1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

16.1.
 
Massasi 10 kg va 5 kg bo’lgan jismlar vazinsiz ip yordamida bog’langan. Butun sistema birinchi 
jismga qo’yilgan 300 N kuch ta’sirida vertilak yuqoriga tezlanish blan harakat qiladi. Ipning taranglik 
kuchini toping. 
16.2.
 
Massalari 50 g va 100 g dan bo’lgan ikki jism ip orqali bog’langan va silliq gorizontal sirtda yotadi.
5 N taranglik kuchiga bardosh bera oladigan ip uzilmasligi uchun birinchi jismni qanday kuch bilan tortish 
mumkin? 
16.3.
 
Massalari 100 g va 200 g dan bo’lgan ikki jism ip orqali bog’langan va silliq gorizontal sirtda 
yotadi. Birinchi jismga gorizontal yo’nalgan 5 N , ikkinchi jimga 14 N qarama-qarshi yo’nalgan kuch 
qo’yilsa, jismlar tezlanishi va ipning taranglik kuchi qanday bo’ladi?
16.4.
 
Bir xil brusoklar gorizontal silliq sirtda doimiy F kuch tas’irida harakatlanadi (32-rasm). Agar 2 
brusok 1 brusok ustiga ko’chirilsa, brusoklarni bog’lovchi ipning taranglik kuchi necha marta ortadi?
49

---

51 
16.5.
 
Massalari 2.5 kg va 3.5 kg dan bo’lgan ikki jism, massasi 0.5 kg bo’lgan ip orqali bog’langan va 
silliq gorizontal sirtda birinchi jismga qo’yilgan qandaydir kuch ta’sirida 1 
tezlanish bilan 
harakatlanadi. Bu kuchni va ipni birinchi va ikkinchi jismlarga ta’sir kuchlarini aniqlang. 
32-rasm 
16.6.
 
Uchta jism vazinsiz ip orqali bog’langan va silliq gorizontal sirtda yotadi (33-rasm). Massasi 
g bo’lgan birinchi jismga tekislik bo’ylab yo’nalgan 3 N, massasi 
g bo’lgan uchinchi
jismga 5 N qarama –qarshi yo’nalgan kuch qo’yildi. 
va 
g massali yuklarni bog’lovchi ipning 
taranglik kuchini toping.
16.7.
 
Uchta brusok silliq gorizontal sirtda F=6 N kuch ta’sirida surib ketiladi (34-rasm). 
kg, 
, 
kg bo’lsa, 
brusok 
brusokka qanday kuch bilan ta’sir qiladi?