1-seminar mashg’uloti mavzu: Boshlang‘ich sinflarda ona tili darslarini kuzatish va tahlil qilish O‘quv mashg‘uloti rejasi

Asosiy adabiyotlar:
1. Qosimova K., Matjonov S., G‘ulomova X., Yo‘ldosheva Sh., Sariyev Sh. Ona tili o‘qitish metodikasi. –T.: Noshir, 2009. – 163 b.
2. G‘ulomova X., Yo‘ldosheva Sh., Mamatova G., Boqiyeva H. Husnixat va uni o‘qitish metodikasi. –T.: TDPU, 2009. – 70 b.
3. Matchanov S., G‘ulomova X., Yuldasheva SH., A. Nisanbayeva. Ana tilin oqыtu әdіstemesі.–T.: TDPU, 2013. – 277 b.
Qo‘shimcha adabiyotlar:
4. Uzviylashtirilgan Davlat ta’lim standarti. –T.: Yangiyo‘l poligraf service, 2010.
5. Abdullayeva Q. va boshq. O‘qish kitobi (2-sinf uchun darslik). –T.: O‘qituvchi, 2010.
6. Abdullayeva Q. va boshq. 2-sinfda o‘qish darslari. –T.: O‘qituvchi, 2009.
7. Matchonov S. va boshq. O‘qish kitobi (4-sinf uchun darslik). –T.: Yangiyo‘l poligraf servis, 2009.

3-SEMINAR MASHG’ULOTI
Mavzu: Sintaktik mavzular o‘rganiladigan darslarni kuzatish va foydalaniladigan samarali metodlarni tahlil qilish.
O’quv mashg’ulot rejasi:

1. 
   Boshlang‘ich sinf Ona tili va o’qish savodxonligi darslarida sintaktik mavzular o‘rganiladigan darslarni kuzatish va tahlil qilish (1-sinf).
   
2. 
   1-sinf Ona tili va o’qish savodxonligi darslarida Sintaktik mavzular o‘rganiladigan darslarning dasturga mosligini aniqlash.
   
3. 
   1-sinf 1-sinf Ona tili va o’qish savodxonligi darslarida Sintaktik mavzular o‘rganiladigan darslarning metodik jihatdan to‘g‘ri o‘tkazilganligini aniqlash.
   
4. 
   Kuzatilgan darslar yuzasidan tavsiyalar berish.
   

O‘quv mashg‘ulotning maqsadi
Sintaktik mavzular o‘rganiladigan darslarni kuzatish va foydalaniladigan samarali metodlar mavzusidagi ma’ruza darsida egallangan ilmiy-metodik bilimlarini ta’lim jarayonida kuzatish orqali amalda qo‘llash ko‘nikmalarini shakllantirish. Mavzuni o‘quvchilarga tushuntirishda o‘qituvchini kuztish va o‘quvchilar faolligini o‘rganish
O‘qituvchining vazifasi:
1.Talabalarning Sintaktik mavzular o‘rganiladigan darslarni kuzatish va foydalaniladigan samarali metodlarni bilan tanishtirish.
2. Darslarni kuzatish uchun sharoit yaratish.
3. Darslarni kuzatish uchun ko‘rsatmalar berish.
4.Seminar mashg‘uloti davomidagi talabalarning faoliyatini kuzatish va baholash.
Tilda leksik (so'z), sintaktik (so'z birikmasi va gap) va bog'lanishli
nutq saviyalari ajratiladi. Shu mazmunda so'z birikmasiga leksik saviyadan sintaktik saviyaga o'tish halqasi sifatida qaraladi.
So'z birikmasi leksik-grammatik birlik bo'lib, tugallangan fikr
ifodalamaydi va bu bilan gapdan farqlanadi. So'z birikmasi nutqda
gap ichida ishlatiladi. Bolalarga so'z birikmasini o'rgatish fikrelem enti
ustida ishlash hisoblanadi. Boshlang'ich sinflarda so'z birikmasi ustida
ishlashda quyidagi mashq turlaridan foydalaniladi:
1. Bosh so'zdan ergash so'zga so'roq berish, so'zlaming o'zaro bog'­
lanishini aniqlash. Masalan, Anvarjon yaxshi o'qiydi. Kim (o'qiydi)?
— Anvarjon. (Anvarjon) nima qiladi? — o'qiydi. Qanday (o'qiydi)? —
yaxshi. Yaxshi o'qiydi — so'z birikmasi.
2. Gapda so'zlaming o'zaro bog'lanishini chizmada ko'rsatish. Bu
o'quvchilarni asta-sekin murakkab qurilmalarni tuzishga o'rgatadi.
Masalan:
Terimchi terdi gullar ochildi
paxtani mashinada har xil Gulzorda
Terimchi paxtani mashinada terdi. Gulzorda har xil gullar ochildi.
3. Matnda uchragan so ‘z birikmasining ma ’nosini tushuntirish.
4. Matnda yoki faoliyat jarayonida uchragan yangi so ‘z bilan so ‘z
birikmasi tuzish. Mashqning bu turi so'zning m a’nosini chuqur tushunishga va undan o ‘z nutqida foydalanishga yordam beradi.
5. So'z turkumlarini o'rganish bilan bog'liq holda so'z birikmasi
tuzdirish. Ot so'z turkumi o'tilganda, ot va sifat bilan (jonajon Vatanim), ot va boshqa ot bilan (maktab bog‘i)\ fe’l o'tilganda, ot va fe’l
bilan (kinoga bordi, maktabda bo'ldi, uydan keldi, kitobni o'qidi) so'z
birikmalari tuzdiriladi.
So‘z birikmasi tuzishda yo'l qo'yilgan xato gap tuzishda ham
xatoga olib keladi, shuning uchun uning oldini olish kerak.