1-joriy-pedagogika-odiljon-ibrohimov pdf

O’ZBEKISTON ORTA VA OLIY TA’LIM VAZIRLIGI

FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI

‘’SAN’ATSHUNOSLIK’’ FAKULTETI

T.S.M.G. yonalishi 19.28 guruh talabasi

IBROHIMOV ODILBEKNING

UMUMIY PEDAGOGIKADAN tayyorlagan

JORIY NZORAY

TAYYORLADI; 19/28-GURUH TALABASI IBROHIMOV ODILBEK

Mavzu: O’zbekistonda ta’lim tizimini rivojlantirish.

O^lzbckiston Respublikasida uzluksiz kadrlar tayyorlash tizimining asosi, ijtimoiyiqtisodiy taraqqiyotni ta‘minlovchi, shaxs, jamiyat va davlatning, ilmiy-texnikaviy va

madan i y ehtiyojlarini qondiruvchi ustuvor soha bolib, ijodkor, ijtimoiy faol, ma‘naviy boy shaxsning shakllanishi va yuqori malakali raqobatbardosh kadrlaming jadal tayyorlanishi uchun zarur

shartsharoitlami yaratadi.

O'zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov ta'kidlaganlaridek,I Ta lim tarbiya sohasining yaxlit , uzliksiz tizimini shakllantirish va

mustahkamlash jumladan ,umumiy o’rta ta' limdan boshiab o'rta maxsus, kasb - hunar hamda oliy ta'limgacha bo'lgan barcha bosqichlarda yuksak bilimli va malakali kasb tayyorgarligiga ega bo'lgan avlodni tarbiyalash jarayonini takomillashtirish ishlarini izchil davom ettirish lozim I¹¹

Darhaqiqat, uzluksiz ta‘lim jarayoni shaxsning har tomonlama qaror topishi uchun eng qulay davr sanaladi. Mazkur davrda shaxs fan asoslari hamda kasb- hunar ma'lumotlarini o‘zlashtiradi, yuksak ma‘naviy-axloqiy sifatlarga ega shaxs va malakali kadr sifatida kamol topib boradi. Unda muayyan dunyoqarash shakllanadi.

Malumki, ta'lim - tarbiya insonga borliqni anglash sir asrorlarini tushunish ,tinimsiz rivojlanayotgan dunyoga moslashish , dunyoqarashini shakllantirish , nihoyat, jamiyatni insonparvarlantirishga hissa qo'shish imkonini yaratadi. Har qanday davlatning qudrati va rivojlanish darajasini aynan ta'lim tizimi aniqlab beradi Davlatning ushbu tizimga munosabati, uning kelajagini belgilaydi.

Bugungi kunda O'zbekiston Respublikasida uzluksiz ta‘lim quyidagi ta‘lim turlarini o‘z ichiga oladi:

-maktabgacha talim; -umumiy o‘rta ta‘lim; -o‘rta maxsus, kasb-hunar ta'limi; -oliy taiim;

-oliy o^fcquv yurtidan keyingi ta”im; -kadrlar malakasini oshirish va ulami qayta tayyorlash;

-maktabdan tashqari ta‘lim.

O'zbekiston Respublikasida ta'lim tizimining bunday turlarining har bir bosqicbida katta ishlar amalga oshirilmoqda. Bunday ishlami tarixan qisqa davr uchun misli ko'rilmagan rivojlanish sifatida baholash mumkin. Bunday shiddatli rivojlanish bugungi kun uchun yetarlidek ko'rinadi. Lekin , har qanday yangilik boshqa yangilikning kirib kelishiga turtki bo'ladi. Rcspublikamizda kasb - hunar kol I ej lari va akademik litseylar tizimini shakllanganligi , ularning kadrlar yctishtirib bcrishdagi o'mi bcqiyos, hatto chet ellarda tan olindi.

Bundan tashqari ta'lim tizimida uzviylik va uzluksizlik masalalarini yuqori darajada ko‘rib chiqilishi yo‘lga qo‘yilgan bo‘lib, tarkibiy qismlarining ftınksiyalari aniq belgilangan va o‘z oldiga qo‘yilgan vazifalami tizimli bajarilishini ta‘minlashni talab etmoqda. Odatda, davlat talablami bajarilishini statistik tizim orqali baholanib boriladi. Bunday statistik qarash va baholash 0‘zining qator ustunliklari bilan ajralib tursada, dinamik tizimlarda ro‘y berishi mumkin bo‘lgan ba‘zi holatlarga e‘tibor bilan qarash imkonini beramaydi.

