Hüquqi tənzimləmə mexanizmi müxtəlif hüquqi normalardan (qanun, qərar, hüquqi aktlar) – hüquq mənbələrindən ibarətdir. Buna görə də respublikanın bazar iqtisadiyyatına keçməsi müəyyən siyasi və hüquqi normaların işlənib hazırlanmasını tələb edir.
37. Makroiqtisadi planlaşdırma
Makrosəviyyədə bazar iqtisadiyyatının dövlət tənzimlənməsinin mühüm funksiyası proqnozlaşdırma, proqramlaşdırma və indiqativ planlaşdırmanın köməyi ilə, sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasını işləyib hazırlamaq və reallaşdırmaqdır. Hər cür əmək fəaliyyətini həyata keçirmək, təsərrüfat və idarəetmə qərarlarını qəbul etmək üçün həmin fəaliyyət sferasının gələcəyini qabaqcadan görmək və qəbul ediləcək qərarla münasibət bildirməyi bacarmaq lazımdır. Planın perspektivləri yalnız direktiv deyil, eyni zamanda qabağı görmədir. . . Və qəti demək olar ki, plan yalnız qabağı görmə deyil: həmçinin də hərəkət proqramıdır; plan isə hər hansı qabaq görməsiz heçdir. . .”.
Bir çox ölkələrdə geniş yayılmış planın və bazarın üstünlükləri əlaqələndirməyə imkan verən indiqativ planlaşdırmadır. Indiqativ planın bir sıra üstünlükləri vardır: -müstəqil bazar strategiyası və taktikasının seçimi və həyata keçirilməsində, onların resurslarla təmin edilməsində qəbul edilən qərarların səmərəliliyinə cavabdeh bazar agentləri müstəqildir; -mərkəzi, regional və bələdiyyə orqanlarına öz səlahiyyətləri çərçivəsində strateji vəzifələri müəyyən etməyə imkan verir;
- dövlət özgücünü daha çox qeyri-bazar sektorunun (sosial-mədəni sfera, ekologiya, qayda-qanun yaradılması, müdafiə) cəmləşdirir, bazar sektoru agentlərinin fəaliyyətinə isə az müdaxilə edir;
- Maliyyə-planın dövlət büdcəsinin göstəricilərindən başqa indiqativ planın qalan ümumiləşdirici göstəriciləri istiqamətləndirici xarakter daşıyır.
Dostları ilə paylaş: |
