1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

30.28.
 
Gaz 100 kPa bosimda 2 l hajimni egallaydi. Bu gaz izotermik kengayib, hajmi 4 l gacha ortdi, keyin 
shu xajmda bisimi 2 marta kamaydi. Gaz yana doimiy bosimda kengayib hajmi 6 l ga yetdi. P ni V ga 
bog’liqlik grafigini chizing.
30.29.
 
Gaz dastlab 400 K dan 600 K gacha izoxorik qizdirildi, keyin izibarik ravishda T temperaturagacha 
qizdirildi. Keyin gaz dastlabki xolatigacha bisimi hajmiga proporsional kamaytirildi. Gaz qandat T 
temperaturagacha qizdirilgan? 
30.30.
 
Gaz vetikal joylashgan slindrik idishda 5 kg massali porshen ositda joylashgan. Gaz temperaturasi 2 
marta orttirilganda porshen o’z holatida qolishi uchun, uning ustiga qanday massali yuk qo’yish kerak? 
kPa, porshen yuzasi 10 sm
2
.
113-rasm 
114-rasm 
115-rasm 
116-rasm 
102

---

104 
117-rasm 
30.31.
 
Dengizning 90 m chuqurligidan yuqoriga ko’tarilayotgan shar shaldagi xavo pufakchasining radiusi 
qanday chuqurlikda 2 marta ortadi? Pufakcha ichidagi xavo temperaturasi o’zgarmas. 
30.32.
 
Izotermik siqilish natijasida gaz hajmi 1 l ga kamaydi, bosimi esa 20% ortdi. Agar hajim 2 l ga 
kamaytirilsa, bosim necha foizga ortadi? 
To’rtinchi daraja 
30.33.
 
Ikki uchi ochiq, 1 m uzunlikdagi shisha trubka yarmigacha simobga tushirildi. Keyin trubkaning 
yuqori uchu barmoq bilan berkitildi va ko’tarib olindi. Trubada qanday uzunlikdagi simob ustuni qoladi 
(kapliyar hodisalarni hisobga olgang, simob zichligi 13 600 kg/m
3
, 
Pa)?
30.34.
 
Ikki uchi berkitilgan 1 m uzunlikdagi gorizontal trubkaning o’rtasida 20 sm uzunlikdagi simob ustuni 
bor. Agar trubka vertikal holatga keltirilsa, simob ustuni 10 sm ga siljiydi. Trubka ichidagi bosim qanday 
bo’lgan?