16-Mavzu: Atom orbitallarning gibridlanishi va molеkulyar orbitallar mеtodlari Reja


bog’lovchi (svyazivayushiy)  orbital



Yüklə 0,69 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/9
tarix10.10.2023
ölçüsü0,69 Mb.
#129910
1   2   3   4   5   6   7   8   9
489 ruza matni (1)

bog’lovchi
(svyazivayushiy) 
orbital
deb 
ataladi.
6
Agar molekulyar orbitallar hosil bo’lishida elektron harakati antisimmetrik 
funksiya bilan ifodalansa, atom orbitallari elektron bulut kontsentraciyasi 
yadrolaridan tashqarida hosil bo’lsa, unda nolga teng bo’ladi. Bu molekulyar 
orbitallar energiyasi dastlabki atom orbitallar energiyasidan yuqori bo’ladi va uni, 
bo`shashtiruvchi
(razrixlyayushiy) 
orbital
deb ataladi. 
Molekulyar orbitallar nazariyasining asoschilari Hund va Malliken hisoblanadi, 
bu nazariyaga ko`ra har qaysi electron molekuladagi barcha yadro va ko`p markazli 
orbitallar ta’sirida bo`lishi e’tiborga olinadi. Atom orbitallarning chiziqli 
kombinaciya usuli (AOChK) eng ko`p qo`llaniladi. 
Agar biz tarkibida 1 ta electron va 2 ta yadro bo`lga molekulani nazarda tutsak, 
ayni sistemada elektronning harakatini ikkita funkciya bilan ifpodalash mumkin 
bo`ladi.
Birinchisi: 
B
A
C
С





2
1
1
Ikkinchisi: 
B
A
C
С





2
1
2
6
General chemistry : the essential concepts / Raymond Chang. – 5th ed


Bunda, C
1
va C

– o`zgarmas koeffisiyentlar, ψ
1
va ψ
2
-ayni elektronning 1- va 
2- yadroga oid funksiyalari, ya’ni ψ
1
- simmetrik, ψ
2
-antisimmetrik funksiyalar. 
Molekulyar orbitallar metodida kimyoviy bog`lanishning hosil bo`lishi 
bog`lanish tartibi
N
bilan tavsiflanadi, uni topish uchun bog`lovchi orbitallardagi 
elektronlar sonidan bo`shashtiruvchi orbitallardagi elektronlar sonini ayirib, natijani 
ikkiga bo`linadi.
2
`
`
sh
bo
bog
n
n
N


 
Agar N ning qiymati noldan kata bo`lsa, u holda ikki atom ta’sirlashganda 
molekulalar hosil bo`ladi. Agar N ning qiymati nolga teng yoki noldan kichik bo`lsa 
molekula hosil bo`lmaydi
7
.
Masalan,
2
2
4
2
4
8
2




O
N

3
2
6


2
4
10
2




N
N

1
2
0


2
2



H
N
 
Kislorod molekulasining hosil bo`lishida atomlarning 2s
2
2p
4
elektronlari 
ishtirok etadi: 
Kislorod molekulasining 2π bo`sh orbitalida faqat 

Yüklə 0,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin