1. yapi malzemeleri

8.5.5. Urlu Ağaçlar
Bazı ağaçlarda gövdelerde dışa doğru küçük veya büyük çapta ur denilen şişkinlikler görülür. Bu urlar ağacın bozulmasını hızlandırır, kurutur, üretilen kereste çok dayanıksız olur.
8.5.6. Çatlaklar
Don, ani kuruma, yıldırım düşmesi gibi nedenlerden dolayı çatlaklar meydana gelir. Çatlaklar; dayanımı azaltır, mantar ve böceklerin ağaca yerleşmesini sağlarlar. Ahşabın; çekme, basınç ve kayma dayanımını çok azaltırlar
8. 5.7. Eğri Gövdeli Ağaçlar
Ağaçlar çeşitli nedenlerle büyümeleri esnasında gövdeleri bir tarafa eğilirler veya kamburlaşırlar. Eğri ağaçlardan uzun boylu tomruk üretilemez, elde edilen kereste de kamburlaşır.
8. 5.8. Reçine Keseleri
Ağaçlar; çeşitli nedenlerden oluşan yaraları kapatmak için reçine üretirler. Bu faaliyet sonucunda yara etrafında reçine kesesi oluşur ve bu keseler ahşabın homojenliğini bozar, dayanımını olumsuz etkiler.
8. 5.9. Yıllık Halka Kalınlığı
Ağaçlardaki yıllık halka kalınlığının farklı olması veya halka kalınlığının belirli değeri geçmesi kusurdur, ahşabın mekanik dayanımları azaltır.
8.6. AHŞABIN ÜRETİMİ

Ahşap üretimi; kesme, biçme ve kurutmayla gerçekleştirilir.

8. 6.1. Ağaçların Kesilmesi
Ağaçlar, besin suyunun en az olduğu dönemde, sonbaharda veya kışın kesilmelidir. Ağaçlar kesilerek devrilmesinden hemen sonra dal ve budakları kesilir, kabukları soyulur, çeşitli boylarda kesilir. Bu şekilde temizlenen ağaçlar, orman içinden çıkarılarak usulüne uygun olarak istif edilir. Hava sıcak ise, istif edilen tomrukların çatlamaması için istif, çalı ile kapatılarak güneşin sıcaklığından korunması gerekir. Tomruğun alın kısımlarına çamur sürülmesi de tomruğun güneş ısısından dolayı çatlamasını önlemede faydalı olur. İstif edilen tomruklar doğal kurumaya bırakılır. Doğal olarak kuruyan tomruklar biçilmek üzere atölyelere veya fabrikalara götürülür.
8.6.2. Tomrukların Biçilmesi
Ağaçlar tomruk halindeyken kullanılamazlar.Kullanılabilmeleri için özel olarak biçilmeleri gerekir. Tomruklar, atölyelerde özel makinalarda, özel tekniklerle biçilerek kullanıma hazır hale getirirler. Biçme yapılırken; zaiyatın en az olmasına, en fazla kerestenin alınmasına ve amaca en uygun kerestenin elde edilmesine dikkat etmek gerekir. Biçilen kerestelerin çalışmaması için tomruğun hava kurusu oranında kurumuş olması gerekir.

Tomruklar, atelyelerde (hızarhane) şerit testerelerle veya katraklarla biçilir. Katraklar, yan yana konmuş birçok testerenin beraberce hareket ettirerek tomruğu biçen makinalardır. Bu makinalarla tomruğun biçimi bir defada tamamlanır. Düşey ve yatay katraklar diye ikiye ayrılır. Düşey katraklar; normal, venedik, seri, yarma vb. gibi çeşitleri vardır. Yatay katrakların da; basit yatay, yüksek verimli yatay, yarma yatay, kaplama yatay vb. çeşitleri vardır. Şerit testereler, motor gücüyle hareket eden, iki kasnağın üzerine gerilmiş testere lamasıdır. Tomrukların çeşitli biçme şekilleri vardır. Bunlar; basit, prizmatik, çeyrek ve diyağram biçme şekilleridir. Basit biçmede tomruk olduğu gibi katarağa verilerek bir defada biçilir. Prizmatik kesimde tomruğun iki tarafından kalın kapak alınır, tomruk çevrilerek katarağa verilir. Çeyrek biçmede, önce tomruk dört parçaya ayrılır. Daha sonra her parça merkezi olarak biçilir. Kıymetli ağaçlar en iyi deseni elde etmek için , çeşitli doğrultularda çevrilerek biçilir ki buna da diyagonel biçme denir (Gedik,1987).

