1. Pedaqogikanın mövzusu. Məqsəd və vəzifələri. Plan: Pedaqogika təlim,tərbiyə və təhsil haqqında elm kimi Pedaqogikanın vəzifələri və metodiki əsasları

Mövzu № 15: Şagird naliyyətlərinin monitorinqi və qiymətləndirilməsi.
Qiymət meyarları, əsas qiymətləndirmə növləri. 
Plan : 
1.Monitorinqin məqsədi və məzmunu; 
2.Monitorinqin növləri; 
3.Şagird naliyyətlərinin hesaba alınmasının təlim və tərbiyəyə təsvri. 
4.Müasir dövrdə 
Pedaqoji prosesin nəticələrini , təlim və təhsilin keyfiyyətlərini müəyyən edən 
əsas amil təlim fəaliyyətinə nəzarət və qiymətləndirmədir. Ənənəvi olaraq 
qiymətləndirməyə ancaq şagirdlərin necə oxumasını müəyyən edən vasitə kimi 
baxılırdı. Lakin , qiymətləndimə anlayışının təlim prosesində xüsusi əhəmiyyəti 
vardır. “Meyar” ərəbcə “ölçü” deməkdir. Qiymət meyarları şagird
müvəffəqiyyətini qiymətləndirmək üçün mühüm şərtdir. Bu günə qədər müxtəlif 
qiymət meyarlarını müəyyənləşmişdir. Məsələn, Bolqarıstanda “6” bal, 
Hollandiyada “ 11” bal, Fraksa və İrandan “20” bal, ABŞ –da “ 20” bal qiymət 
meyarları müəyyənləşmişdir. Azərbaycanda isə müxtəlif dövrlərdə müxtəlif 
qiymət sistemi olmuşdur. 1989-cu ildən “4” bal (2,3,4,5,) qiymətləri tərtib
olunmuşdur. 2009 –cu ildə Nazirlər kabineti tərəfindən “Azərbaycan 
Respublikasının Ümumi Təhsil Sistemində Qiymətləndirmı Konsepsiyası” qəbul 
olundu. Konsepsiyaya əsasən orta məktəblərdə “9” ballıq, Ali və orta ixtisas
məktəblərində “100” ballıq sistem müəyyənləşdirildi. Bu eksperiment orta 
məktəblərdə bir o qədər də əhəmiyyətli olmadığı üçün “5” ballıq sistem təkrar 
keçirildi. Qiymətləndirməni mahiyyəti bilik, bacarıq və vərdişlərin keyfiyyətinin 
düzgün aparılmasında öz ifadəsini tapır. Qiymətləndirməyə verilən tələblər 
bunlardır: 
1.Verilən qiymət şagirdin bilik və bacarığındakı uğurlara və müəllimin verdiyi 
qiymətə əsaslanmalıdır; 
2.Qiymət şagirdlərin bilik və bacarığındakı vəziyyəti obyektiv əks etdirməklə 
düzgün nəticə çıxarmağa əsaslanmalıdır; 
3.Müvəffəqiyyəti qiymətləndirərkən yalnız bilik və bacarıqların məzmununu
yox, eyni zamanda , formanı da nəzərə almaq lazımdır; 

---

4.Müvəffəqiyyəti qiymətləndirərkən şagirdlərin dərs boyu fəaliyyəti nəzərə 
alınmalıdır və qiymətləndirmə dərsin sonunda elan olunmalıdır. 
Qiymətləndirmə apararkən aşağıdakı xüsusiyyətlər müəyyənləşdirilməlidir: 
I.Təlimin məzmunu fənn proqramının həcminə uyğun olmalıdır; 
II.Təlim texnlogiyalarından və didaktik vasitələrindən istifadə olunmalıdır; 
III.Öyrədici mühit təhsilverici və tərbiyəedici vasitələrin köməyilə həyata 
keçirilməlidir; 
IV.Monitorinq (nəzarət) təlim prosesinin bütün pedaqoji qayda- qanunlarına 
şərait yaratmalıdır; 
Kurrikulumda qiymət meyarları (buna milli qiymətləndirmə də deyilir) təhsilin
keyfiyyətinə nəzarət etməklə tədris dövrünün sonunda həyata keçirilən və 
şagird naliyyətlərini təmin edən sistemdir. Milli qiymətləndirmənin məqsədi 
şagirdlərin zəif və güclü tərəflərini aşkar etmək, həmin nəticələrə təsir edən 
amilləri müqayisə etmək, təhsilin vəziyyti haqqında müvafiq məlumat 
toplamaq, ənənəvi qiymətmələndirmə texnologiyasında kəskin sürətdə 
fərqləndirmək. 
Kurrikuluma əsaslanaraq məktəbdaxili qiymətləndirmə 3 formada aparılır: 
a)Diaqnostik; 
b)Formativ;
c)Summativ (yekun qiymətləndirmə).