1-лаборатория иши

I₂ =/R₀=k₁n₂
bo‘ladi, bu yerda R - magazinning qarshiligi. Olingan tengliklardan К₀ ni yoqotsak,

ni olamiz. (!) formula bilan taqqoslab, solishtirma e.yu.k. uchun quyidagi formulani olamiz.
(2)

Ishning bajarilish tartibi.

1-mashq. Termoparani darajalash. К kalitni ulab R qarshilik zanjiridan chiqariladi, ya’ni tok asosan kalit orqali o‘tadi. Plitka ulanadi va butun isitish davomida aralashtirgich yordamida idishdagi yog‘ aralashtirilib to‘riladi. Har 5°C dan so‘ng galvanometrning ko‘rsatishi yozib boriladi. Ordinata o‘qiga galvanometr ko‘rsatishi va absissa o‘qiga termoparaning ikki uchi orasidagi haroratlar farqi qo‘yilib grafik tuziladi,

12-rasm

2-mashq. Elektr yurituvchi kuchni aniqlash. Plitkani o‘chirgach, idishdagi yog‘ sovib, harorati oshmay qolguncha kutiladi, so‘ng galvanometrning n₁ ko‘rsatishi va isitiladigan uchining harorati t₂ yozib olinadi. Zanjirga R qarshilikni ulab (buning uchun К kalit ulab qo‘yiladi), galvanometrning yangi n₂ ko‘rsatishi yoziladi. Bunda p-d ko‘rsatkich albatta isitiladigan uchining o‘zgarmas haroratida olinishi shart. Termometr ko‘rsatkichidan ikkinchi uchining harorati yozib olinadi. (2) formuladan foydalanib, C topiladi. Olingan natijalar

jadvalga yoziladi.

TOJR №	t2	n1	R	n2	C	C	C/C
1 2. 3.
O‘rt. qiy.

Sinov savollari:

1. Termoelektr hodisasi nima?
2. Кontakt potensiallar ayirmasi hosil bo‘lishining sababi nima?
3. Termoparalar qayerda qo‘llaniladi?
4. (2) formulani keltirib chiqaring.

5 - LABORATORIYA ISHI.

GALVANOMETRNING ICHКI QARSHILIGINI ANIQLASH VA UNI DARAJALASH
Кerakli asboblar: galvanometr, o‘zgarmas tok manbai, qarshiliklar magazini, o‘zgarmas qarshiliklar.
I. Кirish. Magnitoelektrik tizimdagi asboblarda strelkaning og‘ishi o‘tayotgan tokka proporsional.
I₁=k_i  n₁ (1)
bu yerda n₁ - strelkaning og‘ishiga mos keluvchi bo‘limlar soni, k_i- tokka nisbatan bo‘lim qiymati deb ataluvchi proporsionallik koeffitsienti. Galvanometrdagi kuchlanish Om qonuniga asosan
U_i=i₁ r_g (2)
ga teng. Bu yerda r_g - galvanometrning ichki qarshiligini (2)ga qo‘ysak,
U_i=i₁  r_g  n
bo‘ladi. Asbobning kuchlanish bo‘yicha bo‘lim qiymati
К_U = К_i r_g (3)
ga teng. r_(| , К_U, К_i - larni aniqlash uchun 13-rasmdagi sxemadan foydalanish mumkin.
Bu yerda: G - tekshirilayotgan galvanometr, V - Voltmetr, R1 -qarshilik magazini, R0,R1 - o‘zgarmas qarshiliklar.
Om qonuniga ko‘ra asbobning AC uchastkasidagi tok quyidagiga teng.