| Standartlaşdırma üzrə Beynəlxalq təşkilat olan İSO (İnternational Standards Organization) – könüllü (qeyri – kommersiya) təşkilatıdır və texnikanın müxtəlif istiqamətləri üzrə çoxlu sayda standartlar hazırlayır. Onun tərkibinə 90-a yaxın nümayəndə, o cümlədən ANSİ, BSİ, AFNOR (Association Francaise de Normalisasion- Fransız standartlar təşkilatı), DİN (Deutsche İndustrie Normen – Alman sənaye standartları) daxildir və 200-ə yaxın texniki komitədən (TC - Technical Committe) ibarətdir. Hər bir TC nömrələnmişdir (TC1, TC2 və s.), altkomitələrdən (SC - Subcommittee) ibarətdir və işçi qruplara (WG - Working Groops) ayrılmışdır. Standartların uyğunlaşdırılması (birgələşdirilməsi) üçün İSO, İTO ilə əməkdaşlıq edir. İTU ilk olaraq, CCİTT (Consultative Committee on İnternational Telegraph and Telephone) – Teleqrafiya və Telefoniya üzrə Beynəlxalq Məsləhətləşmə Komitəsi kimi adlandırılırdı. Bu komitə Radiorabitə (İTU-R) və Telekommunikasiya (İTU-T) standartları sektorlarından ibarətdir. Burada katiblik və tədqiqatlar sektoru da vardır. ABŞ-da və Avropada standartlaşdırma probleminə yanaşmalarda kifayət qədər fərqli mövqelər mövcuddur. Avropa Telekommunikasiya Standartları İnstitutu ETSİ (European Telecommunications Standards İnstitute) Avropa Birliyi ölkələrində satış üçün telekommunikasiya avadanlıqlarının mövcud standartlara cavab verməsi aktiv proqramının tərəfdarıdır. ABŞ-da isə yanaşma daha sərbəstdir və bazar münasibətlərinə arxalanır. Orada standart hazırlanması ilə məşğul olan əsas qurum – Elektrotexnika və Elektronika üzrə Mühəndislər İnstitutu (İEEE - İnstitute of Electrical and Electronic Engineers) hesab olunur. Bu qurum dövlət müəssisəsi deyildir və peşəkar təşkilatdır.
Hal-hazırda telekommunikasiya sistemlərinin ən tanınmış etalon modelləri ARPANET əsasında yaradılmış olan beşsəviyyəli İnternet və açıq sistemlərin qarşılıqlı təsiri modeli - OSİ (Open Systems İnterconnection) hesab olunur. OSİ 1983-cü ildə İSO tərəfindən işlənib hazırlanmışdır. OSİ hazırlanarkən - ondan təxminən 10 il əvvəl ABŞ Müdafiə Nazirliyinin göstərişi ilə hazırlanmış olan ARPANET şəbəkəsinin istismarının təcrü-bəsindən istifadə edilmişdir və daha təkmil model sayılır. Qeyd edək ki, hazırda dünyada 130 milyondan çox kompüter vardır və onların 80% - dən çoxu ofislərdəki kiçik lokal şəbəkələrdən tutmuş, İnternet tipli qlobal şəbəkələrə qədər müxtəlif hesab-lama şəbəkələrində birləşdirilmişdir. Kompüterlərin birləşdi-rilməsindəki beynəlxalq ənənə bir sıra vacib səbəblərlə bağlıdır ki, bunlara informasiya məlumatlarının ötürülmə sürətinin artması, istifadəçilər arasında informasiya mübadiləsinin tez-ləşdirilməsi, iş yerindən aralanmadan məlumatların (faks, E-Mail məktublar və s.) alınması və ötürülməsi, dünyanın istə-nilən nöqtəsindən müəyyən informasiyanı ani olaraq ala bilmək imkanı, həmçinin müxtəlif proqram təminatı ilə işləyən müx-təlif firmaların kompüterləri arasında informasiya mübadiləsini aid etmək olar. Bütün lokal hesablama şəbəkələri də, kompüter şəbəkələri üçün qəbul olunmuş OSİ standartında işləyirlər.
Qarşılıqlı ünsiyyətdə olmaq üçün insanlar ümumi bir dil-dən istifadə edirlər. Əgər onlar bir-birilə birbaşa danışa bil-mirlərsə, onda məlumatı ötürmək üçün müvafiq yardımçı vasi-tələr tətbiq edirlər.
Verilənlərin ötürülməsi prosesini hərəkətə gətirmək üçün – verilənlərin eyni cür kodlanması olan və bir-birilə əlaqəli olan maşınlar istifadfə edirdilər. İnformasiyanın ötürüldüyü rabitə xətlərində verilənləri vahid formada təsvir etmək üçün nəzərdə tutulan OSİ modeli qarşılıqlı təsirin yeddi səviyyəsinə malikdir :
Dostları ilə paylaş: |