Shu bilan birga,uzluksiz ta‘lim kasb- hunar kollejlarida amaliy ko‘nikma va bilimlami berishda, oliy ta‘limning sifati ta‘minlanayotganini inobatga oladigan bo‘lsak, aynan ushbu kollej larda malakali mutaxasislami tayyorlash mumkin. Bu jarayonga oliy ta‘lim muassasalari mutaxasislik fanlari o‘qituvchilarini jalb etish bilan ikki ta‘lim turi o‘rtasidagi integratsiyani jadallashtirish mumkin. Shu bilan

Yetuk qadrlami tayyorlashda oliy ta‘lim tizimining o‘mi beqiyos ahamiyatga ega ekanligi uzluksiz ta‘limning bu bo‘g‘iniga qaratilayotgan e‘tibordan ham bilib olishimiz mumkin. Buni quyidagi amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar miqiyosida ham ko‘rishimiz mumkin:

2011-2012 O‘quv yilidan boshlab barcha oliy ta‘lim muassasalari bitiruvchilariga qat‘iy talab qo‘yildi: -birinchidan, ular zamonaviy kompyuter va axborot texnologiyalarini;

-ikkinchidan, xorijiy tillar,ayniqsa, ingliz tilini mukammal bilishi kerak. Bu jihatdan o‘quv dasturlari har bir ta‘lim yo‘nalishining o‘ziga hosligidan kelib chiqqan holda qayta ko‘rib chiqilib takomillashtirilmoqda.

Ma‘lumki xorijiy tilni bilish allaqachon davr talabiga aylanib ulgurdi. Prezidentimizning 2012yil 10-

dekabrdagi IChet tillarini o‘rganish tizimini yanada takommilashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risidal gi Qarori chet tillarini o‘rganishning kompleks tizimini ya‘ni uyg‘un kamol topgan yuksak ma‘rifatli, zamonaviy tomonidan yuksak fikrlaydigan yosh avlodni shakillantirish ,

MaMumki xorijiy tilni bilish allaqachon davr talabiga aylanib ulgurdi. Prezidentimizning 2012yil 10-

dekabrdagi IChet tillarini o‘rganish tizimini y anada takommilashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risidal gi Qarori chet tillarini o‘rganishning kompleks tizimini ya‘ni uyg‘un kamol topgan yuksak ma‘rifatli, zamonaviy tomonidan yuksak fikrlaydigan yosh avlodni shakillantirish ,

O‘zbekistonning jahon ahamiyatiga integratsiyalashuviga yo‘naltirilgan tizimni yanada kuchaytirishni nazarda tutdi.

Oliy ta‘lim muassasalarining moddiy texnik bazasini modemizatsiya qilish va mutaxasislar tayyorlash sifatini tubdan yaxshilash bo‘yicha 2011 -2016- yillarga mo'ljallangan dastumi amalga oshirish uchun 277 mlrd so‘mdan ortiq mablag⁴ yo‘naltirish ko‘zda tutilganligi diqqatga sazovordir.

O‘zbekiston Respublikasi ta‘lim tizimida olib borilayotgan keng ko‘lamli islohotlar dunyoning barcha davlatlari baholanmoqda. Ko‘plab xorijiy davlatning nufuzli shaxslari bizning ta'lim tizimimiz to‘g‘risida yobiy fikrlami bildirishmoqda.

Xususan, Dortmund texnika universiteti professori Gabriele Mentges ta'kidlaganidek,IMamlakatingizda iqtidorli o‘qtuvchi va talabalami davlat tomonidan keng miqiyosda qo‘llab quvvatlash tizimi samarali yo‘lga qo‘yilgan. Imtiyozli stipendiyalar va mukofotlar joriy etilgan, ko‘rik tanlovlami muntazam o‘tkazish yaxshi an‘anaga aylangan.l¹

chog‘da o‘zbekistonlik yoshlar xalqaro olimpiyadalar, san‘at va madaniyat ko‘rgazmalarida hamisha yuqori saviyada qatnashib kelmoqdalar. Ulaming hammasi mamlakat

raxbarining ta‘lim-tarbiya sohasiga qaratayotgan yuksak e‘tibori, bu borada amalga oshirilayotgan izchil islohatlar va kompleks chora tadbirlar samarasidirl.Shunday iliq fikrlami Rene Tollemer, Xalqaro tibbiyot akademiyasi ekspermizasi a‘zosi, Tuluza universiteti professori (Fransiya),Lyuza Serdeyra, universiteti prorektori (Portugaliya), Dayen Adachi, Vashington universiteti

vitse- prezidenti yordamchisi (AQSh). Ushbu iliq fikrlaming bildirilishi bizning ta‘lim tizimimiz Jahon Hamjamiyati tomonidan tan

olinganligini isbotlaydi. Bundan ko‘rinib turibdiki yurtimizda buyuk ajdodlarimizga munosib izdosh bo‘lish uchun yoshlarimizga barcha shart- sharoitlar yaratib berilmoqda. Buning uchun , davlat boshqaruvi tomonidan , zaruriy ta‘lim yo‘nalishlarini va ular bo‘yicha bilim oladigan mutaxasislarga bo‘lgan ehtiyojni belgilash yangi o‘quv- uslubiy asoslami yaratish hamda boshqa tashkiliy ishlami amalga oshirish lozim.

Shunday qilib , IKadrlar tayyorlash Milliy dasturil asosida mamlakatimiz ta'lim tizimining imkoniyatlaridan fbydalanish , uzluksiz ta‘limni yanada takomillashtirish asosida malakali mutaxassislami tayyorlash bugungi kunning dolzarb masalalaridan biridir.

Fovdalanilgan adabiyotlar:

A.SH. Bekmurodov , Z.Y.Karimov — Bosh maqsadimiz - keng ko'lamli islohatlar va modemizatsiya yo'lini qat' iyat bilan davom ettirishlToshkent - 2013