Ishni bajarish tartibi 1. Sistemadagi m1,m2,m3m4 .yuklarni mumkin qadar aylanish o’qiga yaqinroq qilib joylashtirib va ularni siljitish bilan sistemani farqsiz muvozanatga keltiriladi.
2. Shtangensirkul yordamida shkivning diametiri /2r o’lchanadi.
3. Кrestovinani aylantirib yuk qo’yadigan maydonchaning h balandlikka 145-150sm ko’tariladi. Lineyka yordamida h balandlik o’lchanadi maydonchaning massasi 100 g ga teng .
4. Maydonchaga 200 g og’irlikdagi tosh qo’yiladi va harakat boshlanishi bilan sekundomer harakatga keltirilib, taglikka urilishi bilan to’xtatiladi. harakat vaqti t aniqlanadi.
5. Maydonchaga qo’yilgan yukni 200 g dan oshirib borgan holda tajriba takrorlanadi va har bir holat uchun harakat vaqti va yukning massasi 1-jadvalga yozib boriladi. Maydonchaga qo’yilgan har bir yuk uchun a, , M va J larning qiymatlari mos ravishda 9, 10/, 8 , va 11 formulalardan hisoblab topiladi.
6. Кrestovinadagi yuklar aylanish o’qidan uzoqlashtiriladi va yuqoridagi tajribalar aynan takrorlanib, olingan ma’lumotlar asosida a, , M va J lar hisoblanadi va 2- jadval tulg’aziladi.
1-jadval. Кrestovinadagi yuklar shkiv yonida
№
m,
(kg)
r,m
h,m
t,sek
J, kgm2
Jo’
∆Jo’
ε
1
2
3
2-jadval. Кrestovinadagi yuklar shkiv oxirida
№
m,kg
r,m
h,m
t,sek
J, kgm2
Jo’
∆J
∆Jo’
ε’
1
2
3
Sinov savollari
1.Qanday harakat aylanma harakat deyiladi?
2. Aylanma harakat qanday kattaliklar bilan xarakterlanadi?
3. Inersiya momenti va kuch momenti deb nimaga aytiladi va ular qanday birliklar bilan o’lchanadi?
4. Berilgan sistema uchun energiyaning saqlanish qonunini yozing va tushuntirib bering.
5. Aylanma harakat dinamikasining asosiy tenglamasini yozing?