Ma’ruzasining samaradorligini ta’minlash shartlari quyidagilardan iborat:
O’qituvchi tomonidan eng maqbul ma’ruza rejasining tuzilishi;
Rejadan o’quvchilarni xabardor etish, ularni ma’ruza mavzusining maqsadi va vazifalari bilan tanishtirish;
Rejada aks etgan barcha bandlarning mantiqiylik va ketma-ketlikda bayon etilishi;
Rejaning har bir bandi yoritilgach, ular yuzasidan qisqacha umumlashma asosida xulosalanishi;
Ma’ruzaning bir qismidan ikkinchisiga o’tishda ular o’rtasidagi mantiqiy aloqalarning o’rnatilishini ta’minlash;
Bayon qilishning muammoli va emotsional xususiyat kasb etishi;
Jonli til, o’z vaqtida misollar, aniq dalillar va qiyoslashlardan foydalanish;
Auditoriya, muloqot jarayoni, shuningdek, o’quvchilarning aqliy faoliyatlarini mohirlik bilan boshqarish;
Ma’ruzaning muhim jihatlarini turli tomondan ochib berilishi;
Ma’ruzaning asosiy qismlarini o’quvchilar tomonidan qayd etib (yozib) borilishiga imkon beradigan holatda bayon qilinish tezligi;
Zarur (yozib olinadigan) o’rinlarni oldindan ajratib qo’yish;
O’rganilayotgan holatlarni yozib olish asosida qabul qilish va ularning mohiyatini aniqlashtirish maqsadida ko’rgazmalar (namoyish, illyustratsiya, videofilm va boshqalar)dan foydalanish;
Alohida holatlarni chuqur muhokama qilishda ma’ruzani seminar, amaliy mashg’ulotlar bilan uyg’unlashtirish. 96