1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

37.28.
 
Maydoni 400 km
2
bo’lgan shaharga 20 mm balandlikdagi yomg’ir yog’di. Diametri 3·10
-3
mm 
bo’lgan kichik tomchilar qo’shilib , yer sirtiga yetib kelganda bo’lgan 3 mm diametrli tomchilar hosil 
bo’lgan bo’lsa, ajralgan issiqlik energiyasini aniqlang. 
37.29.
 
Kapliyar nayda zichligi ρ ga teng bo’lgan ho’llovchi suyuqlikning ko’tarilishida Q issiqlik miqdori 
ajraldi. Suyuqlik sirt taranglik koeffisentini aniqlang. 
37.30.
 
Suyuqlikka bir-biridan uncha kata bo’lmagan d masofada joylashgan ikki parallel ho’llanuvchi 
plastinalar vertikal tushirildi. Agar suyuqlikning sirt taranglik koeffisenti σ , atmosfera bosimi P
0 
bo’lsa, 
Egrilangan slindrik sirt ostidagi bosimni aniqlang.
37.31.
 
Qo’shimcha: Sakkiz oyoqli suv o’rgimchagi suv yuzasida yugurayotganda oyoqlari suv sirtida R 
radiusli yarmsferik chuqurchalar xosil qiladi. O’rgimchak massasini toping.
123

---

125 
38.
Qattiq jismlarning mexanik xossalari 
Birinchi daraja 
38.1.
 
5 m uzunlikdagi sterjen yuk osilganda 1.25 mm ga ch’ozilgan bo’lsa, uning nisbiy uzayushini toping. 
38.2.
 
Qandaydir kuch ta’sirida 80 sm bo’lgan sterjen uzunligi 80.2 sm ga o’zgardi. Absolyut va nisbiy 
uzayushlarni aniqlang.
38.3.
 
Ko’ndalang kesim yuzasi 2 mm
2
bo’lgan mis sim 440 N kuch ta’sirida uziladi. Misning 
mustaxkamlik chegarasini aniqlang. 
38.4.
 
Po’lat simning ko’ndalang kesim yuzasi ko’pi bilan qanday bo’lganda u 9 kN kuch ta’sirida uziladi. 
Po’latning mustaxkamlik chegarasi 4·10
8
Pa.
38.5.
 
Agar normal mexanik kuchlanish 8·10
6
Pa bo’lsa, betonni siqishdagi nisbiy deformatsiyani aniqlang. 
Beton uchun Yung moduli 40 GPa. 
Ikkinchi daraja