Şekil 8.02.: Tomrukların Biçilmesi

8.6.3. Kerestenin Kurutulması
Ağaçlar kesildikten sonra veya biçildikten sonra (kereste) kurutulması gerekir. Kurutulmadığı zaman kereste çalışır veya çürür. Ağacın mevcut neminin belirli kısmının alınmasına kurutma denir. Yapıcılık işlerinde kullanılacak ahşabın neminin %12 , mobilyacılıkta %10 , önemsiz işlerde %16 olması gerekir.

Ahşap; doğal veya suni olarak kurutulur(Şanıvar ve Zorlu1980).

8.6.3.1. Doğal Kurutma
Doğal kurutma tomruk ve kereste üzerinde uygulanabilir. Kesilerek tomruk haline getirilmiş ağaçlar; toprakla temas etmeyecek, bel vermeyecek, tomruk aralarında rahat bir hava akımı sağlanacak şekilde istif edilerek yapılır. Direk güneş ışınlarından tomruğu korumak için üzerleri çalı veya odunla kapatılır. Tomrukların kalın kısımları çabuk kuruyarak çatlayacağından bu çatlakları önlemek için tomruk alınları yağlanmalıdır. Bu uzun süre açık havada bekleyen tomruklar açık havada kurutulmuş olur. Atelyelerde biçilen ve kereste haline gelen; tahta, kalas, direk, 5/10 vb. ahşap malzeme de doğal olarak kurutulması gerekir. Bu kereste üstü kapalı bir hacimde aralarına yeterli sıklıkta çıtalar konularak düzgünce istif edilerek kurutulur.

Doğal kurutmayla kerestedeki rutubet tam (%10-15) alınamaz, kerestenin rutubeti mevcut hava rutubetine kadar getirilir. Kurutma süresi çok uzundur. Buna rağmen doğal kurutma; ucuzdur, büyük kurutma tesisi yapmaya gerek yoktur, ahşap doğal rengini kaybetmez(Dinçel ve ark.,1977).

8.6.3.2. Suni Kurutma
Suni kurutmanın esası , kerestenin içerisindeki suyu ısıyla buhar haline getirmek ve buharı kuru bir havayla ahşaptan uzaklaştırmaktır. Kereste suni olarak kurutulmadan önce, doğal olarak kurutulmuş olması gerekir. Suni kurutmada; soğuk hava ile kurutma, buhar geçirmek suretiyle kurutma, yüksek sıcaklıkta kurutma şeklinde gerçekleştirilir. Kurutma metotları; kurutma odasında kurutma, kurutma kanalında kurutma, yüksek frekansta kurutma, radyasyonla kurutma, vakumla kurutma, kimyasal kurutma ve çözücü buharla kurutma şeklinde sayılabilir. Suni kurutmada; sıcaklık nem hava hızı vb. etkenler iyi ayarlanmaz ise ağaçta özürler oluşur. Buna tıkızlaşma denir. Tıkızlaşma kerestenin diş kısmının iç kısmına göre daha kuru ve sert olması haline denir. Kerestedeki bu tıkızlaşma hatası keresteye buhar püskürtmekle önlenir. Suni metotla keresteyi istenilen rutubet oranına kadar kurutmak mümkündür, kurutma süresi kısadır. Ancak kurutmak için ayrı bir tesise ihtiyaç vardır, doğal kurutmaya daha göre pahalıdır, kerestede renk değişikliği olabilir(Gedik,1987).
8.6.4. Ahşaba Dayanıklılık Kazandırılması
8.6.4.1. Ahşabın Fırınlanması
Genellikle keresteye 35m³lük bir hacimde, 4 atm. basınçta, 100^oC sıcaklıkta buhar verilerek uygulanır. Bu işlemden sonra kerestenin; işlenmesi kolay olur, kullanıldığı yerlerdeki rutubetten daha az etkilenir, dış etkilere daha dayanıklı ve rengi doğal renginden daha koyu olur.


