14-Ma’ruza. Tilshunoslik tarixi (2-soat) Reja: Yevropada uyg’onish davridagi tilshunoslik


  Til  bilan  tafakkur  bir-birini  taqazo  etadigan  ajralmas  hodisa,  tilsiz  tafakkur,  tafakkursiz til bo‘lmaydi.   2



Yüklə 348,69 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/12
tarix06.01.2022
ölçüsü348,69 Kb.
#113703
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
14 ma'ruza

1. 

Til  bilan  tafakkur  bir-birini  taqazo  etadigan  ajralmas  hodisa,  tilsiz  tafakkur, 

tafakkursiz til bo‘lmaydi.  

2. 

Til  va  nutq  antinomiyasi:  til  faoliyat  bo‘lsa,  nutq  shu  faoliyat  ning,  ya‘ni 

nutqning mahsulidir.  

3. 

Nutq va tushunish antinomiyasi, so‘zning haqiqiy ma‘nosi faqat individning 

nutqida o‘z aksini topadi.  

4. 

Ob‘ektiv  va  sub‘ektiv  omillarning  o‘zaro  munosabati:  har  bir  individ 

jamiyati  tomonidan  meros  qoldirgan  tildan  foydalanadi,  ayni  paytda  har  bir 

so‘zlovchi  o‘z  nutq  faoliyati  bilan  tilga  sub‘ektiv  hissa  qo‘shadi  va  tilning 

taraqqiyotida ishtirok etadi.  

5. 

Tilda  zaruriylik  va  erkinlik  antinomiyasi.  Tildagi  qonun-qoidalar  hamma 

uchun zaruriy, ammo individlar erkin holda tilga o‘z hissalarini qo‘shadilar, ammo 

individlarning erkin harakatlari chegaralidir.  



6. 

Tilda  turg‘unlik  va  harakat  antinomiyasi.  Inson  tili  dinamik  hodisa  sifatida 

o‘zgarib turadi, chunki til xizmat qilayotgan jamiyatni o‘zi har doim harakatda va 

o‘zgarishlarga moyil. Shu bilan birga til nixoyatda turg‘un hodisadir.  

Biroq Gumboldt tildagi milliylik xususiyatini ko‘ra olmagan, til ruhga xos bo‘lgan 

qonuniyatlar asosida rivojlanadi, deb bilgan. Ikkinchi bosqich Avgust Shleyxer va  

German Shteyntalning naturalistik ta‘limoti bilan bog‘liq bo‘lib, XIX asrning 50-

60yillarni o‘z ichiga oladi.  

  

  

 



 

 


Yüklə 348,69 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin