1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

18.5.
 
73-rasmda vazinsiz sterjen tasvirlangan. Uning 1 va 3 nuqtalariga 
va 
N kuchlar 
qo’yilgan. Sterjen muvozanatda bo’lishi uchun aylanish o’qi qaysi nuqtada joylashgan bo’lishi kerak?
18.6.
 
Ikki jism vaznsiz sterjen uchlariga maxkamlangan. Sterjen O nuqata orqali o’tgan gorizontal o’q 
atrofida aylana oladi(74-rasm). Sterjem muvozanatda bo’lishi uchun ikkinchi jism massasi birinchi 
jismnikidan necha marta katta bo’lishi kerak?
18.7.
 
Ikkita yuk bloklar orqali o’tkazilgan vazinsiz ip yordamida osilgan(75-rasm). Ikkinchi yuk massasi 5 
kg bolsa, sistema muvozanatda bo’lichi uchun birinchi yuk massasi qanday bolishi kerak? Blokning massasi 
hisobga olinmasin.
Ikkinchi daraja 
18.8.
 
Massasi 45 kg bo’lgan bola bitta ko’chmas va bitta ko’char blokdan foydalanib, qanday masasi yukni 
ko’tara oladi?
73-rasm 
74-rasm 
75-rasm 
62

---

64 
18.9.
 
Gorizontal joylashgan richag uchlariga 2 kg va 5 kg massasi yuklar ilingan holda muvozanatda 
turibdi. Uzun yelkaning uzunligi 50 sm bo’lsa, richagning uzunligi qanday? Richag massasi hisobga 
olinmasin. 
18.10.
 
Uzunligi 1 m bo’lgan sterjen uchlariga vertikal 20 N va 80 N kuchlar qo’yilgan. Sterjen gorizontal 
holantda tayanch nuqtada turibdi. Yelkalar uzunligini aniqlang. Sterjenni vazinsiz deb hisoblang. 
18.11.
 
Ikkita yuk yelkalari 50 sm va 70 sm bo’lgan richag uchlariga osilgan holda muvozanatda turibdi. 
Richagning tayanchga bosim kuchi 72 N bo’lsa, katta yukning og’iligini toping. Richag massasi hisobga 
olinmasin.
18.12.
 
Jism yelkalari teng bo’lmagan pallali tarozida tortilmoqda. Yuk massasi tarozining bir pallasida 
tortilganda 100 g , ikkinchi pallasida 400 g chiqdi. Jismning haqiqiy massasini toping.