1-mavzu: Talabalarni malakaviy amaliyot vazifalari bo’yicha seminar tashkil etib

Maydon – shu maydonga kiritiladigan ma’lumotlarni xossalarini ifodalaydi.

Yozuv–mantiqiy bog’langan maydonlar yig’indisidir. Unda biror predmet sohasidan olingan ma’lumotlar joylashtiriladi.

Maydon MBning asosiy elementi bo’lib, u quyidagi xossalar bilan ifodalanadi:

- uzunligi (belgi va simvollarda ifodalanib baytlarda o’lchanadi),

- nomi (maydonning o’ziga xos alohida xususiyati),

- podpis-imzo(maydon nomining forma va hisobotlarda ifodalanadigan shakli).

Access jadvaliga kiritilayotgan xar qanday ma’lumot to’g’ridan-to’g’ri diskka yoziladi va agar unga o’zgartirishlar kiritilsa avvalgisi qayta tiklanmaydi.
MS Access 2010 oynasi tuzilishi
MS Access 2010 ishga tushirilsa, Rasm 1 ko’rinishdagi oyna ochiladi, unda agar yangi mo’ljallangan
21-mavzu:Ma’lumotlar bazasida hisobotlar va formalar tayyorlash
2.1 Xisobotlar yaratish
Xisobotlar ko`p jixatdan shakllarga uxshaydi. Shuning bilan birga shakllar va xisobotlar orasida muxim bir fark borki, u xam bo’lsa xisobotlar fakat ma'lumotlarni chop etishga muljallanganligidadir. Ularda ma'lumotlarni chiqarish uchun boshqaruv elеmеntlariga bulgan zarurat yuk. Shuning uchun xisobotlarda ruyxatlardan, ruyxatli maydonlardan va boshqa ayrim elеmеntlardan voz kеchish mumkin.
Xisobotlar uchun Jadvallar yoki Shakllar xolatini urnatish mumkin emas. Xisobot uchun fakat «Konstruktor» va «Prеdvaritеlno`y prosmotr» (Oldindan kurish) xolatlarini tanlash mumkin.
Xisobotni yaratish uchun MOning mulokot oynasida «Otchyoto`» (Xisobotlar) ilovasini tanlash va «Sozdat» (Yaratish) tugmachasini bosish kеrak. Natijada «Novo`y otchyot» (Yangi xisobot) mulokot oynasi paydo buladi (10.23-rasm).
Uning yordamida xisobotlarni uch xil usul bilan yaratish mumkin. Bular: avtomatik tarzda, xisobotlar ustasi yordamida yoki kulda, mustaqill ravishda.
Xisobotlar ustasi barcha kiyin ishlarni uz zimmasiga olib, xisobotni tеz yaratish imkonini bеradi. Xisobotlar ustasi chakirilgandan sung ekranga chikadigan mulokot oynalarida suraladigan zarur ma'lumotlar kiritiladi va foydalanuvchining javoblari asosida xisobot yaratiladi.
«Avtootchyot» (Avtoxisobot) yordamida xisobot yaratish
Avtoxisobot xisobot yaratish vositasi bulib, unda ombordagi jadvallar va so`rovlardagi barcha maydonlar va yozuvlar chikariladi. Bunda asosiy kilinadigan ishlar kuyi­dagilardan iborat.
1. MO mulokot oynasida «Otchyoto`» (Xisobotlar) ilovasini tanlash.
2. «Sozdat» (Yaratish) tugmachasini bosish.
3. «Novo`y otchyot» (Yangi xisobot) mulokot oynasida kuyi­dagi bo`limlardan birini tanlash:
— «Avtootchyot: v stolbеts» (Avtoxisobot: ustunli) — xar bir maydon sarlavxasi chap yonida bulgan aloxida satr­ni tashkil etadi.
— «Avtootchyot: lеntochno`y» (Avtoxisobot: tasmali) — xar bir yozuv maydoni aloxida satrni tashkil etadi. Bunda sarlavxa xar bir saxifaning ustida chop etiladi.
4. Xisobotga kiritiladigan ma'lumotlarni uz ichiga oluvchi jadval yoki so`rovni tanlash.
5. OK tugmachasini bosish.
Xisobot ustasi yordamida xisobot yaratish
1. MO mulokot oynasida «Otchyoto`» (Xisobotlar) ilovasini tanlash.
2. «Sozdat» (Yaratish) tugmachasini bosish.
3. «Novo`y otchyot» (Yangi xisobot) mulokot oynasida kеrakli xisobot ustasini tanlash. Bunda ustaning bajarishi mumkin bulgan ishlari ruyxati mulokot oynasining chap kismida chikadi.
4. Xisobotga kiritiladigan ma'lumotlarni uz ichiga oluvchi jadval yoki so`rovni tanlash
22-mavzu:HEMIS tizimida ishlash

HEMIS axborot tizimi oliy taʼlim muassasalarining asosiy faoliyatlarini avtomatlashtirish hisobiga maʼmuriy xodimlar, professor-oʻqituvchilar va talabalarga elektron taʼlim xizmatlarini taqdim etadi. Axborot tizimi oliy taʼlim muassasalari bilan Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi oʻrtasida axborot koʻprigi vazifasini oʻtaydi hamda oliy taʼlim muassasalaridan olinadigan turli xil maʼlumotlar sonini keskin kamaytirish, ularning qogʻoz shaklidan voz kechish va boshqaruv tizimini raqamlashtirishga xizmat qiladi.