1. Ъяряйанларын гаршылыглы тясири

89.Vulf -Breqq düsturu

-

90.Frank və Hers təcrübəsi

- Seyrəkləşmiş civə buxarı ilə dolu öç elektrodlu boruda cərəyan şiddətinin sürətləndirici potensialdan asılılığını öyrənmək məqsədi ilə aşağıdakı qurğudan istifadə edilmişdir.

Közərmə katodundan çıxan elektronlar katod ilə tor arasında batareyası ilə sürətləndirici potensial yaradır.

Torla anod arasında isə mənbəyi vasitəsi ilə tormozlayıca sahə yaradılır  .

Potensiallar fərqi   olan sahədə sürətlənmiş elektronun qazandığı kinetik enerji belə olacaqdır: 

Bu elektron civə buxarının atomları ilə toqquşarkən ya enerjisini civə atomuna verəcək, sürəti azalacaq və ya toqquşma elestiki olarsa, elektron enerjisini saxlayacaqdır. Birinci halda tormozlayıcı (T-A) sahə elektronun anıd üzərinə düşməsinə mane olacaqdır, ikinci halda isə mane ola bilməyəcəkdir.

Borun I postulatına görı cıvə buxarının atomları istənilən miqdarda enerji uda bilməz. Civə buxarının atomları ilə toqquşma zamanı elektron elə miqdarda enerji ( ) atomun bir enerji səviyyəsindən digər enerji səviyyəsinə keşməsinə kifayət etmiş olsun. Civə buxarının atomları üçün bu enerji   olduğundan katodla tor arasında potensiallar fərqi 1· ; 2· ; 3· ;........ olan hallarda elektronla atonların zərbəsi qeyri-elastiki olacaq və anod cərəyanı kəskin olaraq azalacaqdır.

Bu təcrübəeyni zamanda Borun III postulatının da doğruluğunu isbat edir. Zərbə qeyri-elastiki olarsa, civə buxarının atomu  enerji udacaq bir enerji səviyyəsindən digərinə keçir və atom həyəcanlanmış olur. Atom normal halına keçərkən artıq enerjisini   monoxromatik dalğa şəklində şüalandırdığından yazmaq olar:

Buradan  . Bu da təcrübədən alınan ədədə çox yaxın bir ədəddir.