10- hazir değerler

Senedin vadesi dolduğunda, senedi ödeyecek kişi veya işletmenin (borçlunun), vade uzatma önerisinde bulunmasıyla, eski senedin yerine yeni senet düzenlenmesi işlemi, Yenilenen Senetler yardımcı hesabında izlenir.

Senet yenileme işlemiyle vadesi dolan (ödenmemiş) eski senet, kararlaştırılan vade ve gecikme faizini içeren yeni bir senet ile değiştirilir.

Yenilenen alacak senetleri, güvenilirlik yönünden daha zayıf bir alacağı temsil eder, bu nedenle portföydeki senetler yardımcı hesabından çıkarılarak, yukarıdaki başlık altında ayrı bir yardımcı hesaba da alınabilir.

Örnek 33: Tütüncüoğlu işletmesi 16.10.200X tarihinde vadesi gelen 38.000.- YTL. nominal değerli bir senedini tahsil edememiştir. Borçlu Yüksel Demir’ in 2.000.- TL. gecikme faizi ödeme karşılığında bir ay vadeli 15.000.- TL. nominal değerli ve 2 ay vadeli 25.000.- TL. nominal değerli iki bono verme önerisi işletme tarafından kabul edilmiş ve aynı gün senetleri almıştır.

İşletmeler gerçek bir borç yada alacak ilişkisi olmadığı halde kredi gereksinmelerini karşılamak amacıyla bono alabilirler veya düzenledikleri poliçenin kabulünü isteyebilirler. Bu durumda senet alacaklısı senedin borçlusu görünen ancak gerçekte borçlu olmayan kimsenin ticari itibarından faydalanır. Hatır senedini alan bunu bankaya iskonto ettirerek nakit gereksinimi karşılayabileceği gibi mal ve hizmet alımlarında yada borçlarına karşılık olmak üzere ciro edebilir.

• İşletmeler gerçek bir borç yada alacak ilişkisi olmadığı halde kredi gereksinmelerini karşılamak amacıyla bono alabilirler veya düzenledikleri poliçenin kabulünü isteyebilirler. Bu durumda senet alacaklısı senedin borçlusu görünen ancak gerçekte borçlu olmayan kimsenin ticari itibarından faydalanır. Hatır senedini alan bunu bankaya iskonto ettirerek nakit gereksinimi karşılayabileceği gibi mal ve hizmet alımlarında yada borçlarına karşılık olmak üzere ciro edebilir.

• Vade sonunda senet tutarı senedin alacaklısı tarafından ödenir. Alacaklı borçlu görünen kimse adına senet tutarını doğrudan bankaya veya senet tutarını önceden senedin borçlusu görünen kişiye de ödeyebilir.

• Hatır senetleri ticari ilişkilerden doğan bir alacak olmadığı için alınan bu tür senetlerin 136- Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabında izlenmesi uygun olur.

Örnek 34 a: Öner Ticaretevi 15.10.200X tarihinde Orhan Tüten’den 60.000.- TL. nominal değerli ve 1 ay vadeli bir hatır bonosu almış ve aynı gün senedi A Bankasına 55.000 TL sına iskonto ettirmiştir.

• Örnek 34 a: Öner Ticaretevi 15.10.200X tarihinde Orhan Tüten’den 60.000.- TL. nominal değerli ve 1 ay vadeli bir hatır bonosu almış ve aynı gün senedi A Bankasına 55.000 TL sına iskonto ettirmiştir.

• Örnek 34 b: Öner Ticaretevi 15.11.200X tarihinde senet tutarını Orhan Tüten adına A Bankasına ödemiştir.

Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı; bilanço gününde, senetli alacakların tasarruf değeri ile değerlenmesini sağlamak üzere alacak senetleri için hesaplanan reeskont tutarlarının izlendiği aktifi düzenleyici bir hesaptır.

• Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı; bilanço gününde, senetli alacakların tasarruf değeri ile değerlenmesini sağlamak üzere alacak senetleri için hesaplanan reeskont tutarlarının izlendiği aktifi düzenleyici bir hesaptır.

Hesaplanan reeskont tutarları 122- Alacak Senetleri Reeskont Hesabına alacak, 657- Reeskont Faiz Giderleri Hesabı’na borç kay-dedilir.

• Hesaplanan reeskont tutarları 122- Alacak Senetleri Reeskont Hesabına alacak, 657- Reeskont Faiz Giderleri Hesabı’na borç kay-dedilir.

• İzleyen dönemde bu hesap borçlandırılarak 647- Reeskont Faiz Gelirleri Hesabına alacak kaydedilerek kapatılır.

Örnek 35: Doğa Ticaretevi’nin bilanço gününde 80.000.- TL. nominal değerli 31.03.200X vadeli bir senedi olup, bu senedi tasarruf değeri ile değerlemeye karar vermiştir. Uygulanan faiz oranı % 20’dır.

• Örnek 35: Doğa Ticaretevi’nin bilanço gününde 80.000.- TL. nominal değerli 31.03.200X vadeli bir senedi olup, bu senedi tasarruf değeri ile değerlemeye karar vermiştir. Uygulanan faiz oranı % 20’dır.

Bu hesap finansal kiralamanın yapıldığı tarihte kiralama işlemlerinden doğan alacaklar ile kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki farkı gösteren henüz kazanılmamış finansal kiralama faiz gelirlerinin kaydedildiği aktifi düzenleyici bir hesaptır.

• Bu hesap finansal kiralamanın yapıldığı tarihte kiralama işlemlerinden doğan alacaklar ile kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki farkı gösteren henüz kazanılmamış finansal kiralama faiz gelirlerinin kaydedildiği aktifi düzenleyici bir hesaptır.

• 124 nolu bu hesap 11 nolu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile tekdüzen hesap planına yeni eklenmiştir.

Finansal kiralama sözleşme tutarı ile finansal kiralamayla ilgili kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki fark “Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri” olarak bu hesaba alacak kaydedilir. Her dönem sonun-da gerçekleşmiş olan faiz gelirleri tutarları bu hesaba borç “60- Brüt Satışlar” hesap grubunda ilgili satış geliri hesabına alacak olarak kaydedilir. Ancak, esas faaliyet konusu finansal kiralama olmayan işletmelerce yapılan finansal kirala-mayla ilgili gerçekleşmiş faiz gelirleri 642- Faiz Gelirleri Hesabına alacak olarak kaydedilir.

• Finansal kiralama sözleşme tutarı ile finansal kiralamayla ilgili kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki fark “Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri” olarak bu hesaba alacak kaydedilir. Her dönem sonun-da gerçekleşmiş olan faiz gelirleri tutarları bu hesaba borç “60- Brüt Satışlar” hesap grubunda ilgili satış geliri hesabına alacak olarak kaydedilir. Ancak, esas faaliyet konusu finansal kiralama olmayan işletmelerce yapılan finansal kirala-mayla ilgili gerçekleşmiş faiz gelirleri 642- Faiz Gelirleri Hesabına alacak olarak kaydedilir.