1-mavzu: elektr zanjirlari va ularni elementlari

Asinxron  elektr  mashinalari.  Asinxron  mashinalar  asosan  elektr  dvigateli  sifatida 

ishlatiladi. 

Uch fazali asinxron dvigatelniishlash prinspini ko`rib chiqamiz (3-rasm). 

---

 

61 

 

3-rasm.  Uch  fazali  asinxron  dvigatelni  elektr  sxemasi.  1-uch  fazali  stator  cho`lg`amlari.  2-

rotor cho`lg`amlari. 

Uch fazali asinxron dvigatelda aylanuvchi magnit maydon uch fazali tok orqali hosil bo`ladi. 

Stator cho`lg`amlari bir-birlariga nisbatan 120  gradus  burchak ostida joylashgan bo`ladi. Stator 

cho`lg`amlarini boshlari C1, C2, C3. ohirlari C4, C5, C6 bilan belgilanadi. 

Asinxron  dvigatellar  rotor  tuzilishi  bo`yicha  qisqa  tutashtirilgan  rotorli  hamda  faza  rotorli 

bo`ladi.  Faza  rotorli  asinxron  dvigatellarni  rotor  cho`lg`amlari  stator  cho`lg`amlari  kabi 

ko`rinishida  bo`lib  ular  rostlovchireostatlar  orqali  ulanadi.  Rostlovchi  reostatlar  dvigatellarni 

ishga tushirish va ishchi xarakteristikalarini o`zgartirish uchun ishlatiladi. 

Asinxron dvigatelni magnit maydonni aylanish tezligi quyidagi formuladan topiladi. 

P

f

n

60

0



 

bunda  

0

n -magnit maydonni aylanish tezligi (ayl/min); 

 

 

f

-stator cho`lg`amidagi tok chastotasi; 

 

 

P

-stator cho`lg`amini juft qutblar soni. 

 

Uch fazali asinxron dvigatellar ham nominal quvvat, nominal kuchlanish, nominal tok, FIK 

hamda quvvat koeffisienti 

у

cos

bilan xarakterlanadi.