37.13. Tirli diametrli ikkita kapliyar nay suvga tushirilganda, suv satxlari farqi 2.6 sm bo’di. Bu naylar
spirtga tushirilganda, spirt saxtlari farqi 1 sm bo’ldi. Suvning sirt taranglik koeffisenti 73 mN/m ga teng
ekanligini bilgan holda, spirtning sirt taranglik koeffisentini aniqlang.
37.14. Diametri 1 mm bo’lgan, uzun shisha kapliyar nay pastki qismi berkitildi va suv bilan to’ldirildi.
Keyin nay vertikal xolatga qo’yildi. Nayda qanday balandlikdagi suv ustuni qoladi.
37.15. Simobli idish tubida 70 mkm diamtrli doiraviy tiqrish bor. Simobning qanday maksimal
balandligida, simob tirqishdan oqib chiqmaydi? Simobning sirt taranglik koeffisenti 490 mN/m.
37.16. 7.8 sm radiusli ingichka alyuminiy halqa sovunli aralashma sirtida yotibdi. Halqani sovunli
aralashmadan ajratib olish uchun, unga qanday minimal kuch qo’yish kerak? Halqa massasi 7 g, sovunli
suvning sirt taranglik koeffisenti 40 mN/m.
37.17. Ichki diametri 25 mm, tashqi diamerti 26 mm bo’lgan halqa bikrligi 1 N/m bo’lgan prujinaga
maxkamlangan va suyuqlik sirtiga uringan holda turibdi. Halqani suyuqlik sirtidan ajratib olishda prujina 10
mm ga uzaydi. Suyuqlikning sirt taranglik koeffisentini aniqlang. Xalqa massasi 470 g.
37.18. uzunlikdagi gugut donasining bir tomoni suv sirtida, ikkinchi tomoni esa sovunli aralashma sirtida
suzmoqda. Gugutning massasi m bo’lsa, u qanday tezlanish bilan harakatlanadi? Suv va sovunli
aralashmaning sirt taragnlik koeffisentilari
va
ga teng. Suv qarshiligini hisobga olmang.
37.19. Diametiri 1.8 mm bo’lgan turbadagi tirqishdan kerosin tomchilamoqda. 1 sm
3
kerosindan nechta
tomchi xosil bo’ladi? Kerosinning sirt taranglik koeffisenti 24 mN/m, zichligi 800 kg/m
3
.
122
