Neoklassiklərin əsas hesab etdikləri dəlil ondan ibarətdir ki, insanların fəaliyyətinin əsasında şəxsi maraq dayanır. Onlar iqtisadiyyata tarazlı harmonik sistem kimi baxırlar. Həmin sistemin hər bir komponentinin eqoizmi azad rəqabət şəraitində cəmiyyətin bütünlükdə əhval-ruhiyyəsinin yaxşılaşdırılmasına gətirib çıxardır.
17. Iqtisadi Liberalizm
Liberalizm — azadlıq, idarə edilənin razılığı və qanun qarşısında bərabərlik anlayışlarına əsaslanan siyasi və mənəvi fəlsəfə.
Liberallar müxtəlif fikirləri müdafiə edir, ancaq onlar əsasən azad bazar, azad ticarət, məhdud dövlət, fərdi hüquqlar (mülki hüquqlar və insan hüquqları buna daxil olmaqla), kapitalizm, demokratiya, sekulyarizm, gender bərabərliyi, irqi bərabərlik, internasionalizm, söz azadlığı, mətbuat azadlığı və din azadlığını dəstəkləyirlər. Liberallar həmçinin, merkantilist siyasətə, kral monopoliyalarına və ticarətə qoyulan digər maneələrə son qoymuş, azad bazar və azad ticarəti populyarlaşdırmışdır. Müasir liberalizmin növbəti maarifçilik və mübarizə dalğaları mülki hüquqların böyüdülməsini hədəfləmişdir. Liberallar mülki hüquqların təmin edilməsi dalğası zamanı gender və irqi bərabərliyi müdafiə etmişdir.
İqtisadi liberalizm 18-ci əsrdə Böyük Britaniyada ortaya çıxan bir doktrinadır. Liberalizmin postulatlarından sonra zadəganların, ruhanilərin və əlbəttə ki, monarxiyanın hələ də istifadə etdiyi çoxsaylı imtiyazlara son qoymağa çalışdı.
İngilis Adam Smith iqtisadi liberalizmin qurucularından biri sayılır. Əsas işi, xalqlar arasında "millətlərin zənginliyi" olaraq bilinən "Millətlərin zənginliyinin doğası və nədənləri üzərinə araştırma" idi.
Bu kitabda liberal doktrinanın bəzi əsaslarını qurdu. Əvvəla, dövlət tərəfindən tənzimlənən bazarların özəl rəqabətə əsaslanan bazarlardan daha az səmərəli olduğunu iddia etdi. Bu səbəbdən tariflərin, əksər vergilərin və digər qaydaların ləğv edilməsinin tərəfdarı idi.
Dostları ilə paylaş: |
