Yarı Mamuller-Üretim Hesabı; maliyet dönemi sonunda direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim giderleri tutarları kadar borçlandırılır. Üretimi tamamlananların maliyet tutarları kadar alacaklandırılır. Hesabın borç kalanı, henüz tamamlanmamış, üretimine devam edilen veya ara verilen yarı mamul miktarını gösterir.
Mamuller Hesabı; üretim sürecinin sonunda elde edilen, üretim işlemleri tamamlanmış ve satışa hazır olan nihai mamullerin izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.
Mamuller Hesabı; üretim sürecinin sonunda elde edilen, üretim işlemleri tamamlanmış ve satışa hazır olan nihai mamullerin izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.
Mamuller Hesabı; üretimi tamamlanan mamullerin ambarlara alınmasıyla borçlandırılır, satılması veya değerinin düşmesi ve benzer nedenlerle alacaklanır. Hesabın borç kalanı, işletmenin elindeki satışa hazır mamullerin toplam tutarını verir
Mamuller Hesabı; üretimi tamamlanan mamullerin ambarlara alınmasıyla borçlandırılır, satılması veya değerinin düşmesi ve benzer nedenlerle alacaklanır. Hesabın borç kalanı, işletmenin elindeki satışa hazır mamullerin toplam tutarını verir
Bu hesap; herhangi bir değişiklik yapmadan satmak amacıyla işletmeye alınan ticari malların ve benzeri kalemlerin izlendiği bir hesaptır.
Bu hesap; herhangi bir değişiklik yapmadan satmak amacıyla işletmeye alınan ticari malların ve benzeri kalemlerin izlendiği bir hesaptır.
Hesabın İşleyişi : Satın alınan ticari mallar maliyet bedeli ile Ticari Mallar Hesabına borç, satılması veya herhangi bir nedenle ambardan çekilmesinde ise maliyet bedeli ile alacak kaydedilir.
Bu yöntem; mal çeşidinin çok, küçük hacimli ve nispeten ucuz fiyatlı mal alım ve satımı ile uğraşan işletmeler tarafından kullanılır. Örneğin, kırtasiye, konfeksiyon, vb. işletmelerde mal alım-satım işlemlerinde aralıklı envanter yönteminin kullanılması daha uygundur.
Aralıklı envanter yönteminde mal (stok) sayımının belirli aralıklarla yapılması, hem satışların maliyetinin hesaplanması hem de işletmedeki mal mevcudunun saptanması için gereklidir. Aşağıda verilen örnek bu işlemin nasıl yapıla-bileceğini göstermektedir.
Aralıklı envanter yönteminde mal (stok) sayımının belirli aralıklarla yapılması, hem satışların maliyetinin hesaplanması hem de işletmedeki mal mevcudunun saptanması için gereklidir. Aşağıda verilen örnek bu işlemin nasıl yapıla-bileceğini göstermektedir.
Dönem Başı Mal Mevcudu 150
Dönem İçi Net Alışlar 1.800
Satılabilir Mal Mevcudu 1.950
Dönem Sonu Mal Mevcudu (450)
Satılabilir Ticari Mal Maliyeti 1.500
Yukarıdaki hesaplamadan satışların maliyetinin 1.500.- YTL. olduğu görülmektedir. Bu tutar ile satış tutarı arasındaki fark ise satış kâr ya da zararını gösterecektir.
Yukarıdaki hesaplamadan satışların maliyetinin 1.500.- YTL. olduğu görülmektedir. Bu tutar ile satış tutarı arasındaki fark ise satış kâr ya da zararını gösterecektir.
Dönem içinde satın alınan mallar işletmenin mal mevcudunu artırır. Bu nedenle bir varlık hesabı olan 153- Ticari Mallar Hesabı’nın borcuna (fa-tura bedeli üzerinden) alışlar kaydedilir.
Dönem içinde satın alınan mallar işletmenin mal mevcudunu artırır. Bu nedenle bir varlık hesabı olan 153- Ticari Mallar Hesabı’nın borcuna (fa-tura bedeli üzerinden) alışlar kaydedilir.
Örnek 48:A işletmesi 10 Eylül 200X tarihinde Ahmet Gün’den aynı tarihli ve 60 nolu fatura ile birim fiyatı 1.200.- YTL. olan X malından 20 adet satın almış-tır. Mal bedeli ile % 18 KDV’ni peşin ödemiştir.
Satın alınan malla ilgili, fatura bedelinden ayrı olarak yapılan bazı harcamalar alış giderlerini oluşturur. Satın alınan malla ilgili olarak yapılan, nakliye, yükleme ve boşaltma, komisyon, sigorta, gümrük vergileri, kur farkları vb. harcamalar alış giderlerine örnek olarak verilebilir. Alış giderleri alınan malın maliyetini artıracağı için 153- Ticari Mallar Hesabı’na borç kaydedilir.
Satın alınan malla ilgili, fatura bedelinden ayrı olarak yapılan bazı harcamalar alış giderlerini oluşturur. Satın alınan malla ilgili olarak yapılan, nakliye, yükleme ve boşaltma, komisyon, sigorta, gümrük vergileri, kur farkları vb. harcamalar alış giderlerine örnek olarak verilebilir. Alış giderleri alınan malın maliyetini artıracağı için 153- Ticari Mallar Hesabı’na borç kaydedilir.
Örnek 49:Özgen Ticaretevi, 05.08.200X tarihinde 110 nolu fatura ile K.Eren’den KDV hariç 50.000.- YTL.lık mal satın almıştır. karşılığında 9.000.- YTL. KDV olmak üzere 39.000.- YTL.yı peşin ödemiş kalanı için 20.000.- YTL. nominal değerli bir senet ciro etmiştir. Ayrıca malın işletmeye getirilmesi için A Nakliye şirketi’ne 80.- YTL.si KDV olmak üzere toplam 1.180.- YTL. ödemiştir.
Satın alınan mal; kusurlu olması, sipariş koşullarına uygun olmaması vb. nedenlerle satıcısına iade edilebilir. Satıcıya iade edilen mal işletmedeki mal mevcudunu azaltacağı için 153- Ticari Mallar Hesabı’nın ala-cağına kaydedilir. Ayrıca mal alışlarında KDV ödendiği için iade edilen mala ilişkin KDV’nin de iptal edilmesi gerekir. İptal edilen KDV 391- Hesaplanan KDV Hesabı’na alacak yazılır.
