1-mavzu: elektr zanjirlari va ularni elementlari

16-MAVZU: RAQAMLI INTEGRAL MIKROSXEMALAR. KATTA INTEGRAL 

MIKROSXEMALAR. ELEKTRON VA YARIM O`TKAZGICHLI QURILMALARNI 

LOYIHALASHNI UMUMIY HOLATLARI. 

Reja: 

1. 

Raqamli integral mikrosxemalar. 

2. 

Katta integral mikrosxemalar. 

3. 

Elektron va yarim o`tkazgichli qurilmalarni loyihalashni umumiy holatlari. 

1-Raqamli integral mikrosxemalar. Integral mikrosxema (IMS) – bu o`zaro bog`langan bir 

necha  tranzistorlar,  diodlar,  kondensatorlar.  Rezistorlar  yig`indisi  hisoblanadi  va  u  yagona 

texnologik  siklda  tayyorlanib  (yani  bir  paytda),  elektr  signallarini  o`zgartirishda  ma`lum 

funksiyalarni bajaradi. 

IMS  tarkibiga  kirgan  komponentlar  undan  mustaqil  ajratib  olinishi  va  mustaqil  buyum 

sifatida  ishlatilishi  mumkin  emas.  Ular  integral  elementlar  deb  ataladi.  Ulardan  farqli  o`laroq 

ularga  konstruktiv  moslashtirilgan  detal  va  qurilmalar  diskret  komponentlar  deb  ataladi.  Ular 

asosida tuzilgan bloklar esa diskret sxemalar deb ataladi.  

Yuqori  puhtalik  va  sifat,  ihchamlik,  engillik,  arzonlik  integral  mikrosxemalarini  halq 

ho`jaligini 

barcha 

sohalarida 

keng 

qo`llanilishga 

sabab 

bo`lmoqda. 

Zamonaviy 

mikroelektrotexnika  asosini  yarimo`tkazgichli  integral  mikrosxemnalar  tashkil  etmoqda. 

Zamonaviy yarimo`tkazgichli IMS kristtallarini o`lchamlari 1,5x1,5 dan 6x6 mm gacha. 

---

 

56 

Kristall  maydoni  qancha  katta  bo`lsa  unga  shuncha  ko`p  elementli  integral  mikrosxemani 

joylashtirish mumkin bo`ladi. 

Integral  mikrosxemalarida tranzistorlarni ma`lum  ulanishlar asosida rezistor va kondensator 

hosil qilish mumkin. 

Yarimo`tkazgichli  IMS  larni  hususiyati  shundan  iboratki  ularni  elementlari  orasida 

induktivlik  g`altagi  yo`q,  chunki  shu  paytgacha  qattiq  jismlarda  elektromagnit  induksiyasiga 

ekvivalent bo`lgan fizik hodisa olish imkoniyati bo`lmagan.