8.6.4.2. Ahşabın Empreyne Edilmesi
Keresteye; sıvı, katı ve gaz halindeki kimyasal maddelerin enjekte edilmesine emprenye denilir. Nem oranı daima düşük tutulup, böcek, mantar, kurt vb. parazitleri ağacın bünyesinde barındırmayacak kimyasal maddeler enjekte edilir. Bu emprenye maddeleri; klorür, fosfat, arsenik, bakır, bor, civa fetollü tuz ve bileşikleri gibi suda eriyenler olduğu gibi yağlı olan kreozot, katran, klorlu naftalin vb petrol türevleri de olabilir. Bunlar; kurutulmuş ahşap yüzeylerine fırça ile sürme veya püskürtme ile yapılabildiği gibi daldırma, kazanda basınç, vakumlu basınç metotları ile tatbik edilebilir(Dinçel ve ark.,1977).
8.7. AĞACIN ZARARLILARI

Ormandaki ağaçlara; keçiler, geyikler, karacalar, sincaplar, orman fareleri, ağaçkakanlar, kunduzlar, ağaç kurtları, birçok böcekler, kurtlar, arılar, ağaç karıncaları, mantarlar vb. gibi canlılar zarar verirler. Bunların bir kısmı sadece ahşap içersinde yumurtalarını bırakarak kanal ve delik şeklinde yüzeyde iz bırakırlar. Bunların zararları sınırlıdır. Bazı kurt ve böcekler ağacın içinde yaşadıkları için ağaçta çok tahribata neden olurlar. Geyik, karaca, keçi gibi büyük baş hayvanlar, ağaçların yapraklarını, yeni yetişen şıvgınlarını, kabuklarını yiyerek zarar verirler(Dinçel ve ark.,1977).

8.8. AHŞABIN BOZULMASI
8.8.8.1. Eskime
Uzun zaman havayla temasta bulunan ahşap kararır ve eskir. Olay yüzeyde olduğundan mekanik özellikleri pek etkilemez.
8.8.2. Ardaklanma ( Renk Değişimi )
Mantar etkisi ile ağaçlarda meydana gelen bir çürüklüktür. Ağacın dış kısmında beyazımsı renkte yuvarlak oval şeklinde benekler meydana gelir. Genellikle kesilmiş ve kaldırılmış ağaçlarda görülür. Ahşabın özelliklerinin bozulmasına sebep olur. Hafif ardaklı ağaçlar kurutularak kullanılabilir. Fazla ardaklı ağaçlar kesinlikle kullanılmamalıdır.
8.8.3. Çürüme
Ağaçta çürümeyi meydana getiren çeşitli mantarlardır. Çürüme ile birlikte ahşapta renk değişmesi meydana gelir. Bazı mantarlar hücre zarını tahrip etmeden hücre içinde bulunan maddelerle beslenirler. Bu mantarlar ağacı tahrip etmezler sadece renk değişikliği oluştururlar. Mavi ve siyah çürük, bu tür mantarların faaliyeti sonucu oluşur. Kırmızı ve beyaz çürüklüğü meydana getiren mantarlar hücre zarının yapısını bozduklarından ahşabın dayanımını azaltırlar. Ahşap devamlı havada yada suda bırakıldığında dayanımını kısa zamanda kaybetmez. Ancak ahşap; bir suyla, sonra havayla, tekrar suyla temas ederse çabuk bozulur. Ağacın çürüklüğü, doğal renginin değişmesinden ve fena kokularından anlaşılır(Dinçel ve ark.,1977).

