Diqqat chalg’ishi — ma’lum bir faoliyat jarayonida diqqatning bir ob’yektdan boshqa bir ob’yektga ixtiyorsiz ravishda o’tib turishidan iborat salbiy xususiyati
Diqqat chalg’ishi — ma’lum bir faoliyat jarayonida diqqatning bir ob’yektdan boshqa bir ob’yektga ixtiyorsiz ravishda o’tib turishidan iborat salbiy xususiyati. Diqqatning hajmi — diqqatning bir vaqgning o’zida qamrab olishi mumkin bo’lgan mustaqil ob’yektlar miqsori bilap bslgnlanadigan xususiyati. Diqqatning hajmi eksperimental sharoitda 2—6 mustaqil ob’yektga tengdir. Diqqatning ob’yektlari o’rtasida qancha lik yaqin bog’lanishlar mavjud bo’lsa, uning hajmi shunchalik keng bo’ladi va aksincha. Diqqat ob’yekti — ongimiz atrofdagilardan ajratib olgan holda yo’naltirilgan va faol to’plangan narsa yoki hodisa. Diqqat ob’yekti faqat ob’yektiv narsalar emas, balki sub’yektiv hodisalar, o’z histuyg’ularimiz, fikrlarimiz, hayol yoki xotira tasavvurlarimiz va boshqa shu kabilar ham bo’lishi mumkin. Ixtiyorsiz diqqat — ongimizning oldindan belgilangan maqsadsiz ravishda muayyan ob’yektga yo’naltirilishi va unga to’planishidan iborat diqqat turi. Ixtiyorsiz diqqat ob’yektlari narsa va hodisalarning odatdan tashqari holati, belgisi, sifati va boshqalardir. Diqqatsizlik — diqqatni ob’yektga yo’naltira va to’play olmaslik, atrofdagi kishilarga nisbatan e’tiborsizlik yoki iltifotsizlikdan iborat salbiy xarakter xislati. Diqqatning o’zgarib turishi — idrok, xotira, tasavvur yoki tafakkur jarayonida diqqatning ma’lum vak^ ichida dam kuchayib, dam susayib turishdan iborat qonuniyat; diqqat ba’zan daqiqaga 25—30 marta ham o’zgaradi. Diqqatning o’rtacha o’zgarishtebranish chastotasi 2—3 sekundga tengdir, Ko’ruv diqqati — narsa va hodisalarni ko’ruv organi orqali idrok qilish, esga tushirish munosabati bilan namoyon bo’ladigan diqqat turi. Ikkinchi tartibli ixtiyoriy diqqat — ongimizning muayyan ob’yektga ixtiyorsiz ravishda yo’naltirilsada, uning ustiga ma’lum vaqt barqaror holda, to’planib turishidan iborat ixtiyoriy diqqat turi; diqqat to’plangan ob’yektining mazmuniga qarab ixtiyorsiz diqqatning ixtiyoriy diqqatga aylanishi.
