1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

16.16.
 
40-rasmda tasvirlangan jismlar sistemasini tezlanishini toping. Ishqalanish koeffisenti 0.2. 
Uchinchi daraja 
16.17.
 
Ikkita M va m brusok bolk orqali o’tkazilgan ip orqali bog’langan(41-rasm). M brusok va stol 
orasidagi qshqalanish koeffisenti 0.2. Massalarining nisbati
ning qanday qiymatida brusoklar erkin 
tushish tezlanishidan 10 marta kichik tezlanish bilan harakatlanadi? 
16.18.
 
Uzunligi 20 sm bo’lgan bir jinsli zanjirning bir uchi stoldan osilib turadi. Osilib turgan qismining 
maksimal 4 sm uzunligida zanjir stoldan sirpanib tushib ketmaydi. Stol sirti va zanjir orasidagi ishqalanish 
koeffisentini aniqlang.
16.19.
 
Uzunligi 
bo’lgan sterjenga 42-rasmda ko’rsatilgandek F=40 N kuch qo’yilgan. Sterjen 
doimiy tezlanish bilan yuqoriga ko’tarilayotgan bo’lsa, uning pastki uchidan x=40 sm masofadagi 
kesimining taranglik kuchini toping.
40-rasm 
39rasm 
51

---

53 
16.20.
 
Massasi 1 kg va 3 kg bo’lgan ikki jism birrligi 10 N/m bo’lgan vazinsiz prujina yurdamida 
bo’g’langan va ikkinchi jismga qo’yilgan 10 N kuch ta’asirida gorizontal silliq sirtda harakatlanadi. Prujina 
uzinligini aniqlang, uning deformatsiyalanmagan holatdagi uzunligi 25 sm.
16.21.
 
Dinamometrga maxkamlangan vazinsiz blok orqali o’tkazilgan ip uchlariga 300 g va 200 g massali 
yuklar osilgan. Yuklarning og’irlik kuchi ta’sridagi harakatida dinamometrning ko’rsatishini aniqlang. 
16.22.
 
Bir xil m masali 12 ta yuk vazinsiz ip orqali bog’langan va gorizontal teliklikda 20 N kuch ta’sirida 
tortib ketilmoqda. To’qqizinchi va o’ninchi yuklarni bog’lovchi ipning taranglik kuchini toping.