1
Fizikadan masalalar
to’plami
sinf
sinf
masala
4 xil qiyinlik darajada
Maktab kursining barcha bo’limlari bo’yicha
1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika
2
Mundarija
1. Yo’l, ko’chish, harakatlanuvchi jism kordinatalari
.......................................................................................................................... 4
2.To’g’ri chiziqli tekis harakat.
............................................................................................................................................................ 5
3. Harakatning nisbiyligi.
..................................................................................................................................................................... 9
4.Notekis harakatda o’rtacha tezlik.
................................................................................................................................................... 12
5. To’g’ri chiziqli tekis o’zgaruvchan harakat.
.................................................................................................................................. 15
6. Jismning og’irlik kuchi ta’siridagi vertikal harakati.
..................................................................................................................... 19
7. Goorizontal otilgan jism harakati.
.................................................................................................................................................. 23
8. Goorizontga burchak ostida otilgan jism harakati.
......................................................................................................................... 25
9. Jismning aylana bo’ylab tekis harakati.
......................................................................................................................................... 29
10. Nyutonning ikkinchi qonuni.
....................................................................................................................................................... 32
11.
Butun olam tortishish qonuni. Suniy yo’ldoshlar harakati.
.................................................................................................... 35
12.
Jism og’irligi
......................................................................................................................................................................... 38
13.
Elastiklik kuchi. Guk qonuni.
............................................................................................................................................... 41
14.
Ishqalanish kuchi.
................................................................................................................................................................. 43
15.
Qiya tekislik.
......................................................................................................................................................................... 46
16.
Bog’langan jismlar harakati
.................................................................................................................................................. 50
17.
Aylanma harakat dinamikasi.
................................................................................................................................................ 57
18.
Jismlarni muvozanat sharti. Massa markazi.
......................................................................................................................... 62
19.
Gidrostatika.
.......................................................................................................................................................................... 68
20.
Jism impulisi. Impulisning saqlanish qonuni.
....................................................................................................................... 74
21.
Mexanik ish.
......................................................................................................................................................................... 78
22.
Quvvat
................................................................................................................................................................................... 81
23.
Foydali ish koeffisenti (FIK).
............................................................................................................................................... 83
24.
Kinetik energiya.
................................................................................................................................................................... 85
25.
Potensial energiya
................................................................................................................................................................. 87
26.
Mexank energiyaning saqlanish va aylanish qonuni.
........................................................................................................... 89
27.
Impulisning saqlanish qonuni. Energiyaning saqlanish qonuni.
.......................................................................................... 93
28.
Moddalarning molekulyar tuzilishi.
...................................................................................................................................... 97
29.
MKN ning asosiy tenglamasi.Molekulalarning o’rtacha kvadratik tezligi.
........................................................................... 99
30.
Izojarayonlar.
...................................................................................................................................................................... 101
31.
Mendeleyev-Klapeyron tenglamasi. Dalton qonuni.
........................................................................................................... 105
32.
Ideal gazning ichki energiyasi.
........................................................................................................................................... 109
33.
Termodinamikada ish.
........................................................................................................................................................ 111
34.
Termodinamikaning birinchi qonuni.
................................................................................................................................. 114
35.
Issiqlik mashinalarining FIK.
.............................................................................................................................................. 117
36.
Havoning namligi.
.............................................................................................................................................................. 120
37.
Ho’llanish. Sirt taranglik. Kapliyar hodisalar.
.................................................................................................................... 122
38.
Qattiq jismlarning mexanik xossalari
................................................................................................................................. 125
Javoblar
............................................................................................................................................................................................ 127
1
3
Rus tilidan
Husniddin Qoraboyev
tarjimasi.
So’z boshi
Ushbu masalalar to’plamida maktab kursining barcha bo’limlari qamrab olingan. Eng muhimi har bir
bo’limda oldingi bo’limda o’zlashtirilgan bilimlarni ham takrorlab borishni, qo’llashni talab qiluvchi
masalalar keltirilgan bo’lib, bu bo’limlarning uzviy bog’lanishini , oldingi bo’limda o’rganilgan bazaviy
bilimlar doimiy takrolanib turishini ta’minlaydi.
Masalalar 4 xil darajada berilgan:
Birinchi darajada -oddiy malasalardan tashkil topgan va bu masalar mavzuga oid o’zlashtirilgan eng muhim
elementar ma’lumotlarni ( tushuncha, qoida, qonuniyatlar, formulalar) qo’llashga va tushunishga hizmat
qiladi.
Ikinchi daraja - mavzuga oid o’zlashtirilgan eng muhim elementar ma’lumotlarni ( tushuncha, qoida,
qonuniyatlar, formulalar) o’zaro bog’lagan holda qo’llashga va tushunishga hizmat qiladi.
Uchunchi daraja - Fizik qonuniyatlarni, kattaliklar orasigani bog’lanishlarni chuqurroq taxlil qilish
tushunishga, qo’llashga asoslanib yechiluvchi masalalardan tuzilgan.
To’rtinchi daraja- maktab kursining ayrim olimpiada masalalari keltirilgan.
To’plamda keltirilgan xato va kamchiliklar uchun uzur so’raymiz.
FarPI akademik litseyi 2020 yil
2
4
10- sinf
1-bo’lim. Mexanika
Kinematika
1.
Yo’l, ko’chish, harakatlanuvchi jism kordinatalari
Birinchi daraja
Dostları ilə paylaş: |