaları böyük titrlərlə İran inqilabçılarına təqdim edirlər. Hansı ki, bu inqilabçılar möhkəm təməllərə dayanan ən böyük inqilabı meydana gətirmiş və uzun illər onu tufanların zərbəsindən qorumuşlar.

Sovet oktyabr inqilabı da üçüncü nəslə çıxmadı. İnqilabın qələbəsindən hələ altı, yeddi il keçməmiş stalinizm iş başına gəldi. Bü gün dünyada kim zorakılıq, lotuluq, zülm etmək istərsə, insanlıqdan kənara çıxmaq istərsə, onu Stalinə bənzədirlər. Doğru da edirlər. Stalin həqiqətən bu xüsusiyyətlərin təcəssümü idi. Necə deyərlər, zəif fəhlə təbəqəsi üçün qurulan hakimiyyət mütləq istibdad hakimiyyətinə, monarxiyaya çevrildi. Stalin, hətta Sovet İttifaqında söz sahibi olan Kommunist partiyasına belə bəzi sahələrdə qərar verməyə icazə vermirdi.

Bu sərt, gərgin vəziyyətlə Stalin mütləq hakimiyyətini otuz üç il davam etdirdi. Heç kimin də etiraz etməyə cəsarəti çatmırdı. Yəqin ki, siz o qəribə sürgün macəralarını eşitmisiniz. Sovet İttifaqının çöküşündən sonra İttifaqa daxil olan ölkələrin boğucu vəziyyətlərini aydınlaşdıran ilk kitab bir romandır. İndi adı yadımda deyil. İki cildi fars dilinə tərcümə olunub və mən onu oxumuşam. Çox gözəl yazılıb, o dövrün vəziyyətini (yaxşı) açıqlayıb. Hələ bu Stalindən sonrakı dönəmə aiddir və vəziyyət tamamilə dəyişmişdi. Amma həmin istibdad, zorakılıq idarə üsulu qalmışdı. Buna görə də ikinci, üçüncü nəsil söhbəti yox idi. İşin əvvəlində hər şey əldən getmişdi.

Bu hansı fəlsəfədir. Hansı inqilabla uyğunlaşdırıblar? Harada təcrübə olunub ki, inqilabların üçüncü nəsli inqilabdan üz döndəriblər? Xeyr! Bu həmin inqilabın ideyasına bağlıdır. Əgər bir inqilabın ideyaları öz ikinci, üçüncü, onuncu nəslini doğruluğu, əsilliyi ilə qane edə bilərsə, o əbədi olaraq yaşayacaq. İslam İnqilabı ideyaları əbədi ömürə malik ideyalardır.

Ədalətsevərlik heç zaman köhnəlmir. Azadlıqsevərlik, müstəqilliksevərlik heç zaman köhnəlmir. Yadellilərin müdaxiləsi ilə mübarizə təfəkkürü heç zaman köhnəlmir. Bunlar elə məsələlərdir ki, həmişə nəsillər üçün cəlbedicidir. Nəzəriyyəçiləri oturub işləyib hazırlayıblar, özlərindən uydurublar. Burda da sadəlövhlər inanıblar. Deyirlər ki, inqilabın üçüncü nəsli inqilab ideyalarını təpəcək və inqilabın cazibəsi azalacaq. Biz gedib inqilabı inqilabçıların əlindən çıxara bilərik. Öz əlimizə keçirə bilərik. "Özümüz" kimlərdir? Yəni inqilabdan öncə uzun illər bu ölkəyə hökmranlıq edənlər. Mən deyirəm ki, bu söz, bu fikir çox sadəlövhcəsinə, əbləhcəsinə söylənilmiş sözdür. Xatircəm olun, o dövrün gənc nəslində, o işi görə bilən nəslində olan şur, həyəcan, iman, duyğu, bugünkü gənc nəsldə də var. Bilsinlər ki, inqilaba atılan hər bir daş, sapacaq, özlərinə qayıdacaq. İnqilab köhnəlməyəcək. İnqilab alovu onların çürümüş pambıq anbarı ilə təmasa keçdikdə yenə təzələnəcək, yandıracaq.¹