1 Laboratoriya mashg‘uloti. Radiochastotalarning tasniflanishi o‘rganish Ishdan maqsad: Radio to‘lqinlarni diapazonlarga ajiralishini o‘rganish. Nazariy qism

Hisobot mazmuni
Talabalar yuqorida keltirilgan nazariy ma’lumotlarni o‘qib o‘rganib qisqacha xullosa va nazorat savollariga yozma ravishda javoblar yozib hisobot tayorlaydilar.

Laboratoriya mashg‘uloti – 3.
Antena fider traktlarini o‘rganish
Ishning maksadi: Mobil aloqa tizimlari antenna fider traktlari, ularning vazifasi va tuzilishini o‘rganish.

Laboratoriya ishini bajarish uchun ish joyi mobil aloqa tizimlari antenna va fider qurilmalari, ularning bir-biriga ulanish sxemalari tasviri, fider qurilmalari sifatida kullaniluvchi to‘lqin uzatkichlarning kismidan tayerlangan kurgazmali kurol va signallarni tarkalishining virtual stendlari bilan ta’minlangan bulishi kerak.

3.1-rasm. Mobil aloqa tizimida antenna-fider trakti tuzilish sxemasi
3.1-rasmda Mobil aloqa tizimida antenna-fider trakti tuzilish sxemasi keltirilgan. Bu rasmdagi qismlardan biri (antenna, fider va uzatkich/qabul qilgich) mijozning mobil aloqa vositasi bo‘lishi ham mumkin. Yuqori chastotali elektr signal uzatkichda elektromagnit to‘lqinga aylanadi. Bu to‘lqin fider trakti orkali antennaga uzatiladi va antenna bu to‘lqinni havoga tarkatadi. Qabul qilish tomonda bu to‘lqin antenna yordamida kabul kilinadi va fider trakti orkali kabul kilgichga uzatiladi. Kabul kilgichda bu to‘lqin yukori chastotali elektr signalga aylantiriladi. Ma’lumki, mobil aloqa tizimlari to‘lqin uzunliklari ultra kiska to‘lqin diapazoni (metrli, desimetrli va santimetrli) ga to‘g‘ri keladi. Mobil aloqa tizimlarida bitta antenna sektori uzatish va qabul qilish uchun ishlatiladi. Lekin xar bir sektor fider traktlari uzatish va qabul qilish uchun alohida, shuningdek bu sektor ichida uzatish uchun alohida va qabul qilish uchun alohida qurilmalar bo‘ladi. Xar xil tizim antenna–fider qurilmalari tarkibiga antenna va fiderdan tashqari yana boshka qurilmalar kiradi. Masalan, SDMA standartidagi uyali aloqa tizimi antenna-fider qurilmalari tarkibiga tashqi sinxronizatsiya uchun ishlatiluvchi antenna ham bor. Bu antenna GPS yeki GLONASS sun’iy yuldoshlari orkali tizim sinxronizatsiyasini amalga oshiradi.
Antenna va fiderning vazifasi bir – biriga karama-karshi bo‘ladi. Antenna to‘lqinni tarkatishi kerak bulsa, fider esa to‘lqinni tarkalib ketishiga yul kuymasdan, bu to‘lqinni antennaga yetkazib berishi kerak.