8.9. AHŞAPTA ÜRETİM KUSURLARI
Tomrukların biçilmesi ve sonrasında meydana gelen kusurlardır. Biçim sırasında birçok kusurlar meydana gelebilir. Biçilmiş kerestenin kalınlıkları kerestenin her tarafında aynı olması gerekir. Eğer kalınlık aynı değilse bu kusura çap kaçıklığı kusuru denir. Biçim sonunda enlerde bir farklılık varsa bu kusura da en kaçıklığı denir. Yine biçimden sonra; kerestenin yanları çok pürüzlüyse sakal, yüzey dalgalı ise ondüle, testerenin çok hızlı veya sıkışmasından dolayı yanma olmuşsa buna da testere yanığı denir. Kerestedeki tüm bu kusurlar kerestenin kalitesini düşürür, zaiyatı artırır(Şanıvar ve Zorlu,1980).
8.10. KERESTELER VE KULLANILDIKLARI YERLER
Keresteler; yapıda kullanılacakları yere ve ağacın cinsine göre çeşitli boyutlarda ve özel isimler altında piyasaya sürülür. Piyasada bulunan kerestelerin ölçü ve isimleri aşağıya çıkarılmıştır(Gedik,1987):
Kapak tahtası: Tomrukların biçilmesi esnasında çıkan, bir yüzü kavisli olan tomruğun dış kısmına denir. Ucuz olduklarından tahta perdelerde, geçici şantiye barakalarında, döşeme arası dolgularında vs. kullanılır.

Çıta: Kalınlıkları 1,5-3,0 cm., genişlikleri 2-5 cm., uzunlukları 0,5-4 m. dir. Kalıp klapalarında, bağdadi sıva çatılarında, kagir kısımların ek yerlerini örtmede, çatılarda kiremit altı çıtası vb. yerlerde kullanılır.

Kadron: Kare kesitli kerestelerdir. Kalınlık ve genişlikleri 4x4,12x12 cm. arasında, uzunlukları 3-5 m. dir. Kalıplarda dikme olarak, beton üzerine ahşap döşemede yastık olarak, çatılarda aşık, çeşitli işlerde dikme olarak, toprak korumalarında dayanak olarak kullanılır.

Lata: Dikdörtgen kesitli kerestelerdir. Kalınlıkları 2,5-6,0 cm., genişlikleri 8-12 cm., uzunlukları 2,5-4,0 m. dir. Çatıda mertek olarak, tavan kirişi olarak ve betonarme kalıplarda ızgara kirişi olarak kullanılır.

Direk: Yuvarlak veya kare kesitli kerestelerdir. Kalınlık ve genişlikleri 12x12 cm. ve daha yukarısı, uzunlukları 3-5 m. dir. Çatılarda dikme olarak, toprak iksalarında dayanak olarak, yapıda taşıyıcı dikme olarak kullanılır.

Kiriş: Dikdörtgen kesitli kerestelerdir. Kalınlıkları 8-28 cm. yükseklikleri 10-30 cm., uzunlukları 2,5-4,0 m. dir. Ağır döşeme kirişi olarak, kemer - köprü kalıplarında ve tahkimat işlerinde kullanılır.

Tahta: Kalınlıkları 1-3,5 cm., genişlikleri 15-32 cm., uzunlukları 3-6 m. dir. Çatılarda kiremit altına, kalıplarda tavan-döşeme ve duvar kaplamalarında kullanılır.

Kalas: Kalınlıkları 4-10 cm., genişlikleri 15-40 cm., uzunlukları 3-6 m. dir. Kapı ve pencere doğramalarında, iskelelerde, köprü döşemelerinde ve toprak iksalarında kullanılır.
Ayrıca; boyları 1.00 - 2,75 m. arasında olan kerestelere kısa boy, 3,00- -5,50 m. arasında olanlara orta boy, 5,50 m. ve yukarısında boyu olanlara uzun boy kereste, kalınlıkları 8- 28 mm. olanlara ince, 38- 48 mm. olanlara orta, genişliği 8-12 cm. olanlara dar, genişliği 15-30 cm. arasında olanlara geniş kereste denmektedir.
8.11. AHŞABIN KALİTE YÖNÜNDEN SINIFLANDIRILMASI
Ahşabın kalitesi kusurlarına göre belirlenir. Yapıda kullanılan ahşaplar; bünyesinde bulunan budakların çapına, belirli alandaki budak sayısına, çatlak olup olmadığına, eğikliğine, lif gidişine , kurt - haşere yeniğine, üretim kusurlarına, emniyet gerilmesi ve kalitesine vb. özelliklerine göre I, II, III sınıf olmak üzere üçe ayrılır. Sınıfının yanında kerestenin cinside belirtilir. Örneğin II. sınıf kayın kereste gibi... I. Sınıf kereste dayanım veya diğer özellikler açısından en iyi kerestedir(Şanıvar ve Zorlu,1980).


