1-mavzu: tasvir uchun qalamlar

2- MAVZU:PASTEL BILAN ISHLASH.
REJA:

1. 
   Pastel nima, uning yaratilish tarixi, asosi va tarkibi
   
2. 
   Ranglar tarkibi va saqlash va qo’llash texnikasi
   
3. 
   Ashyolar bilan qo’llash qoidalari
   
4. 
   Pasteldan foydalanib ijodiy ishlar yaratish
   

Pastel — nozik tusdagi qalamchalardan iborat turli rang- lardan jamlangan qalam. Uning tarkibiga presslangan pigment, kaolin, blanfiks, bo'r, chasov-yarskoy loy, oq kul ki- ritilgan. Uning xarakterli xususiyatlari — xira, nozik, yaltiramas baxmalsimon ranglikda, chunki boshqa materiallar rangtasvirda bu holatni berolmaydi. Qog'ozda pastel yaxshi turmaydi, salgina zarbaga ham tob bermay, to'kilib ketadi. Shuning uchun pastelda ishlash uchun g'adir-budur qumqog'ozga o'xshash materiallar tag asos bo'la oladi. Bundan tashqari, sotuvda maxsus pastel uchun tag asos sifatida maxsus qog'ozlar sotiladi. Ular turli rangda va turli tusda bo'ladi, g'adir-budurligi ham turlicha. Pastelni fiksatsiya qilish uchun «Badiiy jamg'arma» birlashmasi maxsus «lok fiksativ»lar ishlab chiqargan. Ammo undan foydalanilganda pastelning xususiyati o'zgarib, yaltiray boshlaydi. Shuning uchun ish jarayonining yakuniy qismida lok — fik- sativdan foydalanish maqsadga muvofiq emas. Chunki uning xususiyati o'zgarib, koloritiga o'zgarish kiritadi va yaltirab qoladi. Pastelda ishlash uchun planshet tayyorlanib, bu planshet- ga qumqog'oz tortib chiqiladi va qumqog'ozga ko'zda tutil- gan rangtasvir bajariladi. Rangtasvirlashda rastushka — charmdan qalam shaklida ishqalagich tayyorlash kerak bo'ladi. Agar rastushkadan foy- dalanmasdan, barmoqda ishqalanaversa, barmoq terisi yedirilib, qonab ketishi mumkin. Pastel zarbaga bardosh bermasligini, chang rangtasvirning koloritik xususiyatiga zarar keltirishini va buning ehtiyot choralarini hisobga olgan holda himoya vositasi tayyorlay- miz. Planshet chetiga 5 mm chiqqan holda ingichka reyka- chani shurup bilan burab o'rnatiladi. Keyinchalik oynali gulrom o'rnatilganda, 5 mm masofa asar bilan oyna ora- lig'i bo'lib himoya vositasi sifatini bajaradi. Shunday qilib, biz asarning oynaga tegib turishidan va chang kirishidan saq- lab qolamiz. Rassomlar o'z asarlarini ag'darma charm, tor- shon qog'oz, vatman, filtr qog'oz, mayda donli qog'oz, rulonli qog'oz, gruntlangan mato va kartonga maxsus gruntlar berishgan (bular kraxmalli kleyster va mayda kukunli pem- za).
Pastel (frans. pastel — xamir) — rasm ishlashda foydalaniladigan gʻilofsiz yumshoq, rangli maxsus qalam; P. bilan rasm chizish usuli; shuningdek, shu usulda ishlangan sanʼat asari. Gʻa-dir-budur qogʻoz, karton, gruntlangan mato, teri, pergamentga chiziladi, boʻyoq qatlami purkagich bilan fiksativ sepib mustahkamlanadi. Shtrixlardan keng foydalanish P.ni fafikaga yaqinlashtiradi. taxminan 15-asrning 2yarmida yuzaga kelgan, 17-asrdan tasviriy anʼanalari kuchaydi. Nafis va jozibali usuli, mayin bezagi rassomlarni oʻziga jalb qiladi. J.Fuke, J.Sharden, E.Delakrua, E.Mane va boshqa asarlari mashhur. Oʻzbekistonlik rassomlardan R. Ahmedov, J. Umarbekov, B. Jalilov va boshqa P.da samarali ijod kiladi.^[1]

Turli xil pastel ranglar turli xil ma'nolarga ega. Masalan, pastel ko'klar tinchlik va totuvlikni ramziy qiladi, pastel ko'katlar umid, tug'ilish va yangilanishni anglatadi.