AHŞABIN TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Anatomik yapısı, iklim, toprağın durumu,ormanın sıklığı, güneşlenme, ahşabın kusurları (budaklar, gelişme kusurları,yarıklar, öz kayması,çift öz) ahşap hastalıkları(bakteriler, mantarlar, böcekler, kurtlar) gibi etkenler ahşabın teknik özelliklerini etkilemektedir(Ö,Osman 2008).

FİZİKSEL ÖZELLİKLER:
1-Nem

2-Birim Hacim Ağırlık

3-Sıcaklık Genleşmesi

4-Isı iletkenliği

5-Elektrik iletkenliği

6-Dayanıklılık

1-Nem: Ağaç hücreleri arasında bol miktarda bulunan su üç ayrı şekilde bulunur.

a)Yapısal(Bünye )su: Kimyasal yapısında olan sudur. kurutma işlemleri ile değişmez.

b) Emme suyu (Absorbsiyon su): Selüloz suya karşı çok istekli(Hidrofil) bir madde olup,çok iyi su emerek ahşabın şişmesine sebep olur. Emme suyu oranı %28-30 dur.

c) serbest su (Kapiler su): Hücre aralarında ve içlerinde bulunan sudur. Yaş odun ve tahtalardaki ıslaklık hissi bu suyun fazlalığıdır. Sonuç olarak ahşabın nemi denildiğinde Emme suyu ve Serbest su akla gelir. Ahşaptaki nem miktarı:

ile bulunur. A- Rutubetli ağırlık, A₀- kurutulmuş ağırlık

Ahşabın fiziksel özellikleri nem oranı ile etkilenir.Ahşap kururken hacım kaybına uğrar ve büzülür. Sertlik ve dayanımı artar ancak enerji tutma kapasitesi azalır. Ahşabın özellikleri %12-15 nem durumunda belirlenmelidir.

Örneğin su ile temas eden bir ahşap % 200 yeni kesilmiş iğne yapraklı bir ağaç % 130-60, piyasada kuru edilen bir ahşap % 25-15 , suni kurutma yoluyla kurutulmuş bir ahşap % 12 rutubetli durumdadır. Ahşabın bulunduğu ortamın rutubetini alması nedeniyle , tam kuru % 0 halde bulunması mümkün değildir . Belli bir değerden sonra sabit kalan su miktarı en fazla % 30‘dur. Bu nedenle ahşabın bünyesine giren su ile selüloz dokusu ve bağları şişmeye , eksilmeyle de büzülmeye uğrar ve bu nedenle de birtakım çatlaklar meydana gelir. Bu deformasyonlar genellikle ahşabın en fazla teğet yönünde, geniş yapraklılarda iğne yapraklı türlere göre daha fazla olmaktadır. Ayrıca rutubet artışı ahşabın mekanik mukavemetini de düşürücü rol oynar.
2- Birim Hacim Ağırlık: Ahşabın BHA’ lığı ve nem birbirine bağlıdır.%15 neme karşılık gelen birim hacım ağırlığı ağaç türüne göre 0,1t/m³ ile1,5 t/m³ arasında değişir.

BHA yüksek olan ahşapların mekanik özellikleri de yüksektir.Ancak bunların işlenmesi ve çalışılması zordur.Mantar, böcek gibi hayvanlara karşı dayanıklıdır.

BHA düşük olan ahşapların mekanik dayanımları düşüktür. İşçilikleri kolaydır.
3-Sıcaklık Genleşmesi: Sıcaklıkla hacmi genişleyen ahşap, soğumayla hacmi azalır.
4-Isı iletkenliği: Ahşap hücreli yapısı ve yapının esasını oluşturan maddenin selüloz olması nedeniyle, ısı bakımından kötü bir iletkendir. Bölme, kaplama malzemesidir.
5- Elektrik İletkenliği: Nem derecesi artımına bağlı olarak iletkenlik hızla artar. Kuru ahşap alçak gerilimde izolasyon malzemesi olarak kullanılır.

6- Dayanıklılık: Ahşabın dayanıklılığı koruyucu işlemlere bağlı olmaksızın dış etkenlere dayanmasıdır. Yapılarında ki doğal antiseptik maddeler nedeniyle kestane, meşe, çam, gürgen dayanıklıdırlar. Dişbudak, kayın, çınar, kavak söğüt, ıhlamur az dayanıklıdır.
Sertlik:Yoğunluk artıkça sertlik artar.Lifler dik doğrultuda sertlik fazladır.İlkbahar odunu,yaz odunundan;dış odun iç odundan daha yumuşaktır.Rutubet azaldıkça sertlik artar yine de rutubet yumuşak ağaçlarda sertliği çoğaltır,sert ağaçlarda azaltır.

Rengi,parlaklığı:Ağaçların renkleri iç odun ve dış odunda değişir.Ayrıca bazı ağaçlar kuruduktan sonra da renk değiştirirler.Renk ağaçtan ağaca hatta ağaç içinde bile değişiklik gösterebilir. Parlaklık ahşap yüzeyin ışığı yansıtmasına bağlıdır.İç odun dış odundan;öz kesit diğer kesitlerden daha parlaktır.

Kokusu:Koku salgı maddelerinin miktarı ile cinsine bağlıdır ve zamanla azalabilir.Mantarlar da kokuya neden olur(Önal, 2008).
AHŞABIN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
Hücre duvarının kimyasal bileşiminde;
Selüloz % 40 –50 Hemiselüloz % 20 -35

Lignin % 20- Yabancı madde % 0 –5 bulunur.

Selüloz : Hücre duvarının ana katkı maddesidir. Ahşabın fiziksel özelliklerinden eğilime ve çekmeye karşı mukavemet veren madde budur.

Hemiselülöz: Pentoz ve heksos şekerlerinin kısa polimerileridir. Hücre duvarını güçlendirir,depo madde görevi yapar,geçit zarlarını ayarlar.Su emicidir.

Lignin:Selüloz fibrilleri içinde yer alır.Ahşabın basınca karşı mukavemetini sağlar.Bir fenol halkasının ana yapısına sahip amorf bir maddedir.Düşük oranda su emicidir.Rengi kahverengimsi beyazdır.

Doğal direnci:

*Odun dokusu,diğer bitki dokularına göre en dayanıklı olanıdır.

*Kuru yerde saklanan ahşap çok uzun yıllar dayanır.Ayrıca hayvansal zararlıların bulunmadığı ortamlarda (su içinde) da çok dayanıklıdır.

*Ahşapta direncin azalması yüksek oranda rutubete bağlıdır(%26-30) bağlıdır oysa pamuk %10 rutubette bozulur.

*Dış odun salgıları(nişasta gibi) organizmaları kendine çeker.

*İç odun salgıları ise genellikle zehirlidir,organizmaları öldürür.

*Tanen (kestane,meşe) reçine (çam,köknar,ladin) kreozot (sedir) gibi maddeler mikroorganizmaları yaşatmaz.

Çürümeyi önleyici salgılar dış odundan iç oduna geçiş döneminde oluşur.

Çürümeyi önleyen salgılar genetiktir;türler arasında,türler içinde kalan ahşap çok uzun yıllar dayanır.Ayrıca hayvansal zararlıların bulunmadığı ortamlarda (su içinde)da amorf b,,hatta bir tek ağaç bile değişiklik gösterir.

Dayanıklı ahşap karbonhidrat içermez.

Ligninleşme enzimlere karşı fiziksel bir engel yaratır.

Doğru olarak ilaçlanmış ahşap,doğal ahşaptan daha üstündür.

İç odun dış odundan;yaz odunu ilkbahar odunundan daha dayanıklıdır.

İç odunu koyu renkli ağaçlar daha dayanıklıdır.

Dayanıklılık ağacın cinsine göre değişir(Önal, 2008).