Sariq rang quvonch va baxtni ramziy ma'noda anglatadi va pastel pushti o'yin va yangi boshlanishni anglatadi. Pastel ranglar, shuningdek, yangi tug'ilgan chaqaloqlar bilan bog'liq bo'lgan barcha narsalarni (ularning xonalari, kiyimlari, aksessuarlari dizayni) ifodalash uchun keng qo'llaniladi.
Pastel rangning xususiyatlari va psixologiyasi
Pastel ranglar odatda rang soyalaridir. Faqat bitta oq rangga bir soya qo'shiladi. Oq rangni qo'shish nafaqat qiymatni oshiradi, balki psixologiyani ham o'zgartiradi. Ular odatda nozik, ayol va toza deb hisoblanadi.
Pastel odatda rasmlar haqida gapirganda ishlatiladi va odatda silliq matli qoplamani, shuningdek rangsiz ranglarni (engilroq, kam to'yingan) o'z ichiga oladi. "Jonli" yoki ehtimol "jonli" ranglar pastel ranglar uchun qarama-qarshi tur bo'lishi mumkin.
San'atda "pastel" deb nomlangan rangli vositalar mavjud bo'lib, ular pastdan o'rta ranggacha to'yinganlik bilan changdan tayyorlanadi. Pastel rang - bu bunday vositalardan ishlab chiqarilgan rang, pastdan oraliq ranggacha to'yinganlik.
Pastel ranglar tekis dizayni yoki boshqa qalin dizayn variantlarini birlashtirish uchun juda yaxshi. Fotosuratga pastel rangini qo'shish tasvirni yanada qulay va qiziqarli qiladi.
Haqiqiy fotosuratning pastel grafika bilan qarama-qarshiligi, eng kerakli joyga e'tiborni tortadi. Qalin tipografiya bilan pastellardan foydalanish, albatta, matnni, ayniqsa, oddiy fonda ajralib turishi mumkin.
Pastel ranglarning ma'nolari
Rang - bu tovushsiz til, chunki rang musiqa singari tebranishga ega. Rangni boshdan kechirish ob'ektiv va sub'ektiv tajriba. Pastel ranglar ochiqlik va dam olishni keltirib chiqaradi.
Ushbu ranglar tinchlantiruvchi hisoblanadi va ba'zida hatto aql bilan tenglashtiriladi. Pastel ranglar neytrallikni anglatadi, ular tinch va yumshoq.
Neytral pastel soyalar yashash xonasi, yotoq xonasi, hammom yoki ofis uchun juda mos keladi. Pastel yashil xavfsizlik, tabiat, rivojlanish, evolyutsiya, tug'ilish va osoyishtalikni anglatadi.
Yashil xavfsizlik hissi bilan chuqur hissiy o'xshashlikka ega. Pastel ko'k uyg'unlik va tinchlikni anglatadi. Feng Shui uchun pastel yashil rang oila, tabiat va sharafni anglatadi.
ad

Pastellar asosiy ranglarga qaraganda kamroq to'yingan bo'lib, ularni engil, yumshoq va xotirjam his qiladi. Ular har doim bahorda kiyiladi, chunki ular neytral ranglar bilan yaxshi ishlaydi va nafosat hissi yaratadi.

Pastel ranglarga erishish uchun ishlatiladigan oq rang aniqlik, beg'uborlik, poklik, ma'naviyat, poklik, umid, kenglik va ochiqlikni anglatadi. Bundan tashqari, u steril bo'lishi mumkin va chiqib ketishi mumkin.