8.12. AHŞABIN MEKANİK DENEYLERİ
- Liflere Paralel Basınç Deneyi

- Liflere Dik Basınç Deneyi

- Liflere Paralel Çekme Basınç Deneyi

- Statik Eğilme Deneyi

- Birim Ağırlık Deneyi

- Rutubet Miktarı Deneyi

- Sertlik Deneyi

- Darbe Deneyi

- Yarılma Deneyi

- Rötre ve şişme Deneyi(Anonymous1977).

8.13. AHŞABIN MEKANİK ÖZELLİKLERİ
Ahşabın mekanik özellikleri ahşabın; lif doğrultusuyla, sınıfıyla, cinsiyle, rutubet değeriyle vb. özellikleriyle değişmektedir. Ahşabın liflere paralel dayanımları, liflere dik yöndeki dayanımlarından daha fazladır. Ahşabın emniyet gerilimleri aşağıda verilmiştir(Anonymous1977).
Tablo 8.01.: Ahşabın Emniyet Gerilmeleri kg/cm²(Gedik,1987)

Dayanım Şekli	III. Sınıf		II. Sınıf			I. Sınıf
Ahşap Cinsi	Çam	Kayın Meşe		Çam	Kayın Meşe	Çam	Kayın Meşe
Eğilme	70	75		100	110	130	140
Mafsalsız çok mes.Kir. eğilme	70	80		110	120	140	155
Lifler doğrultu. çekme	0	0		85	100	105	110
Lifler doğrultu. basınç	60	70		85	100	110	120
Liflere dik çekme	20	30		20	30	20	30
Liflere paralel makaslama	9	10		9	10	9	10
Liflere dik makaslama	27	30		27	30	27	36

8.14. AHŞABIN KORUNMASI
8.14.1. Kerestenin Besinli Suyunun Alınması
Öncelikle kerestenin besinli suyunun alınması gerekir. Besinli su çeşitli şekillerde alınır:

- Açık havada ve fırınlarda kurutarak

- Temiz su içine konularak bekletmek

- Fırınlanarak (Dinçel ve ark.,1977).

8.14.2. Kerestenin Koruyucu Maddelerle Kaplanması
- Kereste dış yüzeyinin hafifçe yakılması

- Keresteye; bezir, neft, vernik, boya veya zift, asfalt, katran vb. gibi maddeler sürülmesi

8.14.3. Koruyucu Madde Şırınga Edilmesi
Kerestenin empreyne edilmesiyle sağlanır.
EMPRENYE İŞLEMİ
Ahşap malzemenin bünyesinde oluşabilecek çürüme ve böcek tahribatı ile yanma, deformasyon ve benzerlerini önlemek amacıyla belirli standartlara göre çeşitli kimyasal maddelerin nüfus ettirilmesidir.

Ahşap malzemenin kullanım yeri ve tasarlanan hizmet türü göz önüne alınarak;

a) Ağaç türü,

b) Emprenye maddesi,

c) Uygulama yöntemi,

Emdirilmesi gereken miktar, Ekteki tabloya göre seçilmelidir. Emprenye maddeleri, üreticisinin özel teknik şartnamesine ve ilgili standardına uygun olarak kullanılmalıdır. Bu teknik şartname kapsamındaki işler için TSE veya TSEK belgesine sahip olması gereken emprenye maddeleri ile TSEK belgesine sahip olan tesislerde emprenye edilmiş olması gereken ahşap malzeme, şantiyede gerekli işaret ve etiketleri tamam olarak bulundurulmalıdır.

Taşıyıcı ahşap yapı malzemesi, ahşap kazıklar ve idarece öngörüldüğü taktirde diğer ahşap malzeme emprenye edilmelidir. Emprenye edilecek malzeme, mümkün olduğu kadar son kullanım boyutlarında seçilmiş kesme – biçme – delme işlemleri tamamlanmış olmalıdır.

Emprenye edilmiş malzemenin sonradan kesilen, delinen yerlerine, ilk uygulanan emprenye maddesi ile uyumlu emprenye maddesi fırça ile sürülmelidir.

Direk, kazık v.b. malzemenin emprenyesinde kullanılabilen Kreozot kokusu, yağlı yapısı ve uyguladıktan sonra ağaç malzeme yüzeyinde akmalar meydana getirildiği için kapalı yaşama hacimlerinde kesinlikle kullanılmamalıdır.